Kayısı nasıl kurutulur?
Kayısı, yaş hali ile de, kurutulmuş hali ile de büyük bir beğeniyle tüketilen değerli besin kaynaklarımızdan biridir. Kuru kayısının çeşitleri kurutulma yöntemlerinin farklılığından ileri gelen renk farklılıklarını içerir:
- Gün kurusu
- Doğal renginde kayısı
Gün kurusu, doğal kurutma yolu ile elde edilen kuru kayısı türüdür. Kayısıların kurutulması halinde renk değiştirmesi doğal olanıdır. Doğal renginde gördüğümüz kuru kayısıların renk değiştirmesini engelleyici uygulamaların sonunda oluşan kayısı şeklidir. Bu renk değiştirmenin engellenmesi uygulamasına “kükürtleme” denir. Kükürtleme yolu ile kurutulan kayısı doğal renginde altın görünümünde olur.
Kükürtleme yöntemi ile işin içine kimyasalların giriyor olması tüketicide endişe yaratırken, üreticiler kullanılan kükürt oranının ilgili mevzuatın öngördüğü oranlarda gerçekleşiyor olmasından ötürü sağlık açısından herhangi bir sakınca olmadığını ifade etmektedirler.
Gün kurusu elde etmek için öncelikle kayısılar çok temiz bir şekilde yıkanır. Güneş alan bir bölgeye bir sergi üzerinde kayısılar serilir. Bu şekilde iki ila üç gün beklenir. Bundan sonraki aşamaya halk arasında “pırtlatma” adı verilir. Pırtlatma, kayısıların çekirdeklerinin çıkarılması işlemine verilen isimdir. Kayısının alt kısmından sap kısmına doğru bastırılarak çekirdeğin üst kısımdan çıkması sağlanır. Çekirdekleri çıkarılan kayısılar tekrar sergiler üzerine alınır ve iyice renkleri dönene kadar kurutulur.
Bir diğer yöntem de kükürtleme uygulanarak kurutulma şeklidir. Kükürtleme yolunun tercih edilmesinin önemli nedenleri vardır. Bunlardan biri doğal rengin korunmasıdır. Ayrıca, böceklenmeyi engellemek, kurutma süresini kısaltmak da diğer nedenler arasındadır. Kükürtleme yönteminin en önemli detayı nem ve kükürt oranının doğru şekilde ayarlanmasıdır.
Kuru kayısı üretiminde %80 oranında kükürtleme yöntemi kullanılmaktadır. Gün kurusunun lezzeti daha fazladır. Ancak, dayanma süresinin kısalığı, rengin doğal kayısı renginde olmayışı gibi nedenlerle tercih edilirliği diğer kayısından daha azdır, bu durum da üretimin şekline yansımaktadır.