İşitme kaybı nasıl olur?

İşitme kaybı dış etkenler yüzünden ve yaşın ilerlemesiyle beraber kulaklarda görülen bir hastalıktır. İnsanların sosyal iletişiminde sorunlar yaşamasına ve toplumda yalnızlık çekmesine neden olan bu sorun kulakta farklı bölümlerde oluşan hasarlardan meydana gelir. Kulağın dış ve orta bölümünde meydana gelen kayıplar iletim tipi, iç kulakla, beyin ve işitme siniriyle ilgili problemlerden oluşan kayıplar sensörinöral tipte, işitme yollarında birden çok bölgede oluşan hasarla ortaya çıkan kayıplar ise mikst işitme kaybı olarak ele alınır. Bu problemler muayene ile teşhis mümkün olduğu gibi, bazen çok sayıda testin uygulanması gerekli olabilir.

İşitme kaybı nedenleri

Dış kulaktan kaynaklanan kayıplar: Dış kulaktan kaynaklı işitme kaybı, dış kulak yolu enfeksiyonlarından ve kulak kirinin kanal içini tıkamasıyla ortaya çıkar. Bu tür kayıpların giderilmesi kolay bir şekilde gerçekleşmektedir. Ancak hasarın kalıcı olmaması için, mümkün olan en kısa sürede müdahale edilmesi gerekir.

Orta kulaktan kaynaklanan kayıplar: Bu bölgedeki işitme kayıpları daha çok enfeksiyonlar, kulak zarının arka tarafında sıvı birikiminden, kulak zarında olan deliklerden, orta kulak kemikçiklerindeki katılaşma gibi sebeplerden dolayı ortaya çıkar. Dış kulak ve orta kulaktaki işitme problemleri ilaçlarla ve cerrahi yolla etkin bir biçimde çözülebilir. Bunlar problemi çözmede etkili olmazsa işitme cihazları kullanılır. Bu türde meydana gelen işitme kayıpları genellikle iletim tipi  kayıplardır.

İç kulaktan kaynaklanan kayıplar: İnsanlarda meydana gelen işitme kayıpları genellikle iç kulaktan kaynaklanmaktadır. Buna neden olan en büyük etken yaşın ilerlemiş olma durumudur. Bunun haricinde aşırı gürültüden, kullanılan bazı ilaçlar, kafatasında olan kırıklarda işitmeyi olumsuz şekilde engelleyen diğer etkilerdir. Bu türdeki kayıplarda medikal tedavi pek etkili olduğu söylenemez. Hastaların problemi işitme cihazlarıyla çözüme kavuşturulur. Bu bölgede meydana gelen kayıplar sensörinöral tipte olur.

İşitme kaybı için risk faktörleri nedir?

• Yaş: Kişilerin uzun yıllarca seslere maruz kalmasıyla beraber işitme sinirlerinde meydana gelen yıpranmadan dolayı işitme kaybı riski artış gösterir.
• Genetik miras: Genetik faktörler kişinin bu problemi yaşama olasılığını arttırır.
• Meslek: Gürültüsü ve yüksek ses düzeyi olan işlerde çalışanlarda da bu problemin oluşma olasılığı yüksektir.
• Bazı ilaçlar: Özellikle antibiyotik ilaçlar ve kemoterapi ilaçları iç kulakta hasara sebep olabilir. Bunun dışında aspirin, ağrı kesici bazı ilaçlarda geçici olarak işitme kaybına neden olabilir.
• Bazı hastalıklar: Kişilerde yüksek ateş gibi etkiler yapan bazı rahatsızlıklar kulaklarda işitme kaybı belirtisi gösterebilir.

İşitme kaybı belirtileri nelerdir?

Kulakta meydana gelen işitme hasarları her zaman belirgin biçimde olmayabilir. Bu nedenle insanlar tarafından ihmal edilebilir. Fakat bu problemlerin erken teşhis edilerek, tedavi edilmesi halinde daha etkili biçimde giderilebilir. Bu insanlarda işitme kaybıyla ilgili göze çarpacak bulgular şu şekildedir;

• Konuşmaların ve seslerin algılanmasında sorun yaşama
• Kalabalık ve gürültülü mekânlarda arka plandaki seslerin ve konuşmaların algılanamaması
• Televizyon, radyo gibi cihazların çok yüksek sesle dinlenmesi
• Karşıda olan kişiden yavaş ve yüksek sesle konuşmasını isteme
• Konuşmak istememek ve bazı sosyal alanlarda bulunmaktan kaçınma

Bu belirtilerin haricinde, işitme kaybının kişinin yaşam kalitesi üzerinde olumsuz bir etkisi bulunur. Kişilerde kaygı, depresyon, işitmediğinden başkalarının kendisine kızgın olma düşüncesi gibi psikolojik etkiler oluşturabilir. Bu etkiler kişinin iş yaşamını ve sosyal yaşamını olumsuz etkileyen nedenlerdir.

İşitme kaybı tanısı nasıl konur?

Kulaklarında işitme kaybı yaşayan kişiler ilk olarak kulak burun boğaz uzmanına muayene olmaya gitmelidir. Muayene sırasında dış kulak yoluna ve kulak zarına bakılacaktır. Kulak zarının durumu neticesiyle orta kulak hakkında bilgiler elde edilir. Muayene bitiminde hastada herhangi bir bulgu görülmezse, sorunun iç kulaktan dolayı olduğu anlaşılabilir. Bu aşamada hastaya bazı testler yapılabilir. Odyometri bölümünde yapılan işitme ölçümleriyle işitme kaybının türü, derecesi ve frekansı belirlenir. Orta kulaktaki basıncın ölçülmesi için timpanometri, kulak kemikçiklerindeki kireçlenmenin ölçümü için stapes refleksi ve iç kulaktaki kaybın nedenini belirlemek için bilgisayarlı tomografi uygulaması yapılabilir.

İşitme kaybı tedavisi nasıl yapılır?

Bunlar sebebine ve şiddetine göre değişik şekillerde tedavi yapılabilir.

Kulak kirinin neden olduğu kayıplar: Bu sebeple oluşan işitme kayıplarında kulak kiri yumuşatılarak problem ortadan kaldırılır.

İşitme cihazı kullanımı: İç kulaktaki hasardan kayıp oluştuysa, işitme cihazıyla giderilme işlemi yapılır. Hastanın durumuna uygun işitme cihazlarının tercihi doktor tarafından yapılacaktır.

Koklear implant: Bu cihaz iç kulaktaki problemlerin giderilmesine yarar. İşitme cihazı sesin şiddetini arttırmakta, koklear implant beyne gönderilen ses sinyallerinde problem yaşayan kokleanın görevini yerine getirir. Sesleri kodlanmış elektriksel uyarımlar durumuna getirir. Bunlar işitme sinirini uyardığından dolayı, beyin tarafından ses gibi algılanabilir.