Kredi tahsisi nedir?

Günlük yaşamda, bankacılık terimleri ile karşı karşıya olanların sıklıkla duyduğu ifadelerden biri de “kredi tahsisi”dir. Kredi tahsisi, kredi başvurusu yapan bir gerçek ya da tüzel kişinin başvurusunun olumlu olarak sonuçlandırılması ve kendisine bir redi line’ı açılması anlamındadır. Kredi line’ı ile kasıt ise belirli bir limit çerçevesinde kullanıma hazır kredi tutarıdır.

Kredi talebinde bulunan bir gerçek kişi ise tek kullanımlık bir kredi ürünü söz konusu olmakta, tüzel kişilerde ise “rotatif kullandırım” ya da “borçlu cari kullandırım” denilen aynı limit içinde aç kapalar ile birçok kullandırımın gerçekleşmesi şeklinde bir ürün kullanımı oluşmaktadır. Kredi tahsis edilmiş ise, ve de kredi sözleşmelerinde herhangi bir aksi hüküm yok ise, kişilerin kredilerini istedikleri zaman kullanmaları mümkündür. Ancak, özellikle kurumsal müşterilerde, kredi kullandırımını sınırlayan ya da düzenleyen hükümler söz konusu olabilmektedir. Her halükarda tahsisi yapılan kredinin kullandırım yetkisi bankada olduğundan, herhangi bir gelişme ile birlikte kullandırımdan önce tahsis edilen krediden banka cayabilme ve kullandırıma son onay verme hakkını kendinde ve sözleşme hükümleri ile saklı tutar.

Bankalarda, kredi tahsisi işlemlerini yapan departmanlar ayrı birimler şeklinde faaliyet gösterirler. Kredi bölümleri içinde “tahsis departmanı” olarak ayrılan bu birimler, kurumsal ve bireysel olarak da ikiye ayrılırlar. Zira, bireysel müşteri ve kurumsal müşteri tipleri birbirinden oldukça farklıdır. Tahsis departmanları, kararlarını “rating sistemi” adı verilen derecelendirme modellerinin sonuçları ve banka iç tüzüklerinde belirlenen kurallar gereği alırlar. Bankanın ya da TCMB’nin “kara liste” adı verilen “kredi kullandırılması sakıncalı kişiler” listesinde yer alan müşterilerin başvuruları büyük oranda reddedilmektedir. Bu listeye dahil olmasalar bile Kredi Kayıt Bürosu aracılığı ile, kredibilitesi ile ilgili olumsuz verilerin alındığı müşterilerin de kredi başvuruları olumsuz sonuçlanabilmektedir.