İntihar nedenleri neler olabilir?
İntihar toplumsal sorunların içinde en önemli olanlardan biridir. İnsanın gerçekte anlam veremediği, bunu anormal olarak değerlendirmesine rağmen kendi canına kıyma eylemi intiharın tanımını yapmak oldukça zordur. Bazı araştırmacılar bu kavramı öz kıyım veya öze kıyım olarak kullanılır. İntihar ile ilgilenenler bunu kendi bakış açısıyla tanımlamışlardır. İntiharın tanımını yapmak için, önce insanın ele alınması gerekmektedir. İntihar tanımları genellikle toplumda farklı eleştiriler almıştır. Bu tanımlardan intiharın isteyerek kendini öldürme tanımı genellikle kabul görür. Fakat sigara içen, alkol kullanan ve uyuşturucu bağımlısı kişilerde intihar etmektedir. Bu nedenle tanımın biraz eksik kaldığı görülür. Başka bir tanımda intihar daima egoizmin sonucudur. Ancak buda bazı eleştirilere maruz kalmıştır. Diğer bir tanımda intihar kişinin yakın olan ve kaçınılmaz zannedilen ya da öyle olduğu düşünülen acıyı ortadan kaldırmak için yaşamına son vermesidir. Fakat intihar ne sadece egoizmin ürünüdür ne de yaklaşan bir acıdan kurtulmayı sağlayacak olan bir davranış şeklidir. Bunun sebebi ölümün kendisinin korku veren ve acı çektiren bir olgu olmasıdır. Bu yüzden intihar doğal yollarla gerçekleşmeyen bir ölüm olarak tanımlanabilir. Bu halde kazayla, cinayet ve savaş gibi olgularda olan ölümlerde bu tabirin içine girer. İntihar psikoloji alanında olan uzmanlar tarafından aklı başında olan kişinin, toplumsal değerlerin desteklemiş olduğu ya da bunun karşısında olduğu hareketle dolaylı veya doğrudan kendi yaşamına kendi isteği doğrultusunda son vermesi olarak tanımlanır. İntihar belli bir yaşla sınırlandırılamaz. Yaşamın her döneminde kişilerde intihar eğilimi olabilir.
Hangi eylemler intihar olarak değerlendirilir?
- Kişinin akli dengesinin yerinde olması gerekir. Bu etken ele alındığında akli açıdan dengesizlik, bunama ve kaza gibi olaylarda kişilerin kendisini öldürmesi intihar olarak değerlendirilmez.
- Kişi direkt ya da dolaylı olarak ölümü istemelidir. Bu istek kişisel menfaatler doğrultusunda ya da ahlaki değerleri sonucunda olabileceği gibi, önce toplum kuralları dikkate alınmalıdır.
- İntihar etmek için kişinin tercih ettiği yöntem doğrudan ve ani şekilde olacağı gibi, uzun zaman içinde ve dolaylı olarak gerçekleşir.
İntiharın nedenleri nedir?
Doğadaki her canlıda içgüdüsel olarak yaşamını devam ettirme isteği bulunur. Bu içgüdüsel istek insanlarda daha yoğun yaşanır. İnsanlar yaşamlarıyla ilgili güçlüklerle savaşırken, bazı kişiler bunu yapmayarak kendi yaşamlarına son verebilir. İntihar nedeni olarak tek bir etken olamaz. Bunlar için değişik faktörler ele alınır. Bu intiharın özelliklerini ve oluşumunu açıklamak için, toplumun diğer öğeleri analiz edilmelidir.
- Coğrafi etkenler: Burada intiharın sebepleri toplumun ve kişinin dışında aranır. Bu nedenler içinde ayın ve güneşin kozmik etkisi, kuzey ve batı bölgelerdeki intiharın daha fazla olması ve iklimsel özellikler değerlendirilir.
- Biyolojik etkenler: Kişinin biyolojik yapısının intihara etkili olduğu, vücut yapısı, kalıtım ya da kimyasal değişimlerin bunda etken olduğu savunulur. Yapılan araştırmalarda aşırı şişman olan ve aşırı zayıf insanların normal kişilerden daha çok intihara meyilli olduğunu ortaya koymuş. Bu durumlar kişiyi olumsuz duygulara sürükler ve intiharı düşündürür. Ayrıca intiharda kalıtımın etkisi yoktur. Bu sonuç ikizlerin incelenmesiyle belirlenmiştir. Kadınların adet dönemine gergin ve sıkıntılı olması, intihar oranını arttırır.
- Psikolojik etkenler: Psikiyatristler ve psikologlar tarafından intihar eylemi sadece kişi bazında incelenerek, toplumsal koşullar değerlendirmeye alınmamıştır. Bu yüzden intihar uzun bir dönem akıl hastalığı olarak değerlendirilmiştir. Ruhsal açıdan bozukluk yaşayan kişiler, intihara daha meyillidir. Fakat akıl hastalığı ve intihar arasında bir bağ yoktur. Akıl hastalarının bilinçsizce kendilerini öldürmesi intihar olarak değerlendirilmez. Psikolojik olarak intihar sebepleri arasında çöküntü ve melankolik nöbetler, kronik ve sürekli çöküntü durumu, yapıdan dolayı oluşan aşırı heyecanlı olma halleri sayılır.
- Sosyolojik etkenler: İntiharda en önemli etken toplumsal faktörlerdir. Bu toplumsal yapının insanı denetim altına almasındandır. İntihar insanın doğasına aykırı bir eylem olsa da, elverişsiz toplumsal koşulların bulunması da insana karşıdır. Bu koşullarla karşılaşan herkes aynı mukavemeti gösteremez.