Kabakulak hastalığı nedir?

Kabakulak, virüs nedeniyle tükürük bezlerinin ve aynı zamanda sinir sisteminin etkilendiği bir hastalıktır. Tıpta epidemik paratit olarak bilinen hastalık, yapılan aşılarla kontrol altına alınmış olsa da, az gelişmiş ülkelerde hala görülmeye devam etmektedir.

Daha çok çocukluk dönemlerinde görülen bir hastalık olsa da, hastalığı daha önce geçirmemiş olan yetişkinleri de etkisi altına alabilir. Kulak altında oluşan şişkinlik ile kendini belli eden kabakulak, bulaşıcı özelliğiyle bilinir. Kış ve bahar aylarında daha yaygın olarak görülen solunum, hapşırık ve öksürme ile bulaşabilen bir hastalıktır. Hastalık bulaşmasından sonra 3 hafta herhangi bir belirti vermez. Hastalığı daha önce geçirmiş olan kişiler, ömür boyu devam eden bağışıklığa kavuşur.

Kabakulak hastalığının belirtileri nedir?

• Hastalığın ilk belirtisi çene arkasında görülecek olan şişliktir. Önce tek tarafta başlayan, daha sonra diğer tarafa sirayet eden bir şişliktir.
• Tükürük bezlerinde ve boğazda ağrı olması hastalığın tanısına yardımcı olur.
• Ağız hareketleri sırasında ağrı duyulması, hafif ateş ve baş ağrısı olması, hastanın halsizleşmesine neden olmaktadır.
• Hastalık yumurtalıklara inip, iltihaplanmaya neden olduysa karın ağrısı görülür.
• İştahsızlık, bulantı ve kusma belirtileri vardır.
• Şiddetli yaşanan hastalıkta boyun bölgesinde tutulmalar meydana gelebilir.
• Çok nadir de olsa, bazı hallerde bu belirtiler olmadan da, kabakulak hastalığını geçirmiş olan kişiler vardır.

Kabakulak hastalığı nasıl teşhis edilir?

Hastada meydana gelen belirtiler ve fiziki muayene sonrasında teşhis konulması daha kolay olacaktır. Çevrede başka kişilerde yaşanan kabakulak olması, teşhisi kolaylaştırmaya yardımcı olur. Tükürük bezlerinde oluşan şişlikler, gözle yapılacak muayene ile de hastalığı tanımlamaya yardımcı olacaktır. Kişiye yapılacak olan kan testinde antikor seviyesinin yüksek çıkması da, tıbben hastalığa kesin bir tanı konmasını sağlayacaktır.

Kabakulak hastalığının yol açabileceği olumsuzluklar nelerdir?

Hastalığın mikrobu kana girdiği andan itibaren, diğer organları da etkisi altına alacaktır. Organlarda iltihaplanmalara neden olacaktır. Beyin zarını etkilediğinde ise, menenjit hastalığını tetikleyecektir. Şiddetli baş ağrısı ve kusmayla kendini gösterecek olan hastalıkta, ense sertliği oluşacaktır. Bu durumda acil olarak doktor müdahalesi yapılması gerekir. Beyin dışında başka organlarda meydana gelecek olan iltihaplarda, hastalarda oldukça önemli sorunlara yol açabilmektedir. Böbrekler, pankreas ve sinirlerde oluşacak iltihaplar bu organların görevini yerine getirmesine mani olacaktır. Yumurtalıklarda oluşan bir iltihaplanma söz konusu olursa, hastalarda kısırlık problemi yaşanacaktır. Erken gebelik dönemlerinde yaşanacak kabakulak, düşüklere neden olacaktır. Gözyaşı bezlerine inen iltihaplanma sonunda, görme bozuklukları oluşacaktır.

Kabakulak hastalığının tedavisi nasıl yapılır?

Hastalığın özel bir tedavisi bulunmasa da, evde istirahat etmek gerekir. 1-2 haftada sona erecek olan belirtilerin, ilaçlarla azaltılması, sulu besinlerle beslenme, bol sıvı alımı, C vitamini takviye edilmesi, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi ile ağrıyı arttıran asitli besinlerden kaçınmak hastalığı kolay geçirmeye yardımcı olacaktır. Bulaşıcı özelliği bulunduğundan, hastalığın yayılımını önlemek amacıyla, hastayı sağlıklı kişilerden ayırmak gerekir.

Kabakulak hastalığından korunma yolları nelerdir?

Çocukluk dönemlerinde 1-1,5 yaşında ve 4-5 yaşında iki defa tekrarlanarak uygulanacak olan MMR aşısı, % 95 oranında bu hastalıktan korunmaya yardımcı olacaktır. Bu aşıyı olmamış kişiler kesinlikle hamilelik döneminde aşı olmamalıdır. Menenjit hastalığının en büyük nedenleri arasında gösterilen kabakulak hastalığı, bu aşı ile önlenebildiği için korunmanın ihmal edilmemesi gerekir.