Kelaynak nasıl bir kuştur?

Kelaynak kayalıklarda ve yarı çöl olan kurak bölgelerde yaşamını sürdüren bir kuştur.  İri yapısına rağmen suda ve çamurda rahatlıkla yürüyebilir. Gagaları kıvrık, ince ve uzun, kanatları ise 120- 130 cm genişliktedir.  Kuşlara kelaynak denmesinin sebebi başlarının üzerinde tüy olmamasından dolayıdır. Siyah tonlarda olan renkleri güneşin etkisiyle mavi, kavuniçi ve parlak yeşile kayabilir. Kelaynaklar dünya genelinde çoğunlukla Kuzey Afrika’da ve ülkemizde üreme göstermektedir. Nesli tükenmeye başlamış kuşlar arasında ilk sıralarda yer alırlar. Latince kelaynak kuşlarına ‘’Geronticus Eritema’’ denir. Nuh peygamber, kelaynakları bereket sembolü olarak ‘’Tufan’’ gemisine almıştır. Ancak, kelaynakların bu etkisi fazla sürmemiş olmalı ki, av

hayvanı olarak avlanmışlar. Özellikle avlanmanın yasak olduğu zamanlarda da avlandıklarından, günümüzde nesli tükenme tehlikesi ile kaşı karşıyadır. Ülkemizde Bilecik yöremizde kelaynak kuşları oldukça fazla bulunur. Bu bölgede kelaynaklar için gerekli önlemler alınarak, yaşamlarını kolaylaştırmak için bazı çalışmalar başlatılmıştır. Sevgililer günü olan 14 Şubat tarihinde bölgede gökyüzünü kelaynak kuşları kaplar ve 50 yıl öncesine kadar üreme yapmak için gelen kuşları için şehir meydanında şenlikler düzenlenir, bayram havası yaşanır. Bu kelaynaklardan bir kısmı hayvanat bahçelerine gönderilip koruma altına alınmış, bir kısmı da doğaya salınmıştır. Kelaynak kuşlarının kutsal sayıldığı yerlerde, özellikle de Bilecik ve çevresinde bu kuşlar için hala festivaller düzenler, neslinin tükenmemesi için halk elinden gelen çabayı gösterir. Kelaynakların tuhaf görünüşleri ilgi çekmelerine neden olur. Özellikle başlarında tüy olmaması ve enselerindeki tüyler onların ilgi çekmesine sebep olur. Bu sebeple çok sevilirler. Bu görüşlerinin altında sağlam karakterli ve vefalılardır.

Kelaynak kuşlarının beslenme ve üreme özellikleri nedir?

Kelaynaklar akrep, çekirge, yılan, danaburnu, karınca ve örümcek gibi canlılarla beslenirler. Bu kuşlar ot yemezler. Yuvalarını yüksek kayalık yerlere yapmayı tercih ederler. Bu yolla kendilerini yırtıcı hayvanlardan korurlar. Kelaynak kuşlarını diğer kuş türlerinden ayıran en büyük özellik tek eşli olmaları ve eşlerine sonsuz bağlılık duymalarıdır. Hatta eşlerden birinin ölmesi durumunda, pek çok kelaynağın ölüm rejimi yaptığı ya da kendilerini yüksek kayalıklardan aşağı attıkları bilinir. Bereket ve bolluk sembolü olan bu kuşların yok olmaması ve gelecek nesillere türlerinin ulaşması için gerekli çalışmalar yapılmaktadır. Yumurtadan ilk çıktıklarında kafası ve boğazı tüylü olan yavruların, yaşı büyüdükçe bu gri tüyleri dökülür. Yavrular 2-3 ay içinde palazlanır ve yetişkinlerle birlikte beslenebilirler. Oldukça sosyal olan kuşların zarif bir uçuşları vardır. Sabah erken saatlerde gruplar halinde beslenmek için uzaklara giderler. Şubat ve Mart ayları üreme zamanlarıdır. Tek eşli canlılar olmalarından dolayı, üremeleri çok yavaştır.