Kısırlık sebepleri nedir?

Kısırlık, çiftlerin tüm uğraşlarına ve en az bir yıl süreyle düzenli bir cinsel ilişki düzeni içinde olmalarına rağmen tıbbi açıdan sorunların olması nedeniyle çocuk sahibi olamamalarıdır. Kısırlık sebepleri hem erkekten, hem kadından, bazı hallerde ise hem erkek hem kadından kaynaklanan sebepten ötürü gerçekleşir.

Kısırlık teşhisinde etken olan sebepler nedir?

Erkeklere yönelik kısırlık sorunları

• Yapılan ilk muayene sırasında ilk etapta erkeğin sperm sayısı ve kalitesi yapılacak tetkiklerle incelenir. Yeterli oranda spermin tespit edilmesi, belli süre geçmesine rağmen spermlerde en az % 40 ının hareketliliğin devam etmesi ve spermlerde şekil bozukluğunun bulunmaması gerekir. Spermlerde herhangi bir anormallik tespit edilmediğinde, kadınlara yönelik tetkikler yapılır. Yapılan kısırlık tespitlerinde erkeklerde olan kusur oranı çoğunlukla % 35-40 arasında çıkmaktadır. Erkekte sperm azlığının sebebi geçirilen travmalar, kazalar, aşırı alkol, sigara ve uyuşturucu bağımlısı olmak, iltihaplanmalar olabilir.
• Yeni doğan erkek çocuklarının bir kısmında testisler torbaya inmemiştir. Kasıkta bulunan testislerin mutlaka 2 yaşına kadar torbaya inmesi ya da müdahale ile indirilmesi gerekir. Bunun nedeni testis ve spermlerin 37 derece olan vücut ısısından olumsuz etkilenmesidir. Bu nedenle doğanın uygun görmesiyle vücut dışında bulunurlar. İnmeyen testisler iğne veya ameliyatlar yapılarak, indirilmelidir. Bu nedenle erkek çocuklarının muayene yaptırılarak, takip edilmesi çok önemlidir. Bu sorunun daha sonra fark edilmesi, erkekte kalıcı bir kısırlığa sebep olabilir. Vücut ısısının içinde 2 yıldan fazla süre kalan testislerde bulunan sperm üretiminde etkili olan hücreler, buradaki ısıdan olumsuz olarak etkilenir. Bu soruna günümüzdeki teknolojiye rağmen bile çözüm bulunamamıştır. Bu sorunların yaşanmaması için, alınacak tedbirler, yapılacak tedavinin önüne geçer.
• Testislerde bulunan toplardamarın kalınlaşması yani varikosel oluşması nedeniyle, kanın fazla hararet yapması spermlerin hareketlerini, sayısını ve şeklini etkileyebilir.
• Bazı erkeklerde olması gereken sperm üretimi hormonal bozukluklardan dolayı az miktarda üretilmekte ya da hiç üretim yapılamamaktadır. Bunun tespit edilmesi halinde, erkeklere hormon tedavisi uygulanır. Bu tedavi olmadığında, erkeklerde kısırlık oluşumu meydana gelebilir.
• İltihaplanmaya bağlı olarak tespit edilen olumsuzluklarda, antibiyotik tedavisi ile sperm sayısı iyileştirilebilir.

Kadına bağlı kısırlık sorunları

• Rahim ağzı kaynaklı kısırlık: Rahim ağzındaki salgının yalnız yumurtlama döneminde, spermlerin geçişine izin vererek, buradan doğum kanalına ve rahme geçişi sağlanır ve gebeliğin oluşumu meydana gelir. Ancak bazı kadınların yapısı, rahim ağzındaki salgının içinde yumurtlama döneminde, bağışıklık sisteminden kaynaklanan antikorların bulunmasına neden olduğundan, buradan spermlerin geçişine izin vermez. Bu sebeple gebelik oluşması engellenir. Bunun tespit edilmesi halinde, kadına rahim içi aşılama yapılarak kısırlık tedavisi yapılır.
• Rahim kaynaklı kısırlık: Rahimde gebelik yerleşimine izin vermeyecek anormalliklerin olması nedeniyle, gebelik oluşması mümkün olmaz. Bu sorunun tespit edilmesi için, rahim filmi çekilmelidir.
• Tüp (fallop) kaynaklı kısırlık: Kadınlarda hamileliğin oluşması için, en az bir tane fallop tüpünün açık ve sağlıklı olarak çalışması gerekir. Yumurtayı içine alarak döllenmeyi sağlayan, döllenme sonrasında ise yumurtayı rahme kadar taşıyan hassas yapılı fallop tüplerinin bozukluğu, döllenmeyi engelleyerek gebelik oluşumuna engel olur. Genital enfeksiyonlarda, karın içi organların enfeksiyonlarında, tüplerde meydana gelen dış gebelikler sırasında fallop tüpleri hasar göreceğinden, gebelik oluşmaz. İki tüpünde hasarlı olması durumunda tüp bebek yöntemiyle çiftlerin çocuk sahibi olması sağlanır.
• Yumurtlama sorunlarından kaynaklı kısırlık: Kısırlık sorunu olan kadınların yaklaşık olarak dörtte biri yumurtlama sorunları sebebiyle yaşamaktadır. Kadınlardaki adet düzensizliği yumurtlama sorunlarının olduğunu gösterir. Kadınlarda bazal ısı takibi yapılıp, yumurtlamanın düzeni takip edilir.
• Karın zarı kaynaklı kısırlık: Karın içindeki organların enfeksiyonları, daha önce geçirilmiş ameliyatlar, iç organlar çevresinde bulunan zarın yapışıklıkları yumurtanın rahme kadar gitmesine engel olur.
• Açıklanamayan kısırlık: Nedeni belirlenemeyen bu kısırlık durumlarında, çiftler tüp bebek yöntemi kullanılarak çocuk sahibi olabilirler.