Kök hücre nedir?
Genetik biliminin çığır açacak şekilde gelişmesi ve yaptığı araştırmaların giderek daha da fazla ses getirmesi ile birlikte insanların çok sık duymaya başladığı “kök hücre” tabiri, kendisini yenileyebilmesi kabiliyet olan hücre türlerinin genel adıdır. Şüphesiz gen bilimi oldukça karmaşık ve geniş içerikli pek çok konuyu içerdiğinden, tüm bu konularından birbiri ile bağlantılı olduğundan dolayı kök hücreyle ilgili birkaç satır açıklama yetersiz kalacaktır. Ancak genel olarak bir tanım yapmak gerekirse kök hücre; mitoz bölünme yolu ile farklı hücrelere dönüşebilen, kendini yenileyebilen ve böylece daha fazla kök hücre üretilmesini sağlayabilen, çok hücreli canlıların dokularının ve şüphesiz organlarının oluşmasını sağlayan temel bir hücre tipidir.
Aralarında insanoğlunun da bulunduğu memelerde “yetişkin ve embriyonik” olmak üzere iki genel kök hücre türü bulunmaktadır. Canlılığın devamı için muazzam derecede önemli olan kök hücreler, fizyolojik bedenin devamlılığını ve yaşamsal faaliyetlerinin sistematik bir şekilde sürdürülmesini sağlayan temel yapı taşlarıdır. Bu sebepten ötürü genetik biliminin gelişmesi ile geleceğe dair pek çok hastalığın tamamen ortadan kaldırılması gibi çok önemli bir görevi üstlenen kök hücreler, geleceğin modern tedavi yöntemleri için üzerinde en çok araştırma yapılan hücre tipleridir. İnsan bedeninde tüm onarım işlemlerinden görev alan kök hücreler sayesinde beden, hızlı bir yenilenme yeteneğine sahip olmaktadır.
Vücuttaki organların yenilenmesini sağladığı için yaşamsal faaliyetlerin devamlılığı açısından kritik derecede önemli olan kök hücreler, deri ve kanın da kendini yenilemesini sağlamaktadır. Kök hücrelere insan bedeninde sadece 3 yolla erişilebilmektedir. Bu üç yol dışında kök hücreler ayrıca bebeğin dünyaya gelmesinin ardından çok kısa bir süre zarfında kordon kanından da alınabilmektedir. Kemik ilikleri, vücudun yağ dokusu ve doğrudan kan insan bedenindeki temel kök hücre kaynaklarıdır. Leğen kemiği biyopsisi ile kök hücre alınabildiği gibi liposuction gibi yöntemlerle yağ dokudan da kök hücre elde etmek mümkündür. Kök hücre elde etmek için doğrudan kanın kendisi de kullanılabilir. Kan bağışında olduğu gibi kişiden belirli bir miktarda kan alınır ve ardından uygulanan işlemlerle kan saflaştırılarak kök hücre elde edilmesi sağlanır.
Gelişen tıbbi yöntemler ile uygulama sahası da her geçen gün genişleyen kök hücre tedavileri, pek çok hastalığa uzun vadeli ve etkili çözüm bulabilme potansiyeline sahiptir. Gerek farklılaşmadan çok sayıda bölünerek çoğalabilme gerekse de farklılaşarak özel hücre tiplerine dönüşebilme yeteneği ile kök hücrelerin vaat ettiği tedavi yöntemlerinin potansiyeli çok geniştir. Son 50 yıl içinde ağırlık verilen kök hücre araştırmaları sayesinde günümüzde pek çok hastalığa kesin tedavi geliştirilebilmesine dair önemli adımlar atılmışken, gelecek 50 yıl içinde kök hücrelerin insan yaşamı için daha da önemli hale geleceğini tahmin etmek güç değildir.