Jinekolojik enfeksiyonlar nelerdir?
Kadınlarda genel sağlık için oldukça önemli bir yeri olan üreme sağlığının korunmasında, genital organlarda meydana gelen enfeksiyonların erken dönemde teşhisinin yapılması ve tedavinin gecikmeden yapılması gerekir. Jinekolojik enfeksiyonlar kadının hem yaşam kalitesini bozar, hem de kısırlık gibi kalıcı hasarların oluşmasına neden olabilir. Bu enfeksiyonlar arasında bulunanlar ise;
Vajinal enfeksiyonlar
Kadının genital organı olan vajinanın yapısı, tırtıklı bir yüzeye sahip, iç salgı üretecek bir tabakayla kaplı, 9-10 cm uzunluğunda bir kanaldan oluşur. Vajina steril bir organ değildir. Ancak zararlı bakterilere karşı savunmaya geçmiş, laktobasil denen yararlı bakterilerden oluşan bir florası vardır. Bunlar laktobasiller süt basilleri adıyla da anılmaktadır. Bunlar vajinanın içinde asidik bir ortam oluşturup, zararlı bakterilerin burada üremesine engel olur. Vajinada kadınların üreme çağından başlayarak, akışkan, kokusu olmayan, renksiz bir akıntı meydana gelir. Bu oluşan akıntı herhangi bir hastalık belirtisi sayılmayan fizyolojik vajinal akıntıdır. Bunun cinsel ilişki ve aktiviteler sırasında vajinanın tahrişini önleme etkisi de bulunmaktadır.
Vajina ortamda zararlı organizmaların kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla vajinit yani vajinal enfeksiyonlar oluşur. Enfeksiyon olduğunda, gelen akıntı normalden daha farklı özelliklere sahip olur. Kıvamı daha koyu, köpüklü ve renkli olan akıntı, kötü kokuludur. Kaşıntı olması da enfeksiyonun ciddiyetini arttırmaktadır. Enfeksiyonların dışında vajinada akıntı olmasına neden olan etkenler ise, Herpes simpleks (genital uçuk), tamponlar, vajinal tümörler, kimyasallar ve lateks alerjisi olabilir. Kadınların en fazla maruz kaldığı vajinal enfeksiyonlar arasında;
Bakteriyel vaginosis (Gardnerella vajiniti): Vajinal akıntının anormal derecede olmasında en fazla rastlanan sebepleri arasındadır. Enfeksiyon vajinadaki yararlı bakterilerin dengesini bozup, Gardnerella vaginalis denen bakterinin çoğalmasıyla olur. Kadınlar yaşamları boyunca buna bağlı şikâyetlere maruz kalırlar. Bu enfeksiyon olduğunda, gri beyaz ve hafif sarımsı bir akıntı oluşur. Kötü kokulu, özellikle cinsel ilişki ve adet kanamasında bayat balık kokusunun olması, bu enfeksiyonda karakteristik tarzdadır. Bunun dışında idrarda yanma, kasıklarda ağrı, vajinada kaşıntı ve yanma etkisi oluşur. Teşhis konulması için kadına jinekolojik muayene yapılması gerekmektedir. Kesin teşhis için whiff testi uygulanabilir. Uygun tedavi edilmezse, rahim ve tüplere kadar gidecek olan enfeksiyon ciddi komplikasyonlar oluşturabilir. Tedavi için, oral ve vajinal yoldan uygun ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Tedavi aynı anda eş içinde uygulanmalıdır.
Mantar enfeksiyonları: Vajinal mantar enfeksiyonlarının türü genellikle candida albicans türünde oluşur. Bu enfeksiyonlar kandida vajiniti olarak tanımlanır. Bunun en belirgin özelliği kaşıntı ve akıntı oluşmasıdır. Oluşan akıntılar süt kesiği ve peynir kesiği gibi gelir. Bazı kadınlarda kıvrımlar yüzünden akıntı meydana gelmeden, sadece vajinal kaşıntı oluşur. Bu cinsel ilişkide yanma ve acıya sebep olur. Bu tür enfeksiyonlarda koku oluşmaz. Koku varsa, başka enfeksiyonlar olabilir. Akıntı dış genital bölgeye yayıldığında, candida vulvitis meydana gelir. Bu alanda hassasiyet, kaşıntı, kızarıklık, ödem ve kaşıntı oluşabilir. Enfeksiyona rutin jinekolojik muayene sırasında, vajina duvarında oluşan kireç görünümlü plaklarla tanı konur. Kadınların çoğunluğu yaşamlarının bir döneminde, vajinal mantar enfeksiyonu geçirmektedir. Bu üreme çağındaki kadınlarda cinsel ilişkiyle, havuz ve ortak tuvaletlerden bulaşabilir. Fakat bunların asıl sebebi vajinal dokudaki PH değişimleri ya da iyi huylu bakterilerdeki azalmayla oluşur. Hamilelik döneminde, antibiyotik kullanımında, bağışıklık sisteminin zayıflamasında, sentetik iç çamaşırlarının tercih edilmesinde, diyabet, doğum kontrol hapları, vajinada parfüm, ped, tampon gibi materyallerin kullanılması, sıkça cinsel ilişkiye girme gibi etkenler mantar enfeksiyonlarına neden olabilir. Tedavi için oral ve vajinal yolla ilaçların kullanılması gerekmektedir. Tedavinin yine eşle birlikte uygulanması gerekir.
Trikomonas enfeksiyonları (Trikomonas vajiniti): Bu tür enfeksiyonlar armut biçimindeki kuyruklu bir parazit yüzünden oluşur. Semptomları olmadan ilerleme gösteren enfeksiyon, kadınların jinekolojik muayenesinde tespit edilir. Belirti olduğunda, köpüklü ve sarımsı yeşil bir akıntı gelir. Bu akıntının bazı kişilerde kötü kokulu olması mümkündür. Nadiren vajinal yanmaya, kaşıntı ve idrarda yanmaya neden olabilir. Muayene yapılırken rahim ağzında çilek görünümlü bir izlenim olur. Akıntıdan örnek alınırsa, mikroskop altında armut biçiminde kamçılı parazit görülebilir. Bu parazitin bulaşması en fazla cinsel ilişki sırasında olur. Kadınların eşi de bu parazitle enfektedir. Bu yüzden birlikte tedavi edilmeleri uygun görülür. Bu hastaların üçte birlik kısmında, bel soğukluğu sorunu olur. Hastaların tedavisi sırasında oral ve vajinal yolla alınan ilaçlar kullanılabilir. Tedavinin bitişine kadar cinsel ilişkinin yasaklanması ya da prezervatif kullanılması gerekebilir.