Kiraz ve vişnenin şifa kaynağı olduğunu biliyor musunuz?

Kiraz ve vişne içeriği mineral maddeler açısından zengindir. Bunlar taze meyve, meyve suyu, dondurulmuş olarak tüketilebilir. Ayrıca reçel yapımında kullanılırlar. Vişne suyunda 100 gramda yaklaşık olarak 246 kilokalori enerji, 58,3 g karbonhidrat, 3,12 g protein, 1 gram yağ, 115 miligram sodyum, 745 mg potasyum, 0,5 mg C vitamini, 64 mg kalsiyum ve 81 mg fosfor bulunur. Nükleik asitlerin yapımı ve bazı aminoasitlerin birbirlerine dönüşme reaksiyonlarında rolü olan folik asitle, vücut sıvılarının osmotik basıncında ve asit-baz dengesinede gerekli olan potasyum açısından vişne çok zengindir. Ayrıca uzun yıllar, Batı Avrupada ve Kuzey Amerika bölgelerinde ağrı kesici ve acıları dindirme özelliğiyle halk arasında ilaç olarak kullanılmıştır.

Kiraz ve vişne antioksidan deposudur

Serbest radikaller, vücutta olan metabolik reaksiyonlar sonucunda üretilir. 70 kilo ağırlığındaki bir insanda, yılda ortalama 1,72 kg süper oksit gibi serbest radikal üretilebilir. Sağlık açısından önemli olacak hastalıkların ve yaşlanma etkisini tetikleyen serbest radikallerin olası zararlarını önlemek için, her hücrede koruyucu antioksidan sistemler bulunmaktadır. İnsanın genetiğinde olan serbest radikalleri uzaklaştıran enzim sistemler buna bir örnektir. Bunun dışında çeşitli kimyevi moleküller de, hem kendileri, hem de antioksidatif sistemi harekete geçiren etkileriyle serbest radikallerin uzaklaştırılmasına yardımcı olurlar. Antioksidanlar bağışıklık sistemini güçlendirici etkileri de bulunmaktadır. Vişne ve kirazın içeriğinde antioksidan özelliği olan 14 farklı kimyevi madde belirlenmiştir. Bir litre vişne suyunun içeriğinde 267-688 mg arasında antosiyanin vardır. Suda çözünen flavonoitlerden olan antosiyaninler, vişne ve kirazda kendilerine özel olan, pembe, kırmızı, menekşe, mavi ya da mor olarak renklenmesini sağlarlar. C, E vitamini ve beta karoten gibi güçlü antioksidanların depolandığı vişne ve kiraz düzenli tüketilirse, serbest radikallerin etkisiz hale gelmesine yardımcı olurlar.

Vişne ve kirazın içeriği, antikanserojen flavonoitlerden isoqueritrin ve queritrin açısından zengindir. Bunları düzenli tüketen kişilerde, kanser ve kalp hastalıklarına daha az rastlanır. Vişnenin antioksidan etkisine neden olan antosiyaninler, E vitaminiyle kıyaslandığında daha etkilidir. Vişnede bulunan yüksek oranda C vitamini, E vitamininin antioksidan özelliğinin güçlenmesine yardım eder. Yeterince E vitamini tüketmek, kötü kolesterol olarak denilen düşük yoğunluktaki lipoproteinlerin oksidasyonunu önlemeye yardımcı olur ve kalp hastalıklarına karşı koruyucu etken olur. Vişne ve kiraz kanser ve kalp hastalıklarıyla mücadeleye yardım eden, zengin bir antioksidan deposu olduğu hakkındaki gerçekler giderek artmaktadır.

Vişne ve kirazın iltihap giderici ve ağrı kesici etkisi

Vişne ve kirazın içeriğinde, iltihap giderici ve hormon metabolizmasının düzenlenmesine yardımcı olan biyo aktif bileşikler bulunur. Bunlar aspirin ve ibuprofen gibi etkiye sahiptir. Gut ve eklem rahatsızlıkları olan kişilerde bazılarına sentetik ağrı kesicilerle birlikte vişne suyu ya da vişne verilmiş, bazılarına ise sadece sentetik ağrı kesiciler verilmiştir. Bu şekilde yapılan araştırmada, vişne ya da vişne suyu tüketen kişilerde oluşan ağrı ve acılar, diğer gruba göre daha hafiflemiştir. Vişne ve kirazın içeriğindeki bazı bileşikler, değişik iltihap ve yaralardan dolayı oluşan yanma ve ağrıları önlemede etkili olur. Vişne ile kirazın ağrı kesici özelliğini farklı kişilerde çok farklı zamanlarda ortaya çıkabilir. Vişnenin ilaçlara karşı avantajı ise, herhangi bir yan etkisinin olmamasıdır.

Vişne ve kiraz uykuyu düzenler

Epifiz bezi vücutta gündüz metabolik dengeyi ve vücuttaki hormon seviyesini ayarlamakta, geceleri ise dinlenme için melatonin salgılanması için görev yapar. Yani vücutta biyolojik saat vazifesi yapar. Bu hem uykuyu, hem de günlük biyolojik ritmin düzenlenmesini, ayrıca antioksidan etkisiyle yaşlanmanın geciktirilmesine etki eden melatonin hormonunu barındırır. Kiraz ve vişnede olan melatonin miktarı, oldukça yüksektir. Vişne ve kirazın içeriğinde olan maddeler epifiz bezinden salgılanan melatonin hormonunun düzenlenmesinde rol oynar. İnsanların kaliteli uyku sorunu günümüzde önemli bir sorundur. Bu nedenle vişne ve kiraz tüketilerek, melatonin seviyesi arttırılmalıdır.

Vişne ve kirazın şeker hastalığı üzerindeki etkisi

Yapılan araştırmalarda bu meyvelerin, kanda insülin seviyesini artırdığı hakkında bilgiler elde edilmiştir. Şeker hastalığında kullanılan ilaçlar, antosiyanin içeren eden taze vişne ve kirazla birlikte kullanılırsa, kanda şeker oranının kontrolünde daha etkili ve faydalı olur. Hatta ileride şeker hastalığının tedavisinde, vişne suyu katkılı yeni ürünler üretilebilir.

Kiraz ve vişne nasıl tüketilmelidir?

Kiraz özellikle mevsiminde taze olarak tüketilmektedir. Mevsiminden sonra derin dondurucularda her gün tüketilebilecek şekilde korunabilir.  Oldukça iyi lif kaynağı olan vişne, günde 20-25 adet tüketilebilir. Vişne ise, meyve suyu, meyve ezmesi, pasta ve tatlılarda kullanılabilir. Aynı şekilde dondurularak mevsim dışı tüketilebilir. Bazı ülkelerde ise, kiraz ve vişne, hamburger, sosis, soslarla, ekmek, makarna ve tatlı çeşitlerinde kullanılır.