II. Mahmut döneminde yapılan yenilikler nelerdir?

A- Askeri Alanda Yapılan Yenilikler
1. Alemdar Mustafa Paşa tarafından ” Sekban-ı Cedit” adlı askeri ocak kurulmuştur. Sekban-ı Cedid’in giderek güçlenmesi ve aylıklarının fazla olmasından dolayı Yeniçeriler ayaklanmışlar. Alemdar Mustafa Paşa bu ayaklanmalar neticesinde hayatını kaybetmiştir.. İstanbul’da birçok yerde yangının ve yağmanın başlaması üzerine 18 Eylül 1808 tarihinde Sekban-ı Cedid ocağı kaldırılmıştır.

2. Yeniçerilerden seçilmek suretiyle “Eşkinci” adı verilen yeni bir askeri ocak kurulmuştur. Ancak kısa bir müddet sonra yeniçeriler biz talim istemiyoruz diyerek, bu ocağın yapılanmasına tepki göstermişler. Bu tepki üzerine sarayda büyük bir divan kurulmuş , 1826 yılında Yeniçeri Ocağının tamamen kaldırılmasına karar verilmiştir. Böylece ulufe merasimleri de tarihe karışmıştır. Esnaf, Halk, Medrese öğrencileri Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasını desteklemişlerdir. Böylece yeniliklerin önündeki en büyük engel ortadan kaldırılmıştır. Tarihte bu olaya ” Vaka-i Hayriye ” ( Hayırlı Olay ) denilmiştir.
3. “Asakir-i Mansure-i Muhammedi ye” yani “Muhammed’in askerleri” adıyla yeni bir askeri ocak kurulmuştur.
4. Mızıka-i Hümayun adı verilmiş olan askeri bando kurulmuştur.

B- Hükümet ve Yönetim Alanında Yapılan Yenilikler
1. Devlet ve saray teşkilatında büyük ölçüde değişiklik yapılmış, Tımar Sistemi, Enderun ve Divan-ı Hümayun lağvedilmiş bunların yerine çeşitli bakanlıklar kurulmuştur.
2. Sadrazam bu dönemde “Başvekil” adını almıştır. Sadrazam, padişahın mutlak vekili olmaktan çıkmıştır. Yetkiler bakanlara geçmiştir.
3. Devlet memurları, Dahiliye ve Hariciye olmak üzere iki bölüme ayrılmıştır.
4. Memurlar için rütbe ve nişan kabul edilmiştir..
5. 1828 yılındaki Kıyafet Nizamnamesi ile sarık, kavuk ve biniş giyilmesini yasak edip, onların yerine ceket, pantolon ve fes giyilmesi kuralını getirmiştir..
6. Tüzük ve yönetmelikleri hazırlamak için çeşitli komisyonlar oluşturulmuştur.
7. Memurların yargılanma işlerine bakmak amacı ile “Dar-üş-Şura-yı Bab-ı Ali” kurulmuştur.
8. Bir fermanla, müsadere usulüne son verilmiştir. Mülkiyet hakkı tanınmıştır
9. Memurlara maaş usulü bu dönemde getirilmiştir.
10. Bütün Osmanlı tebaasına tam bir din ve mezhep özgürlüğü tanınmıştır. II. Mahmut fermanında : ” Tebaamdan Müslümanları ancak Camide, Hıristiyanları Kilisede , Musevileri de Havra’da tanımak isterim” demiştir.
11. Ayanlıklar ortadan kaldırılmıştır. Büyük eyaletler illere bölünmüştür. İllerin merkeze bağlanması neticesinde son derece güçlü bir merkeziyetçi yapı oluşturulmuştur.
12. Devlet görevlilerinin hediye ve rüşvet alması yine II. Mahmut döneminde yasaklanmıştır..
13. Resmini yaptırarak , devlet dairelerine astırmıştır.
14. İlk defa Posta ve Karantina teşkilatlarını kurdu.
15. Osmanlı Devleti’nde ilk kez askeri amaçlı da olsa nüfus sayımı yapılmıştır.
16. Ülke içi gezi ve teftiş yöntemleri ile, yönetimi iyileştirmeye çalışmıştır.

C- Kültür Alanında Yapılan Yenilikler
1. Medreselerin yanında yeni okullar açıldı.
2. İlköğretim İstanbul’da zorunlu hale getirilmiştir.
3. Rüştiye (bugünkü Ortaokul ) ve Mekteb-i Ulum-u Edebiye adlı yüksek öğretime öğrenci yetiştirme amaçlı çeşitli okullar açılmıştır
4. İlk kez Avrupa’ya öğrenci gönderildi.
5. Devlet memuru yetiştirmek amacıyla , “Mekteb-i Maarif-i Adliye” kuruldu.
6. Türkiye’nin ilk modern tıp okulu Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane ve modern anlamda ilk harp okulu Mekteb-i Harbiye’yi kurmuştur.
7. Osmanlı tarihindeki ilk resmi Türkçe gazete olan Takvim-i Vekayi adlı ilk resmi gazete bu dönemde çıkarılmıştır.

D- Ekonomi Alanında Yapılan Yenilikler
1. Yol yapımlarına II. Mahmut tarafından büyük önem verilmiştir.
2. Devlet memurları ve askerlerin yerli kumaş kullanması zorunluluğu getirildi.
3. Kumaş fabrikası kurulmasına çalışılmıştır.
4. Tüccar ve Esnafa, Avrupa malları ile rekabet edilebilmesi için, gümrük kolaylıkları sağlanmıştır.
5. İngiltere ile 1838 yılında yapılan Balta Limanı ticaret antlaşması , Osmanlı Devletinin aleyhine gelişmiş, dışa bağımlılığı daha çok artırmıştır.
6. Osmanlı İmparatorluğu, kendi ihtiyaç duymuş olduğu yerli hammaddelerin yabancı tüccarlar tarafından yurt dışına çıkarılmasını önleyen yed-i vahid yani tekel usulünü kaldırmıştır.