Kimlik nasıl çıkarılır?
Günlük hayatın koşuşturmacası içinde dalgınlıkla bir yerlerde unutulan nüfus cüzdanı yani kimlik, çoğu insan için aniden çıkan tatsız bir sürprizdir. Gerek unutulduğu için gerekse de eskidiği için her insan hayatı boyunca en az bir defa kimlik çıkartmak zorunda kalır. İlk bakışta çıkartılması çok uzun ve zahmetli bir iş gibi görünse de aslında yeni bir kimlik çıkarmak için iki yere başvurulması gerekir: bağlı bulunan muhtarlık ve ilçe nüfus müdürlüğü. Kimliğini kaybeden kişiler yeni bir nüfus cüzdanı çıkartmak için ücret ödeyeceği gibi ayrıca Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen bir “kimlik kaybetme” ücretini de ödemesi gerekir. Kimliğini kaybeden kişinin yapması gereken ilk şey, bağlı bulunduğu muhtarlığa başvurmaktadır.
Kişinin bağlı bulunduğu ilçe nüfus müdürlüğüne giderek yeni kimlik isteyebilmesi için önce muhtardan “nüfus cüzdanı talep belgesi” alması gerekir. Son altı ay içinde çekilmiş ve kişinin yüzünün açıkça görülebildiği 2 adet resmi de yanına alan kişi, bağlı bulunduğu muhtarlığa giderek bu belgeyi alır. Kişinin yanında götürdüğü 2 adet resmin bir tanesi muhtar tarafından verilen nüfus cüzdanı talep belgesine yapıştırılırken, diğer fotoğraf da yeni çıkartılacak olan kimlikte kullanılacaktır. Ayrıca kişinin muhtardan ilgili belgeyi alabilmesi için kaybolan kimliğin kendine ait olduğunu yani bir başka değişle kimlikte adı geçen kişinin kendisi olduğunu ispat etmesi gerekir. Bunun için kişinin muhtarlığa ehliyet, pasaport ya da onaylı diğer bir kimlik belgesi gösterir.
Bağlı bulunan muhtarlığa sunduğu resmi belge ile kimliğin kendisine ait olduğunu ispatlayan kişi, muhtarın kendisine verdiği ve üzerinde resmi bulunan nüfus cüzdanı talep belgesini alarak bağlı bulunduğu ilçe nüfus müdürlüğüne gider. Kişi ilçe nüfus müdürlüğünden yeni kimlik çıkartmak için bir ücret öder ancak yaklaşık olarak 15 günlük bir süre sonrasında kişinin bu sefer de kimlik kaybetme cezası ödemesi gerekir. Maliye Bakanlığı ile ilçe nüfus müdürlüğü arasındaki yazışmanın tamamlanmasının ardından(yaklaşık olarak 15 gün), kişiye kimliğini kaybettiği için kesilen ceza belli olur. Nüfus cüzdanı yani kimlik kaybetme cezası Maliye Bakanlığı tarafından takibi yapılan bir idari para cezası olup, halk arasında yaygın bir şekilde inanılanın aksine gazeteye ilan verilerek bu cezadan kurtulmak söz konusu değildir.
Toplumumuzda çoğu insanın doğru bildiği yanlışlardan biri olan nüfus cüzdanının kaybı için gazete ilan vermek, kişiye kesilen para cezasının kaldırılmasını sağlamaz. Kişinin kimlik kaybetme cezası ödememesi için resmi bir kurumdan kimliğini nasıl kaybettiğine dair bir belge alması gerekir. Örneğin; kişi kimliğini çaldırmışsa bu olayda kendi suçu olmadığından polisten, yangın sebebiyle bir kayıp söz konusu ise itfaiyeden ya da doğal bir afette kimlik kaybolmuşsa kaymakamlıktan alacağı resmi bir belge ile ilçe nüfus müdürlüğü başvurursa, nüfus cüzdanı kaybetme cezası ödemeyecektir.