Keşkek nedir, nasıl yapılır?

Anadolu kültürünün gerçek yansıması olarak adlandırılabilecek lezzetlerin başında gelen keşkek, kültürümüzde özellikle düğün ve sünnet gibi kutlamalarda yapılarak ikram edilen bir yemektir. Geleneksel bir tarif olan keşkek Edirne’den Antalya’ya, Sinop’tan Muş’a, İzmir’den Tokat’a kadar ülkemizin birçok farklı bölgesinde yüzyıllardır yapılmaktadır. Anadolu’da olduğu kadar Trakya yöresinde de meşhur bir lezzet olan keşkek, bu kadar geniş bir coğrafyada yapıldığı küçük de olsa farklı yorumlarla da hazırlanmaktadır. Ancak genel olarak keşkek yemeğinin yarma buğday ve et ile yapıldığını söylemek mümkündür. Keşkek yarma buğdayla birlikte kimi yörelerde kırmızı et, kimi yörelerdeyse tavuk et ile birlikte hazırlanır. Keşkek yemeğinin kırmızı ya da beyaz etle hazırlanmasını etkileyen bir başka neden de, Anadolu insanının birçok yemekte yaptığı gibi “ekonomik şartlar” doğrultusunda karar vermesiyle ilişkidir ki, tavuk eti daha ucuz bir seçenek olmaktadır.

• Hazırlanışı

Genellikle düğün ve bayramlarda pişirilen keşkek yemeğinin ana maddesi olan yarma buğday bir gün öncesinden ıslatılır ve düğün ya da bayram sabahı “büyük kazanlar” içinde kaynatılmaya başlanır. Kazanın içine tercihe göre beyaz ya da kırmızı etin atılmasının ardından keşkek yemeğini özel kılan dövme işlemine geçilir. Anadolu’nun bu en özel lezzetlerinden biri olan bu yemeğin ana özelliği, içine katılan buğday ile etin uzun süre boyunca “dövülmesidir”. Çoğu zaman imece usulü yapılan dövme işlemi, özel günde insanların kaynaştığı ve gerçekten de eğlenceli vakit geçirdiği hoş bir sosyal aktiviteye dönüşmektedir. Günümüzün kent yaşamına entegre olan insanlar için tahmin dahi edilmesi güç olan bir sosyal paylaşım olan keşkek yemeğinin dövülmesi, bu yemeğin neden özel olduğunun da asıl sırrıdır.

Keşkek “ne kadar uzun süre ve kuvvetli şekilde dövülürse” yemek de o kadar lezzetli olur. Genellikle ahşap değneklerle dövülen yemeğin içindeki et ile buğday birbirine karışır ve ortaya özdeş bir lezzet çıkar ki, keşkek yemeğinin bağımlılık yaratan lezzeti de buradan gelir. Anadolu insanı keşkek yemeğinin iyi hazırlanmış olması için “sakız gibi” bir kıvama sahip olması gerektiğini söyler ve beğendiği keşkekler için de iyi olmuş yerine “sakız gibi olmuş” der. Günümüzde kent yaşamındaki insanlar keşkek yemeğinin bulamaç benzeri bir kıvama sahip olduğunu “zannetse de”, aslında iyi dövülmüş bir keşkek çekince uzayan yani gerçekten de sakız gibi olan bir kıvama sahiptir. Modern teknolojinin el atmadığı alanın kalmadığı günümüzde, yalnızca keşkek dövmek için tasarlanmış mikser benzeri özel makineler dahi üretilmektedir. Şüphesiz bu tür makineler ile hazırlanan bir keşkek yemeğinin lezzeti, doğa ile baş başa bir ortamda birçok insanın katılımı ve emeğiyle hazırlanan bir keşkek yemeğinin lezzeti ile asla boy ölçüşemez…