Kızılcığın faydaları nelerdir?

Özellikle şerbeti ile son zamanlarda sık sıka adını duyduğumuz kızılcık Anadolu’da Kiren, Güren, Zuhal olarak da isimlendirilmektedir. Meyvelerinden yapılan ezme Kiren ekşisi olarak adlandırılmaktadır.

Kızılcığın gövde kabukları ile meyveleri daha çok kullanılmaktadır. Meyvelerinde şekerler, müsilaj ve organik asitler bulunan kızılcığın kabuklarında reçineli maddeler, tanen ve müsilaj bulunmaktadır. Kızılcık meyvelerinden marmelat, ezme, reçel, meyve suyu yapılmaktadır. Özellikle kızılcık şerbeti son derece revaçta olan bir şerbettir.

Kızılcık meyvesinde % 11 organik asitler, % 25 kuru madde, A, B ve C vitaminleri, pektin, Ca, P, Mg ve Fe bulunmaktadır. Portakala göre iki kat daha fazla C vitamini içermektedir. Karbonhidratları glikoz, früktoz ve sakarozlar meydana getirmektedir.

Faydaları saymakla bitmeyen Kızılcık eylül ve ekim aylarında yapraklarını dökerek tohuma dönüşen bir meyvedir. Genel olarak Karadeniz kıyılarında yetişmektedir. Ağustos ayının sonunda açan çiçekleri sarı, meyvesi ise koyu kırmızıdır. Tadı ekşi ve mayhoş olan Kızılcığın ağacının kökü, meyvesi, yaprağı, gövdesi, kabuğu tamamıyla şifalıdır.

Kızılcık antioksidan etkiye sahip olan bir meyvedir. Kızılcıkta bol miktarda flavanoid , karotinoid ve çok iyi bir antioksidan olan melatonin bulunmaktadır. Bunlar vücut direncini artırmanın yanı sıra hastalıklardan korunmamızı ve onlarla kolaylıkla baş etmemizi sağlarlar. Vücudumuzdaki iltihaplanmayı önleyen, alerjileri azaltan, kan damarlarını güçlendiren yine antioksidanlardır. Ateşli hastalıklarda ve menapozdaki ateş basmalarında rahatlatıcı bir etki yaparlar. Kızılcıkta bulunan karotinoidler, bağışıklık sistemini güçlendirirler ve hastalıklarla mücadele ederler ayrıca retinayı koruyarak görüşümüzün berrak olmasını sağlarlar. Kalp hastalıklarını, prostat ve akciğer kanserlerini önlemede çok etkilidirler.

Kızılcık oldukça zengin bir melatonin kaynağıdır: Beynimizde bulunan epifiz bezi, hava karardıktan sonra melatonin denilen bir hormon salgılar. Yaşam ritmimizi ve uykumuzu bu hormon düzenler. Uyku beyni dinlendirir, güçlendirir, hücrelerin yenilenmesini sağlar, bağışıklık sistemini, oksidasyonu onarır ve bütün yaşam kalitesini yükseltir. Diğer yandan vücudumuz için çok önemli hormonların salgılanmasına yardımcı olur. Birçok bilim adamı melatonini en önemli antioksidan madde olarak tanımlamaktadır. Melatonin takviyesi günümüzdeki temel anti aging tedavilerinden birisidir. Bu hormonun doktor kontrolünde kullanımı, bağışıklık sistemini ve yaşam kalitesini yükseltir. Melatonin ilaçlarının birçoğu kızılcıktan yapılmaktadır.

İdrar yolu enfeksiyonları ve böbrek taşlarına karşı etkili olduğu bilinmektedir. Özellikle bayanlar sık sık idrar yolu enfeksiyonu geçirirler. Kızılcık bu sorunların tedavisinde alternatif tıp ürünü olarak kullanılmaktadır. Kızılcıktaki benzoik asit bakterilerin çoğalmasını önler ve vücudumuzdan atılmasını sağlar. Kızılcık suyu, şerbeti ya da kompostosu idrardaki asit miktarını arttırır.

Kızılcık kanın pıhtılaşmasını artıran bir özelliğe sahiptir. Çiğden hazırlanmış olan kızılcık suyu veya kızılcık şerbeti, kanın pıhtılaşmasını düzenler. Bilhassa şeker hastaları için oldukça yararlıdır. Ünlü bilim adamı İbni Sina, yaraları yıkamak için kızılcık suyu; yara yanık merhemi yapmak için de ağacın kökünü kullanırmış.
Kızılcık kabuğu ise ateş düşürücü ve güçlü bir ishal kesici özelliğine sahiptir. 1 yemek kaşığı taze ya da kuru kızılcık ile 1 fincan soğuk suyu 5 dakika kaynatılıp 15 dakika kadar demledikten sonra süzgeçten geçirildikten sonra ishale karşı ilaç niyetine kullanılabilir.

Gece işeme problemi olan çocuklara kızılcık yapraklarından yapılan bir ilaç tavsiye edilmektedir.
Gövde ve dal kabukları tanen maddesi taşıması nedeniyle kurt düşürücüsü olarak kullanılmaktadır. Meyveleri ya da hoşafı ağız içi yaralarına karşı iyi gelmektedir. Kızılcık meyvesi ya da suyu safrayı temizler, mideye güç verir, sıtmaya da iyi gelir. Basur yani hemoroid için kızılcık marmeladı yemeklerden önce yenilirse rahatlatıcı etki yapar.