Kötü kolesterol nedir?

Kötü kolesterol düşük yoğunlukta lipoproteinle taşınan kolesteroldür. Kalp hastalıkları ile bağlantılı olması sebebiyle kötü kolesterol olarak adlandırılır. Kötü kolesterol tanecikleri 18-25 mm çapında olup, içeriğinde lipit ve proteinler bulunur. Damar yüzeylerine düzenli bir şekilde kolesterol taşıdığından, burada plaklar oluşturarak, damar sertliğine neden olurlar. Vücutta kolesterolü bütün dokular ve organlara taşıyan kötü kolesterol, bunun fazla olanı kanda bulunmaya devam eder. Bu süreç uzadığında kötü kolesterol yoğun ve küçük parçacıklar haline gelir. Bu parçacıklar damar çeperlerinde birikip, plak oluşumlarına neden olur. Bulundukları bölgede kanama, iltihaplanma ve kireçlenmeye neden olabilirler. Kolesterol yüksekliği sinsi bir şekilde ilerler. Ani yükselmelerde bile belirti vermez. Yıllar sonra damarlarda olan daralmalar sonucunda bazı şikâyetler kendini gösterir. Diğer risk faktörlerinin olması, plaklar üzerinde iltihabi reaksiyonlara neden olur. Kötü kolesterol tıpta LDL olarak tanımlanır.

Kötü kolesterolü arttıran sebepler nedir?

• Yüksek tansiyon rahatsızlığı
• Sigara kullanmak
• İyi kolesterol düşüklüğü
• Ailede kalıtsal olarak kalp hastalığı bulunması
• Erkelerin 45 yaş üstünde, kadınların 55 yaş üstünde olması

Risk faktörleri bulunduğunda kötü kolesterol oranı 130 mg/dl altında, risk faktörleri yoksa 160 mg/dl altında olmalıdır. Yüksek miktarda risk içeren kişilerde ise kötü kolesterol oranı 80 mg/dl altında olmalıdır. Buradan çıkarılan sonuç, kalp ve damar hastalığı riski yüksek olan kişilerin kötü kolesterol oranı düşük olmalıdır. Yaşam tarzında yapılan olumlu değişiklikler ve uygulanan ilaç tedavisi kötü kolesterol oranını azaltan etkenlerdir.

Kötü kolesterol açısından risk faktörlerinin ortadan kaldırılması nasıl olur?

Ağır yemekler sonrasında, ağır egzersizlerde, sinirlenme halinde, grip gibi hastalıklarda, tansiyon yükselmesinde damar çeperlerinde bulunan plakların üstünde çatlamalar meydana gelmekte, oluşan pıhtı sebebiyle damarlarda daralma ve tıkanma oluşmaktadır. Bu gibi olayların zamanlaması tam olarak bilinmez. Ancak kalp krizlerinin üçte ikisi bu şekilde gelişim gösterir. Bunların erken teşhis edilmesi ne yazık ki oldukça zordur. Bu yüzden sağlıklı yaşam şartları oluşturulmalı, riskler azaltılarak plak oluşumu engellenmelidir. Diyabet, yüksek tansiyon, sigara kullanımı gibi faktörleri kontrol altına alıp, kalp ve damar hastalıklarından korunmak ve yaşam süresini daha fazla uzatmak mümkündür.

Kötü kolesterol oranı seviyesi ne kadar olmalıdır?

Bu kolesterol oranının ne kadar düşük olursa, olsun o kadar iyi olduğunu belirtelim. Kişilerin risk grubunda olan hastalıklarının olmaması durumunda, 160 mg/dl olan değer normal olarak kabul edilirken, risk faktörü olan kişilerde 130 mg/dl değer normal olarak kabul edilmektedir. Kalp krizi geçiren, damar tıkanıklığı bulunan kişilerde ise, bu oran 80 mg/dl olarak kabul edilebilir.

Kötü kolesterolü düşürmek için ne yapılmalı?

Yaşam tarzında yapılan değişiklikler ve uygulanan ilaç tedavisi kötü kolesterol oranını düşürmeye yardımcı olur. Bu etkenlerin tamamı birbirini tamamlayan unsurlardır. Tek başına yapıldığında, uygulamalar başarılı olamayabilir. Sigara kullanımının bırakılması, egzersizlerin yapılması, stresten uzak durulması, uygun diyet programının yapılması, fazla kiloların verilmesi, alkol oranının düşürülmesi gibi yaşam tarzında yapılan değişimler ve uygun ilaçların kullanılması ile kötü kolesterolün düşmesinde etken olur. İlaç kullanımının sadece alındığı zaman etkili olduğu unutulmamalıdır. İlaçların bırakıldıktan sonra, kolesterol seviyelerinin eski haline dönmesi kaçınılmazdır. Bu sebeple ilaçların düzenli olarak kullanılması ve uygulanan kolesterol diyetlerinin düzenli bir şekilde yapılması gerekir.