İrade nedir?

İrade kişilerin bir eylemi gerçekleştirebilmesini iç ve dış koşullarla belirleyen bir bilinç kararlılığıdır. Ruhsal olarak bakılırsa, itici güç ve bilim yetisi olduğu görülebilir. İnsanlar doğduklarında iradeli ya da iradesiz olmazlar. İrade insanın toplumsal deney ve bilgilerinden oluşmaktadır. Bilim adamlarının yaptığı araştırmalara göre insanı insan yapan şey iradedir. İç güdülerin kontrol edilebilmesi, çok eski zamanlara kadar inen karmaşık bir sosyal çevre adaptasyonun bir neticesidir.

İradenin içerikleri nelerdir?

Seçme ve karar verme: Kişi zor isteklerini eyleme dönüştürebildiği zaman kendi iradesini kullanmış olur. Özgür bir seçim yapılmadığı zaman, seçim yapılmış olsa bile bu seçimlerle hareket edilmediği zaman irade eksikliği yaşamış olunur. İrade eksikliği olduğunda, kalitesi düşük olan bir varoluş sergilenir. İradenin temel işlevi, bireye çevresini kontrol etme fırsatını verir. Hayatta önemli olan ya da olmayan pek çok konuda iradeli bir davranışa gereksinim vardır. Meslek seçiminde, eşin seçiminde, giyecek seçiminde iradeli bir karara ihtiyaç bulunur. Doğmak ve ölmek insanların seçimi olamayacağına göre, yaşamı renklendirebilmek ve iyi bir hayat sürebilmek için doğru tercihlerin yapılmasına ihtiyaç vardır.

Eylem: Yapılan seçimlerin gözlenebilen nitelikte olması ya da olmaması görülür. Eylemde bulunulduğu zaman, yapılan seçimler dışarıdan gözlemlenir bir hale gelir. Eylemler kişinin kendi tercihine ya da başkalarının seçimiyle olur. Kişi kendi tercihleriyle hareket ediyorsa, kendi iradesini sergiliyordur. Başkalarının tercihlerine uygun eylemler sergilemesi halinde, başkalarının iradesini sergiler. Çevrenin isteklerine uyup, buna göre meslek seçimi yapan biri kendi iradesiyle hareket etmemiş olur. İsteklere uygun olacak bir seçim yapabilmek ve bu seçimleri eyleme dönüştürebilmek için kişiler hem kendilerini, hem de çevresindekileri eğitmelidir. Bu eğitimin çocuklara verilmesi durumunda daha işlevsel olacaktır. Ancak bu eğitim her yaştan kişiye verilebilir. Çocuklara verilecek eğitimde, çocuğun kendi başına verebileceği kararların ona bırakılması gerekir. Eğer bu küçük kararlar onun adına verilirse, gelecekte zor seçimleri yapamayan ve iradesi zayıf bireyler olmasına sebep olabilirsiniz. Sorumluluğu başkasına yüklemek, değişmeye olan direncin bir göstergesi olur. Başınıza gelecekleri başkalarına yüklemek yanlış bir davranıştır. Bu direncin bir göstergesi olur. Sorumluluğu başkalarının üstüne atmak, bireylerin ruhsal sorunlardan kurtulmasını güçleştirir, toplumların ve organizasyonların gelişmesine engel olur. Kişinin ruh sağlığının bozulmasına sebep olur. İsteğe bağlı olan eylemleri yapmaya da yapmama tamamen kişinin elindedir. Kişi kendi iradesiyle bunu yapmayı ister ya da istemez. Kişi kendi iradesini kullanarak, bu davranışları gerçekleştirir. Bir yere gitmek istemek, gitmemek, bir işi yapma ya da yapmamak tamamen kişinin kendi elindedir. Kişi kendi iradesini kullanıp yaşamına bir yön verebilir. Yaptığı eylemlerden sadece kendi sorumlu olur. Tercihlerini kendi iradesiyle yaptığı zaman, yaşam boyu kendi seçimleriyle belirleyeceği kendi yaşam tarzını oluşturur. İsteğe bağlı olmayan eylemlerde, kişinin kendi iradesi bunda etkili olmaz. Hasta olmak, acıkmak, yanılmak, unutmak gibi eylemler kişinin iradesinin kapsamına girmeyen eylemlerdir.

İrade neden önemsenmeli?

Psikolojiye göre zekâ ve öz kontrol adında iki temel özellik bulunur. Zekâ arttırılamamasına rağmen, öz kontrolü güçlendirme yapılabilir. Kişilerin hayatında etkili ve köklü değişikler yapmak için, öz kontrol kullanılmalıdır. Öz kontrolün arttırılması yaşamda pozitif etkiler yapar. Öz kontrolü yüksek olan kişiler daha sağlıklı, yaşamında başarılı ve tatminkâr olur. Bu kişiler daha yüksek para kazanır, daha iyi bir kariyer yapar ve mutlu olabilirler. İradeyi güçlendirmeye çalışmak yararlı bir çalışma olur.

İradeyi geliştirebilmek için ne yapılmalıdır?

İradeyi güçlendirmek için en iyi yol olarak meditasyon yapmaktır. Üç saat süreyle yapılacak meditasyon odaklanma yeteneğini ve öz kontrolü arttırır. On bir saat süreyle yapılacak olan meditasyon ise beyinde gözle görülen değişimler yapabilir. Meditasyon yapıldığında, prefrontal kortekse gidecek kan akışı artar. Meditasyon yapılırsa, öz kontrolden sorumlu olan bölgelerde sinirsel bağlantılar geliştirilir.