Karaciğer kisti nedir?
Karaciğer kisti tek şekilde olan, parazit kaynaklı olmayan ve basit kist olarak tanımlanan karaciğerde sıvı içeriği olan iyi huylu tümörlerdir. Bunlar birden daha çok olduğunda polikistik karaciğer hastalığı adını almaktadır. Kistlerin ne sebeple oluştuğu genellikle belli değildir, ancak doğuştan olduğu düşünülür. Toplumun yaklaşık olarak % 5 lik kısmında etkili olur. Bunların çoğu herhangi bir belirti vermez. Genellikle diğer kontroller sırasında ya da herhangi bir şekilde yapılacak radyolojik incelemelerde tespit edilir.
Karaciğer basit kistlerinin özellikleri nedir?
Basit kistlerde genellikle fazla belirti oluşmaz. Fakat büyüme yaptıklarında karnın sağ üst bölümünde ağrıya, karında şişkinliğe ve tokluk hissine sebep olurlar. Nadiren karaciğer dışındaki ana safra yolunu tıkar ve cerrahi sarılığın oluşumuna neden olurlar. Kendi çevresinde dönüp patlama yaparsa ya da iltihap oluşumuna sebep olursa şiddetli karın ağrısıyla, akut karın sendromuna neden olurlar.
Karaciğer çoklu kistlerinin özellikleri nedir?
Çoklu kistlerin oluşumu genellikle çocukluk döneminde başlamaktadır. Ergenlik döneminde belirgin hale gelir ve erişkinliğe gelindiğinde sayıları artış gösterir. Kadınlarda erkeklere göre daha fazla görülme olasılığı vardır. Bu kistler karaciğer yetmezliğine, karaciğer büyümesine, kanamaya, patlama ve enfeksiyon gibi komplikasyonlar oluşturabilirler.
Karaciğer kisti hangi hastalıklarla karışabilir?
Kistler karaciğerdeki apselerle, karaciğer paraziter kistleriyle, ana safra yolu kistleri ve kistik karaciğer tümörleriyle karışabilir.
Karaciğer kistleri nasıl teşhis edilir?
Kistlere tanı konulması için bazı tetkiklerin ve testlerin yapılması gerekmektedir. Bunlar;
- Ultrasonografi
- Manyetik rezonans görüntüleme (MR)
- Karaciğer fonksiyon testleri (ALT ve AST)
- Bilirubin testi
- Alkali fosfataz testi
- Ekinokok antikoru araştırması
- Kist sıvısında CA 19-9 testinin yapılması
- Amip antikoru
Karaciğer kistlerinin ameliyatsız tedavisi
Hidatik kist ilaçları: Kist sıvısının boşaltılmasından sonra, hastalara girişimden 4 gün evvel metronidazol gibi ilaçlar kullanılmaya başlanır. Bu tedavinin süresi 1-3 arasında devam eder.
ERCP ve endoskopik sifinkterotomi: Bu tedavi cerrahi sarılık oluşmasında, kistin karaciğer dışında ana safra yoluna çıkması durumunda uygulanır.
Kistin USG ve BT eşliğinde boşaltımı: Basit kist tedavisi için uygulanan bu yöntem, kistin yeniden tekrar etmesine neden olduğundan çok fazla tercih edilmez. Ancak erken dönemde olan kistlerde oldukça etkili olduğu söylenebilir. Kist sıvısının boşaltılmasının ardından, verilen alkol ve tuzlu suyla birlikte kist duvarında kireçlenme elde edilir. Bu yöntem ameliyat yapılamayan hastalar, gebeler, 5 cm den küçük olan kistlerde, 3 yaşın altında olan hastalarda başarıyla uygulanır.
Karaciğer kistlerinin cerrahi tedavisi
Basit kistlerin tedavisinde genellikle cerrahi tedavi gerekmezken, büyüme göstermiş, ağrıya sebep olan, şişkinlik gibi yakınmalara yol açan kistlere cerrahi tedavi uygulanmaktadır. Ameliyat sırasında en fazla unroofing tekniği kullanılmaktadır. Uygulama sırasında kist duvarının bir kısmı çıkarılıp, rahatlıkla karın zarına boşalması sağlanmaktadır. Günümüzde yapılan ameliyatlar laparoskopik ya da robotik cerrahi yöntemiyle yapılmaktadır. Kistin çıkarılmasında, sıvının aniden boşalmasını engelleyen bazı önlemlerde alınır. Bunun gelişmesi halinde hastalarda alerjik şok olabilir.
Karaciğer kistinin komplikasyonları nedir?
Yapılan ameliyatın sonrasında safradan sızıntı, karaciğerin altında ya da diyaframın alt tarafında sıvı birikimiyle safra yolu yaralanması gibi komplikasyonlar olabilir. Ancak basit kistler için uygulanan ameliyatlarda % 90-100 oranında başarı elde edilir. Çoklu kistlere uygulanmış olan ameliyatlarda ise % 40-89 arasında başarı elde edilir.