Kedi tırmığı hastalığı nedir?
Kedi tırmığı hastalığının oluşma nedeni kedi ısırması ya da tırmalaması sonucunda ortaya çıkan, lenf düğümlerindeki şişmedir. Bu rahatsızlık lenfomalar ve tüberküloz gibi enfeksiyon hastalıklarıyla çok kolay karıştırılabilir. Toplumda en çok 14 yaşından küçük çocuklarda etkili olan kedi tırmığı hastalığı, kış ve sonbahar aylarında görülmektedir. Hastalığı sebep olan etken kedilerde bulunan bartonella türünde olan bakterilerdir. Dünyadaki bütün ülkelerde görülen ve kedi besleyenlerin artması sonucunda görülme sıklığı artış gösteren bir hastalıktır. Bu hastalık ilk defa 1899 senesinde Henry Parinaud tarafından bulunmuştur.
Kedi tırmığı hastalığının belirtileri
Hastalığın en bilinen belirtisi lenf bezlerindeki şişmedir. Kedinin ısırmış olduğu ya da tırmaladığı bölgede günler sonra oluşan küçük bir şişlik ve kabarcık görülür. Bu bir böcek ısırığına benzer. Ağrıya sebep olmayan bu şişliklere en çok kollarda, bacaklar ve baş kısmında rastlanır. Bundan sonra birkaç haftada ısırığın olduğu yerde lenf düğümlerinde şişme olur. 1-5 cm büyüklüğündeki lenf düğümleri en çok kasıkta, koltuk altı ve boyundadır. Lenf düğümlerinin şişmesi sonucunda ciltte kızarma ve sıcaklık oluşur. Bazen bu alanlardan iltihap akıntısı gelebilir. Lenf düğümlerinde oluşan büyüme 2-4 ay süreyle etkisini sürdürür. Bu belirtilerle birlikte bazen 38 dereceye çıkan ateş, genel halsizlik, iştahsızlık, boğaz ağrısıyla birlikte baş ağrısı görülebilir. Nadiren de dalak, karaciğer ve akciğer gibi bazı organlarda iltihaba neden olabilir. Göz kızarması, kulak önündeki lenf düğümlerinde büyüme etkisi gösteren yara oluşumuna sebep olabilir.
Kedi tırmığı hastalığı nasıl oluşur?
En fazla yavru kedilerin ısırmasıyla ya da tırmalamasıyla insanlara bulaşan hastalık, bunun yanında ciltte yara ya da çizik gibi bir sorun olması durumunda, burayı kedinin yalamasıyla bile bulaşabilir. Çünkü hastalığa sebep olan bakteriler kedinin tükürüğünde bulunmaktadır. Ancak kedi tırmığı hastalığı insandan insana bulaşmadığı gibi, kediden kediye de bulaşmaz. Kediden kediye ancak hastalığın geçmesi pirelerin sayesinde olur. Kedide bakteriler böyle aylarca hastalığı belli etmeden kalabilir. Kedi tırmığı hastalığını bir kez geçiren kişilerde hayat boyu süren bir bağışıklık meydana gelir.
Kedi tırmığı hastalığının tehlikeli olduğu haller nelerdir?
Normal sağlıklı kişiler için fazla tehlikesi olmayan bu hastalık sırasında şişen lenf düğümleri birkaç ayın içinde kendiliğinden iyileşir. Fakat AIDS, diyabet ve kemoterapi tedavisi gören kanser hastaları için ciddi sorunlara, hatta ölüme kadar giden sorunlar yaşatır.
Kedi tırmığı hastalığının teşhisi nasıl yapılır?
Sağlıklı olan kişilerde hastalığın tanısı için biyopsi yapılmasına gerek kalmaz. Ancak kanser şüphesi olan ya da bağışıklığı baskılanmış olan hastalarda ciltte oluşan lezyon ya da lenf düğümlerinden alınacak parçaya biyopsi yapılması gerekir. Bu biyopsi sonucuna göre sarkoidoz ve tüberküloz gibi hastalıkların bulguları yani granülomatöz iltihap olduğu görülür. Kesin teşhis için biyopside PCR testinin yapılması ya da özel boya ile hastalığın etkeni bakterilerin tespiti gerekir. Bu hastalık için bartonella henselea bakterisine karşı oluşmuş antikorlarda IFA ya da ELISA yöntemleriyle ölçülür. Antikorların seviyesi 1,64 oranından fazlaysa, bu yeni bir enfeksiyonu gösterir. Antikorlar 6 haftada 4 kat artarsa, bu tanı koydurucu bir etken olur. Yapılacak ELISA ve IFA testlerinde diğer bartonella bakterileri ve chlamydia bakterilerinin arasında çapraz duyarlılık olabilir. Hastalığın tanısında daha önceden kullanılan deri testi günümüzde kullanılmaz.
Kedi tırmığı hastalığı tedavi edilir mi?
Genellikle pek çok hastada tedavi gerektirmeden kendiliğinden iyileşen kedi tırmığı hastalığında, iç organların tutulumu, ateş, ağrılı lenf düğümü şişmesi ya da bir ay içinde gerileme göstermeyen hallerde, antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. Ayrıca bağışıklığı baskılanmış olan kişilere de antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. Bu hastalığı oluşturan kedilerin ise, tedavi edilmesine gerek yoktur.