Kabak nasıl yetiştirilir?

Türkiye’de yazlık kabak üretimi son yıllarda seracılıkla yapılan yetiştiricilik ile kış ayları da dahil olmak üzere bütün yıl boyunca yapılmaktadır. Bazı araştırmacılar kabak türlerinin anavatanının Amerika olduğunu, bazılar ise Asya olduğunu iddia etmektedirler.

Ülkemizde kabaklar yazlık, kışlık ve süs kabakları olarak üç gruba ayrımışlardır. Sakız, Girit, Su ve Asma kabağı yaz kabaklarıdır. Bal, Kestane ve diğer iri kabaklarda kış kabaklarıdır. Mis ve Parmak kabağı gibi ise süs kabaklarıdır.

Kabaklar gelişme dönemlerinde ılıman çevre koşullarını, ürüne yatmal dönemde sıcağı seven bitkilerdir. Sert iklimlerden pek hoşlanmazlar. Soğuklardan çabuk zarar gören bir sebzedir. Aynı şekilde aşırı sıcaklıklardan da fazla hoşlanmazlar. İlkbahar ve sonbahar arasında uygun şartlarda çok iyi gelişir. Ancak sıcak dönemlerde düzenli aralıklarla mutlaka sulama yapılmalıdır. Sıcaklığın düşmesi ya da artması bitkinin büyümesi ve gelişmesini yavaşlatmaktadır. 10 C’nin üzerindeki sıcaklıklarda daha iyi gelişir. Kabak bir çok bitki gibi bol ışıktan hoşlanan bir bitkidir. Gölgeli ve ağaç altlarında kabak yetiştirmek çok zordur.

Kabaklar toprak isteği bakımından fazla seçici olmamakla birlikte çok ağır ve kumlu toprakları pek sevmezler. Derin, geçirgen, su tutma kabiliyeti iyi olan organik ve mineral madde bakımından zengin tınlı topraklarda daha iyi verim verirler. Kumlu topraklarda çiftlik gübresi ve diğer kimyasal gübreler kullanılarak kabak yetiştiriciliği yapılabilir. Kabak ekilecek olan tarlaya sonbahar mevsiminde dekar başına 2-3 ton hesabıyla iyi vasıflı yanmış ahır gübresi düzgün bir şekilde saçılmalıdır. Temel gübreleme ilkbahar aylarında ekimden birkaç gün önce 50 kg/da hesabıyla Kompoze gübreler ile yapılmalıdır. Üst gübreleme ise ikinci çapalamadan önce 10 kg/da hesabıyla Amonyum Nitrat ya da üre gübrelerinden biri ile ocaklar etrafına serpme şeklinde uygulanmalıdır.

İklim şartları ve üretim zamanı göz önünde bulundurularak toprak işleme yapılır.
Ekim yapılacak olan tarla sonbaharda pullukla derinlemesine sürülmelidir. Tarlanın durumuna göre Kasım ve Aralık aylarında ikinci bir sürüm çok daha faydalıdır. İlkbaharda ekimden önce tarlanın ot durumuna göre diskaro ve kazayağı ile işlenmesi yararlı olacaktır. Toprağın havalanması bakımından bir iki gün kadar beklenmeli daha sonra tırmık çekilerek tarla düzenlenmelidir.

Kabak soğuktan fazlasıyla korkar, ısı sıfırın altında 2-3 dereceye düştüğü zaman hayatını hızlı bir şekilde kaybeder. Kabak tohumlarının normal bir şekilde çimlenmesi için topraktaki ısının en az 11 – 12 C° olması gerekir. Bundan dolayı tohumlar ilkbaharda don tehlikesi kalktıktan daha sonra ekilmelidir. Ekim mutlaka tavlı toprağa yapılmalıdır. Eğer sonbahar mevsiminde tarlaya yanmış ahır gübresi atılmamış ise ocaklara elle yapılacak olan ekimlerde tohumun altına ve üzerine çürüntü ile karıştırılmış toprak konul¬malıdır.

Yabancı ot mücadelesi kabak yetiştiriciliği için oldukça önemlidir. Kabak bitkileri izin verdiği kadar traktörlerle daha sonra da elle tarlalar sık sık çapalanmalıdır. Kabak ilaçlardan etkilenebildiğinden dolayı yabancı ot ve toprak altı zararlılarına karşı kullanılan ilaçların dikkatli bir şekilde kullanılması gerekmektedir.

Yaprak bitleri (Aphis spp.), yaprak pireleri (Cicadelliadae) ve Tripsler (Thriptidae) ile tarla fareleri kabak zararlı ve hastalıklarıdır. Aphis, Thrips zararlılara karşı Gusathion, Malathion, Labaycit gibi çeşitli ilaçlarla bitkiler ilaçlanmalıdır. Kabakta görülen küllenme hastalığına karşı kükürtlü ilaçlarla mücadelesi yapılmalıdır. Kabaklarda hastalık ve zararlılarla yapılan ilaçlı mücadele, döllenme arılar ve böcekler ile gerçekleştiğinden dolayı ilaçlama zamanı zarar vermeyecek şekilde genel olarak öğleden sonra ve yağışsız bir günde yapılmalıdır. Kabak tarlasında danaburnu ve diğer toprak altı zararlılarına karşı ekim veya ekim sonrası Dursban, Thiodan, Frodan gibi ilaçlar mücadele yapılmalıdır. Farelere karşı ise zehirli buğday kullanılması tavsiye edilmektedir.

Kabak meyvelerinin tamamen olgunlaştıktan sonra uzun süre tarlada bekletilmemeli, soğuklar başlamadan hasat edilerek ambarlara taşınmalıdır.