James Watt kimdir? Buhar makinesini nasıl geliştirmiştir?
Bir rivayete göre İskoçyalı mühendis James Watt buhar makinesini henüz küçük yaşlarda iken içinde kaynar su bulunan bir çaydanlığın kapağının açılıp kapanmasını gözlemleyerek tasarlamıştır. Bu rivayetin ne kadar doğru olduğu tam olarak bilinmemektedir.
James Watt Clyde ırmağı yakınlarındaki Greenock’da dünyaya gelmiştir. Babası gemi yapımında çalışan bir marangozdur. Greenock lisesinde öğrenim gören James Watt Diğer taraftan babasının atölyesinde ona yardımcı oluyormuş. Burada model yapımında büyük başarı sağlayan James Watt 17 yaşında iken alet yapımcılığını öğrenmek amacı ile Londra’ya gitmiştir. Ama sağlığı bozulunca bir yıl sonra geri dönmek durumunda kalmıştır. Daha sonra Glasgoww üniversitesi’nde alet yapımcı olarak işe başlamıştır.
1763 yılında Thomas Newcomen’in buhar makinelerinden biri onarılmak üzere James Watt gönderilmiştir. Aslında makine bozulmuş değildi, aksaklık makine kazanının yeterli buharı üretecek büyüklükte olmamasından kaynaklanmakta idi. James Watt makineyi dikkatlice incelemiş ve Newcomen tipi bir makinenin bu kadar çok buhar kullanmak zorunda olmasının nedenlerini araştırmıştır. Aksaklıkları tam olarak rotaya çıkarabilmek için basınç, yoğunluk ve buharın yoğunlaşması üzerinde çalışmıştır.Newcomen makinesinde silindir içerisindeki buhar su püskürtülerek yoğunlaştırıldıktan sonra atmosfer basıncı pistonu aşağıya doğru itmekte idi. James Watt Su püskürtüldüğü zaman silindirin kendisinin de soğuduğunu ve pistonun geri çekilebilmesi için silindire giren buharın önce silindiri tekrar ısıtması gerektiğini anlamıştır. Bu ısı kaybı yakıt kaybına sebep olmaktaydı.
James Watt’ın buhar makinesine ilk katkısı 1765 yılında ayrı bir yoğunlaştırıcı geliştirmesi olmuştur. Bu bir boru ile silindire bağlanmış boş bir kaptan meydana geliyordu. Buhar bu kapta yoğunlaştırılıyordu. Böylece silindir hep sıcak kalabiliyordu. James Watt Ayrıca silindiri, buhar ceketi adı verilen bir metal kılıf ile çevreleyerek silindirdeki ısı kaybını en aza indirmiştir. Bu buluşlar önemli ölçüde yakıt tasarrufu sağlamaktaydı. 1755 yılında Birminghamlı işadamı Matthew Bulton ile ortaklık kurmuştur. Bu şehrin yakınlarındaki Soho atölyelerinde geliştirilmiş buhar makinesinin üretimine girişmiştir. James Watt İle Boulton arasındaki ortaklık oldukça verimliydi. James Watt yeni buluşlar yapıyor, modern bir fabrikaya sahip olan Boulton ise işin ticari kısmını yönetiyordu.
1782 yılında James Watt Çift etkili buhar makinesini geliştirmiştir. Bu makine de silindirin her iki ucu da kapatılmış ve buhar silindire önce bir uçtan sonra sonra diğer uçtan beslemekte idi. Böylece makine atmosfer basıncı bağımlılığından kurtulmuş oluyordu. James Watt ayrıca piston belirli bir yol aldıktan sonra silindire buhar girişini kapatan bir vana geliştirmiştir. Pistonu geri kalan yolda daha büyük bir güç ile itmekteydi. James Watt Pistonun ileri geri hareketini dönme hareketine dönüştüren çeşitli yöntemler de uygulamıştır. James Watt Buhar makinesi üzerindeki çalışmalarına ilişkin daha ayrıntılı bilgilere değişik birçok kaynaktan ulaşılabilmektedir. Özellikle Buhar makinesi konusundaki araştırmalarda bu bilgileri bulmak mümkündür.
Pistonlu makinelerin gücünü ölçmek için kullanılan bir basınç göstergesi de geliştiren James Watt’ın ismi daha sonraları elektrikte güç birimi olarak kabul edilmiştir.
1800 yılında Boulton ile patent ve ortaklık sonra erince James Watt emekli olmuştur. Şirketi oğullarına devir etmişlerdir. Emekliliğinde icatlara devam eden James Watt, teleskop ile mesafe ölçümü, yağ lâmbasında iyileştirmeler, mektup kopyalama cihazı, buhar merdanesi ve heykel kopyalama cihazı geliştirmiştir. 19 Ağustos 1819 tarihinde Heathfiel’de ölmüştür.