İntihal nedir?

İntihal, sözlük anlamı “aşırma” olan bir kavramdır. Kapsamlı ele almak gerekirse intihal; bir eserin ya da bir fikrin gerçek sahibinin izni olmaksızın ve kaynak olarak bu kişiye veya eserine atıfta bulunulmaksızın yapılan alıntılardır. Alıntılar, tamamen olabileceği gibi kısmen de olabilmektedir. Kısmen olması intihal olması halini değiştirmemektedir. İntihal yapılan kısmi alıntılar da  tırnak içinde yer vererek ve dipnot ile kaynağına işaret edilerek kullanılmalıdırlar.

Türkiye’de de birçok ülkede olduğu gibi intihali suç kabul eden bir kanun ve bu kanun kapsamında tanımlanmış yaptırımlar söz konusudur. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında intihal ve esinlenme konuları ile ilgili net tespitlere yer verilmiştir.

İntihal ve esinlenmenin herkes tarafından ileri sürülebilecek aleni fikirlerin ifade edilmesi, herkes tarafından kurulabilecek cümlelerin kullanılması halinde söz konusu olmayacağı gibi bir ayrım da yine kanunun 35. maddesi kapsamında yer almaktadır.

İntihal bazı durumlarda bilinçsizce, çoğu zaman ise kasıtlı şekilde yapılır. Kasıt olup olmaması hukuki açıdan bir fark doğurmamaktadır. Eser ve fikir sahibinin şikayeti ile başlayacak süreçte gerçekten bir alıntı olduğu kıyas yapılarak ispatlanırsa hem para hem de hapis cezası gündeme gelebilmektedir. Eser ve fikir sahibi hayatta değil ise aynı hakkı varisler de ileri sürebileceklerdir.

Akademik dünyada da intihaller sıkça rastlanılan hallerdir. Akademik kariyer için önem arz eden çalışmalarda ve eserlerde intihal yapıldığı belirlenir ise kişinin ünvanında indirime gidilmesi, kurumu ile ilişiğinin kesilmesi gibi yan cezalar da hukuki yaptırımların yanı sıra gündeme gelmektedir.