Kalp kapakçıklarının hastalıkları nelerdir?

Kalbin anatomisi iki kulakçıktan ve iki karıncıktan oluşan dört odacıktan meydana gelir. Karıncıkların giriş ve çıkışlarında yer alan kapakçıklar vardır. Kalp kapakçığı adı verilen bu kapaklar, kanın tek tarafa doğru akmasını ve kanın geriye doğru kaçmasını önler. Yani kapakçıkların görevi kanın karıncıklara tek taraflı olarak girişini sağlamak ve buradan kanın tek yönlü çıkışı sağlamaktır. İki yaprakçıktan oluşmuş mitral kapak haricinde kalan kalp kapakları üç yaprakçıktan oluşur.

Kalpte bulunan kapakçıklar nedir?

• Triküspit kapak: Bu kapakçık sağ kulakçıkla sağ karıncık arasında yer alır.
• Pulmoner kapak: Bu kapakçık sağ karıncıkla pulmoner arter yani akciğer arteri arasında bulunur.
• Mitral kapak: Bu kapakçık sol karıncıkla sol kulakçık arasında bulunur.
• Aort kapağı: Bu kapakçık sol karıncıkla aort arasında bulunur.

Kalp kapakçıkları nasıl çalışır?

Kalp kasının kasılması ve gevşemesi sırasında kapakçıklar açılmakta ve kapanmaktadır. Bu sayede kan kulakçık ve karıncıklara dönüşümlü olarak dolar. Kalbin sol tarafında olan kapakların çalışma sistemi ve sağ kapakçıkların çalışma sistemi aynıdır. Sol karıncığın gevşemesi ile aort kapağı kapanır. Sol kulakçıktan sol karıncığa kan akışını sağlayan mitral kapak açılır. Sol kulakçık kasıldığı zaman, sol karıncığa daha çok kan akışı gelir. Ardından sol karıncık kasılır ve mitral kapak kapanır. Bu çalışmayla kanın yeniden sol kulakçığa kaçması engellenir. Bu sırada aort kapağı açılıp, kanın aorta gitmesi sağlanır. Ardından sol karıncık gevşeyerek, aort kapağı kapanır ve kanın buradan sol karıncığa geriye kaçması engellenir. Bu kan döngüsü bu şekilde sürer. Kalbin sağ tarafındaki kapakçıklarda bu sistemle çalışmaktadır. O bölgedeki işlemler Triküspit kapakla, pulmoner kapak arasında olur.

Kalp kapakçıklarının hastalıkları nelerdir?

Kalpte kapakçıklarda olan hastalıkların çoğu romatizmal kalp hastalıkları sonucunda oluşur. Bunların dışında kapakçıklarda yapısal bozukluk olması, kalp damar hastalıklarının bulunması, kalp boşluklarındaki genişleme, iltihabi hastalıklar kapakçık hastalıklarına sebep olabilir. Bu hastalıkların oluşması kalbin yeterli ve doğru biçimde çalışmamasından yaşanır. Kapakçıklarda darlık ya da yetmezlik olduğunda, kapakçık hastalığı oluşur. Kalp kapaklarında olan bozuklar;

• Kapakçık yetmezliği: Kalp kapakçıklarında yetmezlik olduğunda, kapakçıklarda bulunan yaprakçıklar tamamen kapanmaz. Bu kanın kapakçıktan ters yöne doğru gitmesine sebep olur. Kanın geriye kaçması rejüjitan kan akışı olarak tanımlanır. Hastaların kiminde kapak yetmezliği ve kapak darlığı aynı anda oluşabilir. Bunlar tek bir kapakçıkta ya da birden fazla kapakçıkta yaşanabilir. Bu bozukluklar kalbin yükünü arttırmaya neden sebep olur. Kapakçık yetmezliği fazla oranda olursa, hastada kalp yetmezliği gelişir.
• Kapakçık darlığı: Kalp kapakçıklarındaki yaprakçıklarda bulunan dokuların sertleşmesiyle, kapakçıklardaki açıklığının daralmasıdır. Bu durum olduğunda, kalbe giden ve gelen kan miktarında azalma olur. Daralmanın az oranda olması durumunda kalp fonksiyonlarında sorun olmayabilir. Fazla daralma oluştuğunda, kalp fazla zorlanacağından kalp yetmezliği gelişir. Kapakçıklarda aynı anda yetmezlik ve darlık gelişebilir.

Kalp kapakçıklarındaki sorunlar kalbi nasıl etkilemektedir?

Kapakçıklarda oluşan daralma veya kaçak sebebiyle kalbin boşluklarında olan kanın miktarı arttığında, basıncın artması ve kalp boşluğunun büyümesi meydana gelecektir. Basıncın yükselmesi, kalp kasının bozulmasına ve tüm kalpteki boşluklarda basıncın artmasına sebep olur. Sol taraftaki kapakçıkların hastalanmasında, sol tarafta bulunan boşluklarda basıncı arttıracak ve akciğerde olan kan basıncını yükseltecektir. Bu kalp yetmezliğinin gelişmesine sebep olur. Rahatsızlığın ilk belirti olarak nefes almada zorluk yaşanır. Kalp yetmezliği başlamadan önce kapakçıklardaki sorunlar giderilmelidir. Sağ kapakçıklardan olan pulmoner kapakçıkta doğumsal darlıklardan başka problemler yaşanmaz. Bu sorunda, erken teşhis konulabilir. Balon yöntemi uygulanarak kapakçık genişletilebilir. Bu durumda nadir olarak cerrahi yöntemler uygulanır. Triküspit kapakçık sol kalp yetmezliğinde, basınçla beraber hastalanır ve geriye kaçar. Kaçağın ilerlemesi halinde sağ kalpte yetmezlik oluşur. Karaciğerde büyümeye, bacaklarda ödeme, karında sıvı toplanmasına kadar ilerler.