Komünizm nedir?

Politik bir hareket olarak incelenebilen komünizm, ayrıca devletin tüm mallarının ortak mülkiyet ile paylaşıldığı ve toplumun birlik içinde örgütlenmesini öneren “kuramsal” bir yönetim sistemidir. Bir diğer adı da “Ortakçılık” olan Komünizmin, ilk olarak Sosyalizm kavramından farklı olan bir sistem olduğu bilinmelidir. Komünizm sisteminin en önemli amacı; toplum içinde kademelendirilen sınıf basamaklarının tamamen ortadan kaldırılması ve böylece “sınıfsız” bir halkın oluşturulmasıdır.

Komünizm tarihinin dönüm noktası olarak bilinen ve Karl Marx ile Friedrich Engels tarafından yazılan Komünist Parti Manifestosu, modern dünya komünizminin temelidir. 1900’lerin başından itibaren dünya geneline etki eden komünist akımların şekillenmesinde büyük paya sahip olan bu iki isim, özellikle Avrupa merkezli gelişen ve mülkiyeti esas alan “Kapitalizm” akımlarına alternatif olarak bu sistemi geliştirmiştir.

Kapitalizmin tamamen aksine mülkiyeti toplumun ortak kullanımına sunan Komünizm, böylece sınıf ayrımlarının da olmadığı bir toplum yaratmayı amaçlar. Komünizmdeki meşhur “ütopya” kavramı ise, toplumdaki tüm bireylerin eşit statüde olduğu ve sınıfların ortadan kalktığı yaşamda diğer sistemlerin kaostan başka bir şeye sebep olmamasıdır. Tarihsel süreç içerisinde Komünizm hayatını yaşayan ilk toplum, Paris Komünü olarak anılmaktadır. Dünyada en çok kabul gören ve en geniş kitlelere hitap eden Komünizm türü de, Marksizm Leninizmi’dir. Marksizm Leninizm, ilk olarak toplumdaki burjuvazinin tamamen ortadan kalkmasını ve daha sonrada sosyalizmin, komünizme alt yapı hazırlaması için kullanılmasını esas alır.

Takip eden yıllarda geliştirilen Sol Komünizm, Konsey Komünizmi ve Anarşist Komünizm gibi akımlar da olmuş ve bazı topluluklar tarafından uygulanmaya çalışılmıştır. Kapitalizmi bir maske olarak gören Anarşist Komünizm gibi akımlar denenmeye çalışılsa da genel olarak kavramsal bütünlüğün ötesine geçememiş ve günümüz dünyasında kendine yer bulamamıştır. Bilimsel sosyalizmi de kendine dayanak alan bu akımlar, Marksizm ile birçok konuda da zıt görüşlere sahiptir. Bilinen insanlık tarihinde Marks ve Engels’ten çok daha önce Antik Yunan düşünürleri tarafından ortaya atıldığı düşünülen Komünizm fikri, mitolojik olarak adlandırılan bir sürece göndermeler de içermektedir.

Antik Yunan’da bazı düşünürler, dünya devletlerine mülkiyet kavramı gelmeden önce Komünizm benzeri ortak mülkiyete dayalı sistemlerin hakim olduğunu düşünmüştür. Ünlü filozof Platon, Devlet isimli kitabında bu dönemi “Altın Çağ” olarak nitelendirmiştir.