Kozmonot nedir?
Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında dağılmasına kadar geçen “Soğuk Savaş” döneminde ABD kapitalizmi ile Rus komünizmi arasında her alanda yaşanan rekabet, teknoloji alanında da gelişmiş ve en sonunda iki ülkenin uzay programları ile birbirlerine üstünlük sağlamaya çalışmasına neden olmuştur. ABD tarafından geliştirilen NASA(Uluslararası Havacılık ve Uzay Dairesi) programının ilerlemesi üzerine Sovyetler Birliği uzay teknolojileri savaşında bir adım öne geçmek için ilk “insanlı” uzay uçuşunu gerçekleştirmiştir. Dünya atmosferinden çıkarak “uzaya giden ilk insan” Rus Yuri Gagarin” olmuştur. Sovyetler Birliği 1991 yılına kadar sürecek olan bu teknoloji savaşında büyük bir üstünlük sağlamış ve “kozmonot” kavramının tüm dünyaya yayılmasına neden olmuştur.
Kozmonot en basit anlatımla, uzay insanı demektir. Amerikalıların astronot olarak kullandığı uzay insanı kelimesi komünist Rusya tarafından değiştirilmiş ve kozmonot olarak kullanılmıştır. Uzay ile ilgili oldukça geniş kapsamlı görevlerin yerine getirilmesi için birçok alanda eğitim alan kozmonotlar, insanlı uçuşlarda uzay mekiklerinde görev yapmıştır. Uzay görevleri olarak isimlendirilen bu çalışmalarda dünya dışı ortama ayak uydurabilecek fiziksel yeterliliğe sahip olması gereken kozmonotların ayrıca mühendislik ve temel bilim konusunda da hatırı sayılır bir bilgiye sahip olması gerekmektedir.
Uzay insanı kelimesinin İngilizce karşılığı olan astronota alternatif oluşturan kozmonot kelimesi, uzun yıllar boyunca Rus uzay insanlarından söz etmek amacıyla kullanılmıştır. Uzay teknolojileri geliştirme yarışı günümüzde de aralıksız olarak devam etmekte ve birçok ülke geleceğe yönelik uzay programları üzerinde çalışmaktadır. Günümüze dek “tamamen kendi imkanları” ile uzay programı düzenleyen üç ülke bulunmaktadır; ABD, Rusya(Eski Sovyetler Birliği) ve Çin Halk Cumhuriyeti. Fransa, İtalya veya Japonya gibi diğer ülkeler de kendi ordu disiplininden gelen askerleri ve bilimadamlarını uzaya göndermiş olsa da, kullanılan uzay mekiği ve roket teknolojileri genellikle ABD veya Rusya’dan alınmıştır.
Uzay macerasının ilk kahramanı olan canlı bir köpektir. İnsanoğlu için henüz emekleme aşamasında olan uzay programlarının güvenilirliğinden emin olunamadığından, ilk denemelerde uzay ortamına canlı hayvanlar gönderilmiştir. Bu bağlamda insanoğlundan çok daha önce hayvanların uzayı fethettiğinden söz edilebilir. Uzay seyahatleri günümüzün popüler kültüründe zenginler için bir maceraya dönüşerek, Rusya tarafından sağlanan teknik imkanlar ile “uzay turisti” olma imkanı gelişmiştir. Çeşitli özel girişimler de uzay turizmi üzerine çalışmalar yaparak, şimdiden gelecekte düzenlenecek uzay seyahatlerinin biletlerini satmaktadır. Tito ile başlayan uzay turizmi günümüzde de devam etmekte ve zengin insanlara farklı deneyimler vaat etmektedir.
Rahnansaika