Kaç çeşit arı vardır?

Şaşırtıcı özellikleri sebebiyle yüzlerce yıl öncesinde dahi insanoğlunun ilgisini çeken ve bu sebepten ötürü günümüze dek üzerinde sayısız araştırma yapılan arılar, pek çok insan tarafından böcek olarak görülmemesine karşın bilimsel olarak Apoidea familyasına mensup olan böcek türleridir. Bilimsel açıdan incelendiğinde dünya üzerinde temel iki çeşit arı olduğu söylenebilir: bal arısı ve yaban arısı. Apoidea familyasını oluşturan bal arıları ve yaban arılarının her ikisinin de benzer canlılar olduğu ve aralarındaki tek farkın boyutları olduğu düşünülse de, aslında bilimsel açıdan tür özellikleri incelendiğinde iki canlı birbirinden farklı tanımlanmaktadır. Sadece arı dendiğinde hem bal arıları hem de yaban arıları kast edilmektedir. Arılar kendi içinde incelendiğinde ise kraliçe arı, erkek arı, dişi arı, işçi arı, bal arısı gibi birçok farklı terimle karşılaşılır. Aslında temel olarak arıları dişi ve erkek olarak iki ana gruba ayırmak mümkündür. Dişi arıların yalnızca tek bir tanesi diğer dişilerden farklı bir gelişim süreci geçirerek kraliçe/ana arı olur. Erkek arıların kolonideki fonksiyonu ise üremenin devamlılığını sağlamaktır.

Kraliçe arının diğer dişilerden tek farkı, arı hücresine bırakılan döllenmiş yumurtanın arı sütü gibi son derece yüksek besin değerine sahip olan organik bir maddeyle beslenmesi ve bu sebepten ötürü de diğer dişilerden daha fazla gelişmesidir. Bir kraliçe arı, fizyolojik açıdan gerekli olgunluğa erişir ve ortam şartları da uygun olursa sadece tek bir gün içinde 2000 binin üzerinde yumurtlayarak kolonisinin muazzam derece büyük bir hızla gelişmesini sağlayabilir. Birçok insan tüm arıların iğnesi olduğunu düşünse de, aslında yalnızca dişi arılarda iğne bulunmaktadır. Zira çiçek özlerini toplayan ve bu esnada da polen taşınmasına katkıda bulunarak bitkilerin döllenmesine de yardımcı olan arıların tamamı dişidir. Erkek arıların birçoğu hayatı boyunca güneş yüzü dahi görmeden tüm ömürlerini arı kovanının içinde geçirir. Erkek arıların dişi arılarda olduğu gibi iğnesi yoktur çünkü bir iğneye sahip olmalarına gerek yoktur. Hayatlarını kovanda geçiren ve diğer dişilere nazaran daha iri bir vücuda sahip olan erkek arıların temel görevi, kraliçe arıyı döllemek ve bu sayede koloninin devamlılığını sağlamaktır.

İşçi arılar olarak bahsi geçen bal arıları da dişi arılardır. Yani dişi arıların bir tanesi kraliçe arı olarak koloninin gelişimini sağlarken, bir kısmı işçi arı olarak kovan işleriyle ilgilenmekte ve kalanlar da kovan dışında çiçek özü toplama işini üstlenmektedir. Kovanın temizliğinden peteklerdeki yumurtaların bakımına kadar işçi arılar koloninin devamlılığı için kovanda ve dışarda yapılması gereken tüm işlerle ilgilenir. Bir bal arısı kolonisinde tek bir dişi, 100-200 arasında erkek arı bulunmasına karşın işçi arıların sayısı 100 bine yakın rakamlara dahi ulaşabilir.