Ihlara Vadisi nerededir?

Kapadokya bölgesinin en popüler yürüyüş yerlerinden birisi olan Ihlara Vadi’sinin büyüleyici doğası, vadi içine oyulmuş olarak yapılmış kiliseleri, Melendiz Çayı’nın muhteşem görüntüsü ile yerli ve yabancı bütün tursitlerin ilgisini çekmektedir. Ihlara Vadisi, Dünyanın ikinci büyük kanyonu olarak Kapadokya’nın bir doğa harikasıdır.

Çok eski dönemlerde bölgenin en yüksek dalarından biri olan Hasan Dağı aktif bir yanardağ iken püskürttüğü lavların soğuması nedeniyle bölgede farklı bir kayaç yapısı meydana gelmiştir. Zamanla oluşan çatlaklar, çöküntüler ve Melendiz Çayı’nın etkisiyle Ihlara Vadi’si oluşturmuştur. Ihlara vadisi yaklaşık 15 kilometre uzunluğunda ve yüksekliği ise 70-100 metre arasında değişmektedir.

Aksaray’ın, Ihlara Kasabası’nda ve Hasan Dağı’nın kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Eski adı “PERİSTREMMA” olan vadi 14 km. uzunluğundadır. Aksaray’a yaklaşık 10 Km. uzaklıkta yer almaktadır. Bölgenin en önemli akarsuyu olan Melendiz Çayı ilk olarak kuzeybatıya Selimiye Kasabası’na, daha sonra Yaprakhisar ve Belisırma köylerinin, Ziga kaplıcasının bulunduğu geniş vadiye ve Tuz Gölü’ne doğru yönelmektedir.

Türkiye’nin en önemli vadilerinden biri olan Ihlara Vadisi’nin doğal oluşumu, korunaklı yapısı, burayı Hıristiyan dininin önemli merkezlerinden biri haline getirmiştir. Aksaray ve Ihlara vadisi Hıristiyanlığın ilk yıllarında önemli din merkezi idi. Kayserili Basileus ve Nazianzos’lu Gregorius gibi mezhep kurucuları 4. yüzyılda burada yetiştiler. Gregorius, teslis inancına yeni bir açıklama getirerek Hz. İsa’nın tanrılığı tartışmasında İznik toplantısı görüşlerine kuvvet kazandıran fikirler ileri süren bir din adamıdır. Mısır ve Suriye sisteminden ayrı bir Manastır hayatının kuralları burada tespit edilmiştir. Yunan ve Slav sistemi yine burada doğmuştur. Mısır ve Suriyeli rahiplerin dünya ile olan ilişkilerini kesmelerine rağmen Basilus ve Gregorius’un rahipleri dünya ile olan ilişkilerini kesmemişler; bu yeni anlayışın yeri ise Belisırma olmuştur. 4. yüzyıldan itibaren bir manastır merkezi haline gelen Ihlara Vadisi’nde, yapıldığı döneminin resim sanatı özelliklerini yansıtan birçok kilise bulunmaktadır. Vadide yer alan kiliseler, bilim dünyası için önemli bir yere sahiptir. Çünkü vadide yer alan kiliselerin tarihleri hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Kapalı Yunan Haçı ve serbest haç planlı, tek ve çift nefli kaya oyma kiliseler, Vadinin dik yamaçlarında sağlı sollu şekilde sıralanmışlardır.

Ihlara Vadisi, doğal yapısıyla 4. yüzyıldan itibaren keşişler ve rahipler tarafından bir inziva yeri olarak kullanılmıştır. Hıristiyan dini, burada farklı dilleri konuşan insanlar arasında yayılmaya başlamıştır. Okuma yazma oranının burada düşük olması ve Latinceyi bilenlerin az olması dinin yayılmasını zorlaştırmıştır. Bundan dolayı dini yaymak için kiliselerde, İncil’deki konular, İsa’nın hayatı, din büyükleri ve onlarla ilgili olaylar resimlerle anlatılmıştır.

Vadideki freskli kiliselerde (Sümbüllü, Kırkdamaltı, Yılanlı, Kokar, Ağaçaltı, Pürenliseki, Eğritaş, Bahattin Samanlığı gibi) İsa’nın Doğumu, Mısır’a Kaçış, Meryem’e Müjde, Ziyaret, Son Akşam Yemeği gibi sahneler görülmektedir. Bölgedeki Selime Kasabası ve Yaprakhisar Köyü’nde de önemli kiliseler bulunmaktadır. Derviş Akın Kilisesi, Doğan Yuvası Kilisesi bunlardan bazılarıdır.

Ihlara Vadisi’nde dikkat çeken özelliklerinden biri de büyüleyici doğasıdır. Duvar gibi dik, derin ve dar vadinin tabanındaki suyun kenarında, bağlar ve bahçelerden geniş yeşillik alanlar yer alır. Vadi çevresinde daha çok bozkır görünüşlü ve cılız bitki örtüsü hakimdir. Vadinin yamaçlarında ise zengin ve yeşil bir doğa parçasının vadi içinde saklandığını görülmektedir. Vadi tabanında ise bölgede hakim olan Karasal İklimden farklı olarak, Akdeniz İklimine yakın bir iklim görülmektedir. Vadi bu özelliği ile doğal bir mikroklima alanı gibidir. Vadi tabanında Antep fıstığı başta olmak üzere çok çeşitli bitkiler yetiştirilmektedir.

Vadide bulunan kiliselerden bazıları şunlardır:
1. Ağaçaltı Kilisesi
2. Pürenliseki Kilisesi
3. Kokar Kilise
4. Yılanlı Kilise
5. Aziz George (Kırkdamaltı) Kilisesi
6. Sümbüllü Kilise
7. Ihlara Vadisi