Kan testi nedir, sonuçlar neyi ifade eder?

Yapılan kan testlerinde doğru neticelerin alınması için, kan örneği verirken bazı noktalara dikkat edilmelidir. Kişinin kan örneği verirken zamanı, sigara kullanması, açlık ve tokluk hali, alkol kullanması, kahve, çay veya kola gibi içeceklerin tüketilmesi, kullanmış olduğu ilaçlar, yaptığı egzersizler, stres altında bulunmak gibi faktörler yapılacak kan testinin sonuçlarını etkileyebilir.

Kan testleri yaptırırken nelere dikkat edilmelidir?

• Yapılan kan testlerin önce, bazı testler haricinde 10-12 saat süre boyunca aç kalmak gerekir. Bu testler çoğunlukla sabahları yapılmaktadır. Bunlardan özellikle folat, B12 vitamini, TSH, ferritin tetkikleri sabah alınan kan örneğiyle yapılmaktadır. Aynı şekilde şeker yükleme testi gibi tahlillerde sabahleyin yapılması gereken testler içindedir. Hastaların aç olarak, sadece su içerek kan tahlili yaptırmaları gerekir.
• Kan tahlilinden önce çay, kola, kahve gibi içecekler şekersiz bile olsa içilmemelidir. Aynı şekilde kan tahlili yaptıracaklar sigara bile içmemelidir.
• Kan tahlilinden önce egzersiz yapmak ta sonuçları etkileyen bir unsurdur. Özellikle kanda AST, CK, LHD, Laktat gibi değerlerin egzersiz sonrasında alınacak kanla yapılması tahlil sonuçlarını etkileyebilmektedir. Kişilerin egzersiz sonrasında en az yarım saat dinlenip kan örneğini vermesi ve tahlili bu şekilde yaptırmaları gerekir.
• Kan tahlili yaptıracak olan kişiler düzenli olarak kullandığı ilaçları mutlaka doktoruna bildirmelidir. İlaç düzeyi tetkiki yaptırmak isteyenler bu konuda mutlaka dikkatli olmalıdır. İlaçların kullanma zamanı ve kan örneği verme zamanını iyi ayarlamak gerekir.
• Yapılan kan testlerinden önce ya da kan örneği verildiği sırada stres altında olan kişilerin analiz sonuçları bu durumdan olumsuz olarak etkilenebilir. Kortizol, plazma katekolaminler gibi stresle beraber değişim gösteren hormon düzeyleri tahlil sonuçlarını olumsuz olarak etkilemektedir. Bu sebeple kişilerin sakin ve huzurlu bir ortamda kan örneği vermeleri önem taşır.

Kan testi yaptırırken neden tok karnına tahlil yapılmaz?

Verilen kan örneğinin tok karnına verilmemesi gereklidir. Tok karnına alınacak kan örneklerinde kanda lipit seviyesi yüksek çıkacağından, bu durum kanda bulanıklık yapacaktır. Bu nedenle bu sebebin kandan alınacak diğer tahlil sonuçlarını etkileme olasılığı vardır. Yapılan kan tahlillerinde bu nedenle hastanın aç olması istenir. Bunun gibi bir gece önceden alınan alkol miktarı da, bazı kan testi sonuçlarını olumsuz olarak etkilemektedir. Kişilerin yaptıracakları kan testleri sonunda yarar sağlamaları için, bu kurallara uymaları gerekir.

Kan tahlilinde kullanılan kısaltmalar ne anlama gelir?

• Hemogram: Tam kan sayımını anlatır.
• RBC (RED BLOOD CELLS): Kırmızı kan hücrelerinde bulunan eritrosit yani alyuvar miktarını gösterir.
• HGB (HEMOGLOBİN ya da HB): Kanda bulunan toplam hemoglobin miktarını gösterir.
• HTC (HEMATOKRİT): Kanda bulunan hemoglobin ve eritrosit miktarını verir.
• MCV (MEAN CORPUSCULAR VOLUME): Kırmızı kan hücrelerinin çapını yani kırmızı kan hücrelerinin şeklini verir.
• MCH (MEAN CORPUSCULAR VOLUME): Eritrositlerde bulunan hemoglobin miktarını verir.
• MCHC (MEAN CORPUSCULAR HEMOGLOBİN CONCENTRATİON): Bu değer hemoglobin konsantrasyonunu yüzde cinsinden belirler.
• RDW (RED CELL DİSTRUBİTİON WİDTH): Eritrositlerin dağılımı hakkında bilgi verir.
• PLT (PLATELETS): Kanda bulunan trombosit hakkında bilgi verir.
• MPV (MEAN PLATELET VOLUME): Kandaki trombositlerin büyüklüğü hakkında bilgi verir.
• PDW (PLATELET DİSTRUBİTİON WİDTH): Kandaki trombositlerin dağılımı hakkında bilgi sahibi yapar.
• WBC (WHİTE BLOOD CELL): Kanda bulunan beyaz kan hücreleri hakkında bilgi verir.
• NE % (NÖTROFİL YÜZDESİ): Vücuda zararlı olan maddeleri tahrip etmeye yarayan nötrofilleri tespit eder.
• LY % (LENFOSİT YÜZDESİ): Kanda mikroorganizmaları tanıyan ve bunlara karşı antikor üreten lenfositler hakkında bilgi verir.
• MO % (MONOSİT YÜZDESİ): Fagositoz yapma özelliği bulunan, lenfositlere direkt olarak ya da indirekt olarak, bağışıklık sistemi regülasyonu için önemli monositler hakkında bilgi verir.
• EO % (EOZİNOFİL YÜZDESİ): Yabancı maddeleri yok eden eozinofil hücreleri hakkında bilgi verir.