Kordon dolanması nasıl olur?

Kordon dolanması hamilelik döneminin en korkulan durumlarından biridir. Bebeklerin bir kısmı göbek kordonları boyunlarına dolanmış olarak dünyaya gelirler. Ya da kordon doğum anında büyük sıkıntılara neden olur. Kordon dolanması olarak adlandırılan bu durum halk arasında yaygın olarak bilinmektedir. Pek çok anne baba adayı doğumu düşünürken bebeklerinin boynunda kordon dolanması olup olmadığını merak ederler ve bundan büyük endişe duyarlar. Bu yüzden sürekli olarak kontrole giderler. Bilhassa problemli seyreden ve sonucunda bebekte sekel meydana gelen doğum öyküleri anne adaylarının çok sık duyduğu öykülerdendir. Çoğu zaman çocuktaki kalıcı problemin sebebi olarak boynunda kordon dolanmış olması gösterilir.

Bilindiği gibi kordon (umblikal kord) bebek ile plasenta (bebeğin eşi) arasında uzanır ve anne kanındaki besinleri, oksjeni plasentadan bebeğe doğrudan taşıma vazifesi görür. Bebek kanındaki maddeleri de plasentaya taşıyan kordonun normal uzunluğu 55-75 cm arasındadır. Kordonun normalden uzun olduğu hallerde bebeğin boynuna kordon dolanma riski artar. 100 cm’den uzun olan kordonlar bu açıdan bakıldığında riskli kabul edilir.

Kordon dolanmasının nedeni net olarak bilinmemektedir. Hamileliğin erken dönemlerinde içinde amniyon sıvısının kapladığı hacim bebekle karşılaştırıldığında çok daha fazladır. Bu bebeğe hareket serbestliği tanımaktadır. Rahatlıkla hareket eden bebek bu esnada bir kordon halkasının içinden geçebilir. Kordonun yapısındaki Wharton jeli sıkışmasına engel olur. Bebeklerin çoğu ilerleyen dönemlerde bu halkanın içinden geri çıkarlar. Halkanın içinden çıkamadığı durumlarda gebeliğin ileriki aşamalarında bebeğin hareket edebileceği alan azalır. Yani hareketleri daha kısıtlı hale gelir. Doğum sırasında bebek halkanın içindeyse kasılmalarla birlikte aşağıya doğru hareket ettikçe kordon da boyun çevresinde kalır ve bir süre sonra plasenta tarafındaki ucun sabit olmasından dolayı boyun çevresine iyice dolanır ve bu şekilde bebek dünyaya gelir.

Normal zamanında gerçekleşen doğumların yaklaşık olarak% 30’unda bebekte boyunda kordon dolanması görülür. Kordon bebeğin boynun sıklıkla 1 tur kadar dolanır, bazen 2 tur ve hatta çok nadiren de olsa 5-6 tur dolandığı bile görülür. Gebelik muayeneleri sırasında ultrason ile (normal B-mod veya doppler inceleme) kordon dolanması kolaylıkla görülebilir. Kordon bazen göbek etrafına, kollara ve omuzlara da dolanabilmektedir. Kordon dolanmasının asıl sebebi net olarak bilinmemektedir. Ultrasonla yapılan incelemelerde gebelik ilerledikçe bebeğin boynunda kordon görülme sıklığı da artmaktadır. Kordon dolanmasını düzeltmek için ya da önlemek için şu an itibariyle herhangi bir yöntem yoktur.

Yapılan araştırmalar plasentası (bebeğin eşi) rahim arka duvarında bulunan bebeklerin boynunda kordon dolanma ihtimali plasentası önde olan bebeklere göre çok daha yüksek olduğunu göstermiştir. Tek yumurta ikizlerinde de erkek bebeklerde, daha önce boyunda kordonu olan bebek doğuranlarda görülme oranı daha fazladır.

Kordon dolanması bebeğin sağlığı açısından büyük bir tehlike olduğu herkesin malumudur. Bebeklerde doğum sancıları sırasında bebeğin kalp atışında yavaşlama saptanır ya da kordon çok kısa ise bebeğin doğum kanalından inişine engel olabilir . Anne adayının sol yanına çevrilip oksijen verilmesi ile kalp atım hızı genel olarak normale döner. Daha nadir durumlarda bebeğin kalp atımları düzelmez ve acil olarak sezaryen gerekli olabilir. Eğer kordon kısa ise bebeğin aşağıya inişine izin vermeyebilir. Bu gibi durumlarda bebeğin kalp atım hızında sürekli olarak bir düşüş olur ve sezaryen ile doğurtulması yine zorunlu hale gelir. Bazen de normal doğumun uzun sürmesine neden olabilmektedir. Boynunda kordon tespit edilen gebelerin doğumları ve kalp atım traseleri (NST) daha sık kontrol edilmelidir.

Bazı araştırmalar hamilelikte bebeğin boynuna kordon dolanmasının bebek üzerinde olumsuz etkileri olmadığını belirtirken bazı araştırmalar da bunun tersine n kordon dolanan bebeklerde doğum sonrası asfiksi v.b. risklerin arttığını belirtmektedirler.