İrtica nedir?

Ülkemiz tarihinin dönüm noktalarından olan 28 Şubat Post-modern Darbe sürecinde en çok kullanılan tabirlerden biri olan irtica dendiğinde birçok insanın aklına sadece din odaklı ifadeler gelse de aslında kelime; “önceki duruma, yere dönüş” manasına gelmektedir. Türk Dil Kurumu’na göre de irtica; “gericilik” demektir ki, bu gericilik dinle alakalı olabileceği gibi dini ideolojilerden bağımsız olarak da savunulabilmektedir. Toplumsal bir düşünce olabildiği gibi siyasi bir hareket olarak da gelişebilen irtica ideolojisi, içinde yaşadığı toplumun ya da ülkenin önceki koşullara geri dönmesinin istenmesidir. Aşırı tutucu olarak tanımlanan irtica ideolojisinin temelinde gelişime karşıt olmak var olduğu gibi, tarih boyunca irtica faaliyetlerinin mevcut rejimlere tepki olarak bir siyasi oluşum şeklinde ortaya çıktığı da görülmüştür. Toplumun tarihsel gelişimine, siyasi yapısına, dini inancına, hakim rejime ve ekonomik üretim-tüketim modeline göre değişebilen irtica tanımı insanlığın tarih boyunca gösterdiği gelişimin karşısında durmak olarak da yapılabilir.

İrtica ile ilgili Wikipedia sayfasında Sosyolog Emre Kongar’ın “Aydınlanma, İlericilik, Gericilik ve Atatürkçülük” isimli çalışmasından alıntı yapılmış, bu doğrultuda irticanın demokratik ve laik rejimlerin yerine dini kurallar doğrultusunda antidemokratik rejimleri istemek olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca Kongar’dan alıntı yapılan Wikipedia sayfasında irticanın kölecilik, sosyalizm, kapitalizm, feodalizm gibi değişimleri geriye çevirmeyi savunmak olduğu da belirtilmiştir. Bu doğrultuda çağdaşlaşma adına yapılan tüm faaliyetler ve bu faaliyetler doğrultusunda yaşanan değişimlerin karşısında durmanın irtica yani gericilik olduğu söylenebilir. İnsanoğlunun daha çağdaş bir toplum yapısına ve bu şekilde bireyin de daha demokratik bir yaşama sahip olması için yapılan çalışmalara karşı olmak, bu çalışmalar sonucunda yaşanan değişim yerine eski düzenin devam etmesini isteyenlerin de gerici olduğu ifade edilmektedir.

Avrupa tarihini yakından ilgilendiren ve etkileri Avrupa dışına taşarak tüm dünyaya yayılan Fransız Devrimi esnasında yaygın olarak kullanılan bir tabir olan gerici, liberalizm ve cumhuriyetçilik karşıtı olan kişileri tanımlamak için kullanılmıştır. Fransız Devrimi esnasında aristokrasi ve feodalizm gibi ideolojileri savunanların karşıt olduğu liberalizm, sosyalizm, sanayileşme, cumhuriyetçilik gibi görüşleri savunanlar bu kişilerin gerici olduğunu söylemiş ve bu şekilde irtica tabiri de yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. 20. yüzyılda dünyanın çeşitli yerlerinde irticai pek çok siyasi oluşum yapılandırılmış, bu siyasi görüşlere mensup olanlar endüstriyel üretim ve sanayileşme yerine totaliter rejimleri savunmuştur. Günümüzün modern siyasi yapıları içinde azınlık olarak gericiler, mevcut rejimin karşısında durmakta ve önceki dönemde hakim olan yönetim biçimlerine geri dönülmesi gerektiğini savunmaya devam etmektedir. ABD’deki Ku Klux Klan ve Alman Neonaziler irticai görüşlere sahip olan azınlık gruplardandır.