Kabızlığın nedenleri nelerdir?
Kabızlık öznel, kişiden kişiye farklılık gösteren bir şikâyet olduğundan dolayı bazen hastalar farklı dışkılama alışkanlığını kabızlık olarak değerlendirebilirler. Her gün dışkılama yapmamayı genel olarak kabızlık sayabilirler.
Dışkılama sırasında fazlaca ıkınma , sürekli sert dışkılama, dışkılama sonrası tam anlamıyla boşalamama hissi, dışkılamaya elle destek ihtiyacı ve ortalama 3-4 günde bir dışkılamak kabızlık olarak değerlendirilebilir.
Kabızlığın bir çok nedeni bulunmaktadır. Yeteri kadar su içmemek bu nedenlerden biridir. Sindirim gerçekleştirilirken parçalanan yiyeceklerin suyu bağırsak tarafından emilir ve geriye sadece posa kalır. Ancak bu suyun bazı sebeplerden dolayı emilmemesi nasıl ki ishale neden oluyorsa vücutta yeteri kadar su olmaması da kabızlığa yol açmaktadır. Vücudu hiçbir zaman susuz bırakmamak ve içinde kafein veya alkol olmayan sıvıları bol bol tüketmek bağırsaklara ve aynı zamanda dışkıya da sıvı katacağından dolayı, dışkılamayı da kolaylaştıracaktır. Bağırsaklardaki gereği gibi su emilmez ise ishale neden olur. Ancak bu çok su içmek ishale sebep olur gibi yanlış bir şekilde algılanmamalıdır. İshal daha ziyade bakteri, virüs ya da çeşitli gıdaların dokunması gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır.
Beslenme düzeninin bozulması kabızlığın diğer bir nedenidir. Bilhassa uzun yolculuklar yapılırken, beslenme düzeni ve vücudun alışık olduğu günlük rutin düzen bozulduğundan dolayı kabızlık ortaya çıkabilmektedir. Yolculuk esnasında ve yolculuktan sonra gaz, şişkinlik ve kabızlık gibi şikayetler olmaktadır. Yolculuk sırasında yediklerimiz, uzun süre hareketsiz oturmak gibi sebepler hep kabızlık nedeni olmaktadır. Aynı şekilde uzun süre çalışmak, yemek saatlerinin şaşması, hazır ve sindirimi zor olan gıdalar tüketmek de kabızlık şikayetlerine sebep olmaktadır.
Kabızlığın diğer bir başka nedeni de hareketsizliktir. Hareketsizliğin kabızlığa sebep olması, tıp dünyası tarafından kabul edilen bir gerçektir. Örneğin bir kaza ya da hastalıktan dolayı uzun süre yatmak zorunda kalan kişilerde veya fiziksel aktivitelerin son derece sınırlı olduğu yaşlı kişilerde, yeteri kadar hareketli olmamak kabızlığa neden olmaktadır.
Lifli yiyeceklerin az tüketilmesi de kabızlığın diğer bir nedenidir. Lif oranı düşük olan ama yağ oranı yüksek olan peynir, yumurta, et gibi yiyeceklerden fazlaca tüketmek sindirim sistemini yavaşlatabilir. Bu tarz beslenme alışkanlığına sahip olanlar en azından bu yiyeceklerin yanında öğünlerine lif bakımından zengin olan bezelye, brokoli, havuç, domates gibi sebzelere ve yeşil salatalara da yer vermelidir. Lif bağırsaklarda katı ve kuru dışkı oluşmasına engel olur.
Çoğu zaman depresyonda kabızlığa neden olmaktadır. Depresyon genellikle vücudun normal işleyişinde bir yavaşlamaya yol açabilir. Depresyonla kolaylıkla ilişkilendirilebilecek huzursuz bağırsak sendromu olan kişilerde de kabızlığa yatkınlık söz konusudur. Ayrıca depresyondan dolayı antidepresan kullanan kişilerde, kabızlık ilaçların yan etkisi olarak ortaya çıkmaktadır..
Kabızlığın önemli sebeplerinden biri de strestir. Vücudun stres altında olması hormonları, sinir sistemini ve sindirim sistemini de etkilemektedir. Bu etkenler bir araya geldiğinde kabızlık meydana gelmektedir.
Dışkılamanın geçicide olsa ertelenmesi kabızlık nedeni olabilmektedir. Hemoroidden dolayı veya dışarıda tuvalete girmek istememekten dolayı sık sık dışkılamayı ertelemek kabızlığa davetiye çıkarır.
Laksatif ilaçlar kabızlığa sebep olan ilaçlardır. Ancak kabızlık olması için bu ilaçların uzun süre kullanılmış olması gerekir. Uzun süre kullanılırlarsa bağırsak tembelliğine sebep olurlar.
Bazı kuvvetli ağrı kesiciler, antidepresanlar ve demir hapları, kabızlığa neden olabilir. Kalsiyum veya alüminyum içeren mide asidi ilaçları, idrar söktürücüler, yüksek tansiyon ve alerji ilaçları da kabızlığa neden olabilmektedir.
Bazen de hamilelik dönemlerinde kabızlık oluşmaktadır. Ancak bu durum normal karşılanmaktadır.
Hipotiroid rahatsızlığı, vücudun metabolizmasını yavaşlattığından dolayı kişilerde kabızlık ortaya çıkmaktadır. Aynı şekilde nörolojik hastalıklarda sindirim sistemini olumsuz etkilediğinden dolayı kabızlığa sebep olmaktadır.