İğne oyası nedir?

Dünyada “Türk danteli” olarak bilinen iğne oyası; ipek iplikten iğne ile oluşturulan üç boyutlu kenar dantellerine verilen addır. İğne oyaları, herhangi bir tekstilin, ki bu genelde eşarp olmaktadır, kenarına oya olması amacıyla yapılan dantellerdir. Bağımsız ve tek başına kullanımı bu nedenle çok fazla söz konusu olmamaktadır.

“El emeği göz nuru” tanımına en fazla uyan el işlerinden biri olan iğne oyaları, Anadolu’da birçok ev hanımı tarafından yoğun şekilde üretilen bir elişi olup, bazı yörelerde aynı zamanda alım satımı yapılan bir ticari mal hüviyetindedir.

İğne oyasının esası, ipek iplik kullanılarak, iğne ile atılan minik düğümlerin biriktirilmesi ile belirli şekillerin oluşturulmasıdır. İğne oyasında kullanılan bu düğümlerin kare ve üçgen olmak üzere iki ayrı şekli söz konusudur.

İğne oyalarında esas ipek iplik kullanılması olmakla beraber, pamuklu iplikle, naylon iplikle de bu sanatın icra edildiğine şahit olunmaktadır. Ayrıca, boncuk, misina gibi süslemeye yardımcı malzemeler de oyanın içine, oluşturulan desene uygun olarak dahil edilmektedir. Oya bitirildikten sonra üç boyutlu şeklini en iyi şekilde yansıtabilmesi ve daha hoş görünmesi için kolalanır.

İğne oyasının sıklıkla uygulandığı yerler şu şekildedir:

• Eşarplar / Baş örtüleri
• Oda takımları
• Yatak örtüleri
• Mendiller
• Abajur etekleri, vb.