İnatçı çocuklarla nasıl başa çıkılır?

Çocuklar bağımsız oldukları anlamaya başlamaları, keşfetme meraklarının olması inatçı yapılarını tetikler. Çocukların gelişiminde yürüme, keşfetme, elleme ve sınırların aşılmaya başlaması birer dönüm noktasıdır. Sürekli olarak hareket halinde olmasıyla, açıklama yapılmadan zorla koyulan yasaklara uyum sağlayabilir ya da kendilerinin bağımsızlığını göstermek için ailesine direnebilir. Çocuğunuzun toplumda uyumlu bir kişiliğe sahip olabilmesi ve ilişkinizin uyumlu olması için, gelişimine doğru desteğin verilmesi gerekir. Bunun sağlanması için, çocuğunuzun sizden farklı bir kişilik olduğunu, kendine özel düşünceleri ve duygularının bulunduğunu, istekleri olabileceğini dikkate alarak, kurallarınızı ve sınırlarınızı buna uygun şekilde belirlenmesi gerekir.

Çocuklarda inatlaşma hangi dönemlerde etkilidir?

Çocuklar 18 aylık olduğunda, odak noktasının kendi olduğunun bilinciyle, işler istediği gibi gitmediğinde sinirlenirler. Başka kişilerin kendilerinden farklı istekler isteyebileceğini anlayamazlar. Diğer çocuklarla birlikte olduğunda, kızdığında itme, ısırma gibi tepkiler gösterebilir. Bu durumda müdahale ederek, çocuğu durdurmalı ve açıklama yaparak bu ortamdan uzaklaştırmanız gerekir. Sakinleşmesine kadar yanında kalmalı, sizi yumuşatmak için yapacağı davranışlarda yumuşamamalısınız. Buna kızdığınızı vücut dilinizle anlatabilmelisiniz. Yumuşamanız halinde, yaptığı davranışın doğru olduğunu düşünebilirler. Çocuklarda sinirlenme halinde ısırma davranışı kısa sürerken, vurma gibi eylemler daha uzun süre devam edebilir. Çocuk kendisini ifade etmeyi öğrendikçe, yaptıklarına tavır konduğunu gördükçe davranışlarında azalma olacaktır.

Çocukların 18-30 ay arasındaki süreçte oluşan inatlaşmada, ilk 3 yıl içinde en zor dönem olacaktır. Bu dönemde her denilene hayır diyen, kendi bağımsızlığını, gücünü sınamak isteyen çocuk, kendilerinin önemini sizlere anlatmak için sınırlarınızı zorlamaya başlar. Sınırların ve kuralların net olarak belirlenmesi ve daima kararlı ve tutarlı şekilde uygulanması sayesinde, çocuklarda bu kurallarla nasıl yaşamaları gerektiğini öğrenebilirler. Bu yüzden özellikle bu süreçte onlarla inatlaşmadan, geri dönüş yapmadan bazı kurallar koymanız son derece önemlidir. Çocuğunuzun istediği bir şeyi yapmamanız halinde, çocuğunuzun sizi daha az seveceğini düşünmeyin. Ona kıyamama duygusu ile yaklaşırsanız, bu yarardan çok zarar getirecektir.

Çocukların inatlaşması ve huysuzlaşması halinde ne yapılabilir?

Çocukların inatlaşması ve huysuz davranmasını engelleyecek belirli bir yol bulunmamaktadır. Ancak bazı davranışlarınız size yardımcı olabilir. Bunlar;

• Kararlı olduğunuzu çocuğunuza hissettirin ve dengeli şekilde davranın.
• Çocuğun bu davranışlarını körükleyebilecek hareketleri önceden sezerek, önleminizi almaya çalışın.
• Çocuğun inatlaşması ve huysuzluk yapması halinde, ilgi göstermemeye çalışın. Daha çok sakinleştikten sonra ilgi gösterin.
• Çocuğunuza hayır demeden, beklentilerinizi anlatmaya çalışın.
• Çocuğunuzun kendini ifade edebilmesi için, ona fırsat verin.
• Çocuğunuzun kalabalık yerlerde inatlaşması halinde, herkesin size baktığını düşünerek geri adım atmayın. Bir an önce bu ortamdan uzaklaşmaya çalışın.
• Çocuğun dikkatinin başka tarafa yönlenmesine çalışın. Bu sırada onunla pazarlığa girişmeyin.
• Çocuğunuzun kendi başına yapmak istediği işleri desteklemeye çalışın. Giyinme, yemek yeme gibi etkinlikler buna örnek gösterilebilir.
• Çocuğunuzla rakip olmadığınızı ona hissettirin. Onunla aynı düşüncelere sahip olduğunuzu hissettirin.

Koyduğunuz kuralların devamını sağlayamadığınızı düşünüyorsanız, bu kuralları koyarken kendinizi suçlu yerine koyup geri adım atıyorsanız, eşinizle farklı tutumlara sahipseniz, çocuğun öfke krizleri kendisine zarar vermeye başladıysa, bir uzmandan destek almanız faydalı olacaktır. Çocuk gelişiminde oldukça doğal bir süreç olan inatlaşma nedeniyle, anne ve babanın çocukla olan iletişimine zarar vermemesi çok önemlidir. Bunun için her türlü tedbir zamanında alınmalıdır.