Ketojenik diyet nedir, nasıl uygulanır?
Ketojenik diyet karbonhidrat açısından düşük, yağ bakımından zengin olan bir diyettir. Bu diyeti uygulayanlara sağlıklı yaşamın kapılarını açmaktadır. Diyetin içinde bulunan gıdaların kalorilerinin çoğu yağlardan oluşur. İçinde şeker ve nişasta türü karbonhidratlar azaltılırken, protein tüketimi arttırılıyor. İnsan vücudu ihtiyacı olan yakıtı sağlarken, yağı metabolize ederek, yağ asidinden oluşmuş ketonlar meydana geliyor. Hücrelerin yakıt olarak kullandığı ketonlar nedeniyle, vücudun şekere ihtiyacı olmuyor. Bu diyet vücutta olan enflamasyonu azaltarak, vücudun direncini arttırıyor. Bu şekilde bağışıklık sistemiyle oluşan hastalıkları engelliyor. Alzheimer hastalarının hafızasını düzeltmesi, kanser hastalıklarının tümörlerini etkisizleştirmesi, Parkinson hastalarında titremeyi azaltması, şeker hastalarının kan şekeri seviyesini düzenlemesi, epilepsi hastalarında nöbetlerinin önlenmesi, yüksek tansiyonun dengelenmesi, kalp ve damar hastalıkları riskini azaltması gibi bir çok rahatsızlığı önleyebilmesi bu diyetin faydalarını daha iyi açıklamaktadır.
Ketojenik diyetin çalışma sistemi nedir?
Vücutta meydana gelen enflamasyonların yani iltihapların hücrelerin savunma mekanizmasını bozmasından dolayı, hücrelerin ölümüne sebep olup, hastalıkların oluşmasına zemin hazırlıyor. İnsanların karbonhidrat ağırlıklı beslenmeleri sonucunda, kanda olan insülin ve glikoz oranı artmaktadır. Bunlar vücuda yararlı maddeler olmasına rağmen, aşırı miktarda bulunmaları vücuda zarar vermektedir. Sağlıklı bir kişinin günde bir tatlı kaşığı şeker alması gerekiyor. Şekerli gıdaların fazla tatlı olması durumunda, yapış yapış olması gibi, kanda bulunan glikozun yükselmesi de aynı etkiyi gösterir. Bu dokuların proteinine yapışıp, yapılarını bozmaya başlıyor. Bozuk proteinlerde vücutta iltihap oluşmasına neden oluyor. Bu durumda kanser türleri, kalp ve damar hastalıkları, tansiyon dengesizlikleri, böbrek hastalıkları gibi rahatsızlıkların oluşumuna zemin hazırlanıyor. Bundan şeker miktarının fazla olması durumunda, bunun sağlıksız bir yaşam şekli olacağını anlayabiliriz. Vücuda alınan şeker miktarı azaltılması ve yağ oranının arttırılması durumunda, vücudun daha rahat çalışması sağlanıyor. Alınan karbonhidrat tüketiminin azaltılması ve yağ tüketiminin arttırılması durumunda vücuda daha fazla enerji sağlanmaktadır. Bu diyet programında karbonhidratlar tamamen dışlanmıyor. Çünkü vücudun içinde sadece glikozu yakıt olarak kullanan hücreler vardır. Bu nedenle belli miktarda karbonhidrat vücut için gerekmektedir.
Ketojenik diyette hangi besinler bulunur?
Et, fındık, fıstık, yumurta, yağlı balık türleri, kaymak, tereyağı, hindistan cevizi sütü, peynir gibi gıdalar ketojenik gıdalar arasında bulunur. Karnabahar, marul, ıspanak, mantar, kereviz, soğan, salatalık, karnabahar, pırasa, brokoli, sarımsak gibi gıdalar ise düşük oranda karbonhidratlar içerir. Bu diyetin içinde yer almayan ya da az miktarda tüketilmesi gereken gıdalar arasında makarna, mısır, ekmek, süt, bira, gazoz, bezelye, pasta, börek, kek gibi yiyecekler yer alır. Diyetin içeriğinde işlenmiş hazır gıdalar kullanılmamaktadır. Uygulanan diyette karbonhidratlar proteinlere göre dörtte bir oranında alınmalıdır. Yani dört tane yağ kalorisi tüketiliyorsa, bir tane karbonhidrat kalorisi içeren gıda tüketilmelidir. Günlük alınacak kalorinin % 80 i yağdan, % 20 si ise karbonhidratlardan oluşmalıdır.
Ketojenik diyetin yan etkisi var mı?
Uygulanan ketojenik diyetin en sık yaşanan yan etkisi kabızlık olarak bilinmektedir. Bunu önlemek için tüketilen yiyeceklerde lifli sebzelere ağırlık verilmeli, vücuda alınan su oranı arttırılmalıdır. Nadir görülen yan etkilerinden biri böbrek taşı oluşumuna neden olmasıdır. Bu sorunu günlük içilen su oranını arttırarak giderebilirsiniz. Bazı hallerde kandaki lipit seviyesiyle, çocukların büyüme oranında azalma meydana getirebilir. Bu yüzden ketojenik diyet tıbbi gözetim altında uygulanmalıdır.