Kadının yaşı tüp bebek tedavisine engel olur mu?
Tüp bebek tedavisinin başarılı bir şekilde sonuçlanması için, en önemli unsurlar arasında kadının yaşı gelmektedir. Kadının yaşının ilerlemiş olması, tedavide yeterli sayıda ve kaliteli olan yumurta elde edilmesini zorlaştırır. Çiftlerin doğal yollarla bebek sahibi olamaması halinde, nasıl olsa tüp bebekle bebek sahibi olabiliriz diye düşünmesi hatalıdır. Tüp bebek tedavisinde kaliteli ve yeterli sayıda yumurta hücresine ihtiyaç duyulur. Bu tedavi sırasında kadının yumurta hücresi ve erkeğin sperm hücresi laboratuvar ortamında döllendirilir ve embriyo oluşturulur. Bu kadının rahmine transfer edilir. Tedavide kadından elde edilecek sağlıklı yumurtalara ihtiyaç duyulur.
Yumurtaları kalitesiz olan ve yumurtalıkları yeterince çalışmayan kadınlara tüp bebek tedavisinin uygulanması mümkün olmaz. Kadınlarda doğurganlık 35 yaşla birlikte azalır, 38 yaşından itibaren bu azalma hızlanır. 40 yaşla birlikte bir kadının tüp bebekle bile gebe kalma olasılığı % 20 oranın altında olur. Yine de ileri yaşta olan kadınlarda tüp bebekle gebelik elde edilse de, gebelikte düşük olasılığı artar. Tüp bebek tedavisinde başarının kadının yaşı ve embriyonun kalitesiyle doğru orantılı olduğu tespit edilmiştir. Belli bir yaşın üzerinde kadından yeterli sayıda ve kalitede olan yumurta elde edilemez. Tüp bebek tedavisinde her dört çiftten bir tanesi bebek sahibi olur. Kadının 35 yaşına gelmesi bebek sahibi olmasında bir kırılma noktası olarak kabul edilir. Bu tüm dünyada bu şekilde değerlendirilir. Kadının yaşlanması demek, yumurtalıklarının yaşlanması demektir.
Kadının yaşı tüp bebek tedavisini nasıl etkiler?
Tüp bebek tedavisinde yaşanan olumsuzluklar bazen erkekten, bazen kadından dolayı oluşabilir. Kadının yaşı tüp bebek başarısında oldukça önemlidir. Doğumda belirli sayıda yumurta rezerviyle dünyaya gelen bir kız çocuğunun yumurtalık rezervi adet dönemi devam ettikçe düşmektedir. Bu miktar menopoz dönemine kadar azalarak en düşük seviyeye gelir. Kadının yaşının 37 olması hem yumurtasının kalitesini düşürmekte, hem de sayısını azalmaktadır. Bu nedenle kadınlar için en verimli doğurganlık çağı 25-34 yaşlarının arasıdır. Tüp bebek tedavisindeki başarı yaşla birlikte azalır, düşük olma olasılığını arttırır. Tüp bebek olasılığı 35 yaşından sonra azalır, 37 yaşından itibaren hızlı düşüş gösterir. 38-39 yaşlarında olan gebe bir kadının düşük riski, 18-34 yaşları arasında olan gebe kadının düşük olasılığından % 43 kadar daha yüksektir. 40-42 yaşlarına gelmiş kadınlarda ise bu oran iki katına çıkar. 44-45 yaşları ise tüp bebekteki anomali riskinin ya da fiziksel rahatsızlığın yüksek, düşük riskinin fazla olması ve bebeğin sosyal ihtiyaçları açısından uygun görülmediği için uzmanlar tarafından tüp bebek tedavisinin yapılması uygun görülmez.
Menopoz dönemine yaklaşmış kadınlardaki gebelik şansı nedir?
Menopoz kadının genellikle 45-47 yaşları arasında adet kanamalarının bitmesi olarak tanımlanır. Kadınların menopoza girme yaşının ülkemizde ortalama 47 olarak olmasına rağmen, dünyada ortalama 49 kabul edilir. Menopoza 40 yaşından daha erken girmek erken menopoz olarak tanımlanır. Erken menopoza girme sebepleri arasında yumurtalıklardaki kistler, düzensiz yaşam, sigara kullanma alışkanlığı ve genetik faktörler olabilir. Bunların en etkilisi genetik faktörlerdir. İnsanlarda özelliklerini belirleyen genler, menopoza girme yaşını da belirleyen bir unsurdur. Ailede erken menopoza giren kadınların olması halinde, kadının erken menopoza girme olasılığı yükselir. Bu riski olan kadınların, mutlaka doktor kontrolünde olması tavsiye edilir. Yumurtalık kistlerinin olması yumurta kapasitesini azalttığı için, erken menopoza girme söz konusu olabilir. Genç yaştaki kadınlarda olan kistler zararsızda olsa, yumurtalıkların hasar görmesine neden olabilir. Bu kadınlarda yumurtlama düzensizliği oluşur ve gebelik şansı azalır. Yumurtalıklarında kist bulunan ya da genetik olarak buna yatkınlığı olan kadınların düzenli olarak doktor kontrolünde olması tavsiye edilir. Uygulanacak tedaviyle kadının üreme yeteneği uzatılabilir. Sigara içme sırasında olan toksik maddelerde kadının üreme sağlığını belirler. Sigara yumurta kalitesini düşürür ve yumurtlama bozukluğu oluşumuna neden olur. Bu ise yumurtalıklar üzerinde toksik etki oluşturur.
Erken menopoz riski kadının üreme potansiyeli açısından önemli bir unsurdur. Menopozda olan kadınlarda yumurtanın ürettiği östrojen seviyesi azalır. Östrojen seviyesindeki azalma kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu, idrar yolu ve vajina kuruluğu ile kemik erimesine neden olur. Günümüzde yeni yöntemlerle erken menopoza giren kadınlara bazı tedavilerle gebelik oluşturulabilir. Yumurta dondurma yöntemi, kök hücre ve tüp bebek tedavisi bunların arasındadır.
Tüp bebek tedavisinde yaş sınırı var mı?
Kadında adet kanamasının üçüncü gününde yapılan hormon testleri ve yumurtalık kapasitesinin ultrasonla incelemesinde uygun görülmesi halinde, 45 yaşına gelinceye kadar tüp bebek tedavisi uygulanır. Ancak 38 yaşını geçmiş olan kadınların tüp bebek tedavisi yapılırken preimplantasyon genetik tanı yapılır, embriyoların kromozom yapıları incelenir ve normal oldukları tespit edildiğinde tedaviye devam edilir.