Kaddafi kimdir?

Muammer Kaddafi, 1942 yılında Sirte yakınlarında bir çölde dünyaya gelmiştir. Gençlik yıllarında Mısır lideri ve Arap milliyetçisi Cemal Abdülnasır’a hayranlık duyan Kaddafi, 1956 yılında Süveyş Krizi sırasında İsrail aleyhine yapılan gösterilerde sokaklardaki eylemciler arasında yer almıştır. 1959 yılında okul arkadaşlarıyla birlikte, ileride “Özgür Subaylar Hareketi” adını alacak olan gizli bir örgüt kurmuştur.

Babası ve amcası sömürgeciliğe ve emperyalizme karşı yaptıkları eylemlerden dolayı uzun yıllar hapis yatmıştır. Siyasetin sürekli gündemde olduğu , özgür bir ailede yaşayan Kaddafi, çok parlak bir öğrenciydi. Öğrencilik yıllarında da babası ve amcası gibi siyasette aktif rol almıştır.

1963 yılında Libya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Tarih Bölümü’nden mezun olmuştur. Daha sonra Bingazi kentinde bulunan Askeri Akademi’ye giren Kaddafi, buradan mezun olduktan sonra 1966 yılında İngiltere’ye giderek askeri alanda uzmanlık eğitimi gördü . 1969 yılında yüzbaşılığa kadar yükselen Muammer Kaddafi, daha önce kurmuş olduğu gizli örgüte dayanarak, o sırada kaplıca tedavisi görmek üzere Türkiye’de bulunan Kral I. İdris’e karşı 1 Eylül 1969 tarihinde darbe yaptı. Kaddafi albay rütbesi alarak Libya silahlı kuvvetler komutanı olmuştur. Ortadoğu’ya uzun yıllar hükmedecek olan Kaddafi o yıllarda, “Devrim Komuta Konseyi” adına denetimi ele geçirip anayasal kuruluşları lağvetmiştir. İslam dini ilkelerine dayalı oalcak bir İslamî Sosyalizm kuracağını belirtmiştir Ayrıca. Arap birliğini sağlamak için çalışacağını, bağımsız ülkelerle birlikte hareket ederek ırkçılığa, sömürgeciliğe ve toplumsal baskıya karşı çıkmücadele edeceğini ifade etmiştir. ABD’nin Kaddafi’yi tanıması üzerine 7 Eylül 1969 tarihinde kral görevini terk etti. Kaddafi’inin bu makama oturmasından hoşnut kalan ABD, sonradan ölümüne sebep olacaktır.

Mısır lideri ve Arap milliyetçisi Cemal Abdülnasır’ı örnek alan Muammer Kaddafi, Mısır’da gerçekleştirilen reformları kendi ülkesinde de uygulamaya başlamıştır. Yeni anayasa hazırlanınca 16 Ocak 1970 tarihinde başbakanlık ve savunma bakanlığı görevlerini üstlendi. Kaddafi İngiliz askeri üstlerini ve birliklerini hemen ülkeden çıkarmıştır. Petrol şirketlerini millileştirmiştir. İtalyan ve Yahudi azınlıklaırn bütün mal varlığına el koyarak onları göç etmeye zorlamıştır. 1974 yılındaki Kıbrıs Barış Harekatı günlerinde Türkiye’ye askeri anlamda destek vermiştir. Cemal Abdülnasır’ın ölümünden sonra Ortadoğu’da onun rolünü üstlenmeye çalışmıştır. Afrika ülkelerindeki Müslümanlara ve Arap ülkelerindeki sol eğilimli hareketlere önemi anlamda destek olan Kaddafi, Rusya ile de yakın ilişkiler kurmuştur. 1982-1983 yılları arasında Afrika Birliği Örgütü’nün dönem başkanlığını yapan Muammer Kaddafi, 1974 yılındaki Kıbrıs Barış Harekâtı döneminde Amerikan ambargosunu yok sayıp Türkiye’ye önemli ölçüde petrol ihraç etmiştir. İsrail ile barış görüşmelerine karşı olan Kaddafi Red Cephesi olarak anılan sertlik taraftarı ülkeler ile bişbirliği yapmıştır. ABD’nin dünyanın çeşitli ülkelerindeki şiddet yanlısı örgütlere destek verdiğini ileri sürmüş bu yüzden ABD’nin hedefi haline gelmiştir.

Türkiye’yi ABD ve İsrail ile yakınlaşmak ve onlarla beraber hareket etmekle suçlayan Kaddafi, 1996 yılında Necmettin Erbakan’ı çadırında ağırlayıp sert bir dille azarlamıştır. 1998 yılında Kaddafi, Türkiye ile Suriye’nin arasının açılmış olmasından sonra Türkiye’nin Kürt ayrımcılığı yaptığını ve İsrail’in Suriye’yi işgalini kolaylaştırmada öncü rol oynadığını belirtmiştir. Ayrıca Kaddafi, Türkiye’yi tehdit ederek Suriye’ye saldırması halinde, Libya’da bulunan Türk şirketlerini kapatacaklarını ve yerine Yunan şirketlerinin çalışmasına izin vereceklerini açıklamıştır.

2011 yılında Libya’da bir iç savaş yaşandı. 23 Ağustos 2011 tarihinde Trablus’un düşmesiyle Kaddafi rejimi son bulmuştur. .20 Ekim 2011 tarihinde, doğduğu şehir Sirte’de, Ulusal Geçiş Konseyi askerleri tarafından yakalanan Kaddafi, öldürülmüştür.