Körler alfabesinin özellikleri nelerdir?

Görme engelliler alfabesine Braille alfabesi ya da Körler alfabesi de denmektedir. Louis Braille tarafından 1821 yılında geliştirilen ve görme engelli kişilerin okuyup yazmaları için kullanılan bir alfabedir. Dikdörtgen bir düzen üstüne dizilerek altı kabartılarak oluşturulmuş bir alfabe düzeneğidir. Her iki kolon içinde üçer nokta oluşturulmaktadır. Bu noktaların her biri altmış dört farklı kombinasyondan bir tanesini oluşturması için farklı şekillerde dizilmektedir.

Bu harfleri isimlendirebilmek için her noktanın olduğu pozisyon yerlerine göre söylenir. Örneğin;

• Yukarıdan aşağıya doğru, sol taraftan birden üçe kadar ( L harfini gösterir)
• Sağ ve sol taraftan birinci (C harfini gösterir)

Braille alfabesi gerçekte Napolyon’un isteğiyle birlikte Charles Barbier tarafından askerlerin gece karanlığında birbiriyle anlaşmalarını sağlamak için geliştirilen bir sisteme dayanır. Bu sistem oldukça zor ve karmaşık olduğundan askerler tarafından da istenmemiştir. 1821 yılında Louis Braille ve Charles Barbier bir araya gelerek bu alfabenin geliştirilmesi için bir değerlendirme yapmışlardır. Braille, Barbier’in alfade olan en büyük eksiğinin ne olduğunu bulmuştur. Bu alfabedeki bir harfin parmak hareketi yapılmadan anlaşılamıyor olması sorundu. Bir sembolden diğer bir sembole hızlı bir şekilde geçilemiyordu. Kendisinin önerisiyle yapılan değişiklik sonucunda körler alfabesinde devrim denilebilecek altı noktalı sistem bulunmuştur.

Braille Alfabesi

Braille yazı sisteminin karakterleri ikili şema üstünde gösteren bir yazı şeklidir. Bu yazı sisteminde Türkçede kullanılmak üzere “ ö, ü, ğ, ç, ş “ seslerinde yeni semboller oluşturulmaktadır. Bunların dışında olan sesler için 64 tane seçenek sunan bu yazı sistemi müzik ve matematik sembolleri içinde tasarlanmış işaretleri kapsamaktadır. Bu yazı sistemin önemli bir kolaylığı da kullananlara hızlı okuma tekniğini öğretebilmesidir.

Türk Braille Alfabesi

Ülkemizde kullanılan Braille alfabesi uluslararası kullanımı takip eder. Ünlülerin içinde olan “ö, ü “ sesleri Fransız formuna benzer, ünsüzler arasından ise “ ç, ğ, ş “ ise “ ch, gh, sh “ formlarını yansıtan bir forma sahiptir. Bunlardan başka “ ı “ ünlüsü “ i “ ünlüsünün aşağıya doğru kaydırılmasıyla gösterilir.

Latin Alfabesinde Bulunmayan Harfler

Ülkelerin dillerine uygun şekilde Braille yazım sistemine ilave edilen pek çok harf eklentisi bulunmaktadır. Türkçe ’de olan “ ş, ç, ğ, ö, ü, ı, i “ , Fransızca’ da olan “ ö, e “ gibi harfleri belirtebilmek için ilgili harfle küçük değişiklikler yapılmıştır.

Braille Alfabesine Latin Harfleri Uygulamamış Diller

İbranice, Arapça, Rusça, Ermenice, Yunanca, Japonca ve Çince gibi dillerde bu sisteme farklı bir şekilde uyarlanmıştır.