İşsizlik sigortası kapsamı ve sağlanan yardımlar nelerdir?

İşsizlik sigortası 4447 sayılı kanunla düzenlenmiştir. İşsizlik sigortası “bir işyerinde çalışırken, çalışmaya istek, yetenek, sağlık olmasında karşın, herhangi bir kasıt veya kusuru olmaksınız işini kaybetmeleri dolayısıyla, belli süreler içinde yapılan ödeme desteği” olarak tanımlanır.
İşsizlik sigortası kapsamına;
• İş sözleşmesi ile işverene bağlı çalışanlar
• SSK g.m 20 hükmüne tabi sandıklara bağlı çalışanlar(sözleşmeli personeller hariç)
• Karşılılık esasların göre, hizmet akdi ile Türkiye de çalışan yabancılar, yararlanabilecektir.
İşsizlik sigortasında sağlanan yardımlar; İşsizlik ödeneği, Hastalık ve Analık sigortası priminin ödenmesi, Mesleki eğitim ve iş bulma, İşverenin ödeme güçlüğüne düşmesi halinde ücret ödeme ve kısa çalışma ödeneğidir.
—İşsizlik Ödeneği; işsizlik sigortasına hak kazanabilmek için, işçinin kendi kusuru haricinde, işinin sona erdirilmesi gerekir. Örneğin, istifa eden işçi işsizlik ödeneği alamaz.
—Belirli Bir Süre Prim Ödenmesi; işsizlik sigortası kapsamında işsizlik ödeneğine hak kazanılması için, belirli bir süre prim ödemesi yapılması gerekir. Buradaki kıstas, son üç yıl içinde 600 gün prim ödeyerek sürekli çalışmış olmaktır.
—Kuruma Başvuru; işsizlik ödeneğine hak kazanmak için, hizmet akdinizin bittiği andan itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a başvuru yapılması gerekir. Günlük işsizlik ödeneği, son 4 ayın brüt ücret hesabı taban alınarak hesaplanmakta ve kazancın ortalama yüzde kırkı civarında hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı 4857 sayılı İş Kanununda, on altı yaşından büyük işçilere uygulanan aylık asgari brüt ücretin yüzde seksenini geçemez. İşsizlik ödenekleri ise her ayın sonunda yapılır.
Son üç yıl içinde, hizmet akdinin bitiminden önceki dört ay kesintisiz prim ödeyen 600 gün sigortalı çalışmış kişilere 180 gün,
900 gün primle çalışmış sigortalı işsizlere 240 gün,
1080 gün primle çalışmış sigortalı işsizlere 300 gün, işsizlik ödeneği ödenir.
—Hastalık Ve Analık Sigortası Priminin Ödenmesi; sigortalı işsiz, işsiz olduğu dönemde hastalık ve analık gibi durumlarla karşılaşabilir. Böyle durumlarda, hastalık ve analık sigorta primleri, işsizlik sigortası fonu tarafından SSK ya aktarılır.
—Mesleki Eğitim Ve İş Bulma; işsizlik ödeneğine bağlanan kişilerin, mesleki bilgilerini geliştirme, mezuniyet bilgi ve becerilerine göre eğitim görme ve onlara yeni bir iş bulma konusunda hizmetler sunar
—İşverenin Ödeme Güçlüğü İçine Düştüğü Durumlarda Ücret Ödeme; işverenin aciz vesikası alması, konkordato ilan etmesi, iflasını açıklaması ya da iflasın ertelenmesi nedenleri ile işçilere ödenemeyen son üç aylık maaşlarını karşılamak adına oluşturulan işsizlik garanti fonu oluşturulur. Bu kapsamda ödeme almaya hak kazanmak için, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden bir yıl içinde aynı işyerinde priminin ödenmesi şarttır. Hesaplanan ödenekler, temel ücret üzerinden yapılmaktadır.
—Kısa Çalışma Ödeneğinin Verilmesi; 4447 sayılı kanun gereğince, hizmet akdi sağlayan işverenin, gelen ekonomik kriz veya kişisel zorlayıcı sebepler dolayısıyla, işyerinde haftalık çalışma sürelerini azaltması, kısmen veya tamamen durdurması gibi durumlarda, yazılı bir dilekçe ile Türkiye İş Kurumuna derhal bildirmelidir. Toplu iş sözleşmesi ile çalışanlar ise sendikaya bildirim yapmalıdır.
Kısa çalışma ödeneği ödenmesi için en az dört hafta işin durması gerekir. Kısa çalışma süresinin devamı her halde üç ayı geçemez. Günlük kısa çalışma ödeneği, işsizlik ödeneği miktarı kadardır.