Kroki nedir, nasıl çizilir?

Bir taslak olması nedeniyle detaylı bir anlatıma sahip olmasa da, bir bölgenin “temel özelliklerini” yansıtması açısından kroki oldukça yararlı bir uygulamadır. Çok fazla detaya yer verilmeden yer ile ilgili genel bir bilgi edinilmesini sağlayan krokiler bu özelliği ile pratik ve çok hızlı bir biçimde hazırlanabilme özelliğine sahiptir. Kroki; bir yerin temel özelliklerinin kağıt üzerine “herhangi bir ölçü kullanılmadan” çizilmesidir. Mekan tasviri için son derece pratik bir yol olan krokinin ölçüsüz olarak hazırlanması, detaylı işlemler için krokilerin referans olarak alınmamasının nedenidir. Ancak her ne kadar basit ve ölçüsüz olarak hazırlanmış bir mekan tasviri olsa da, krokinin aranan bir adresi bulmakta oldukça büyük yardım sağlayacağı da bir gerçektir.

İnsanlar tarih boyunca bulundukları yeri ve keşfettikleri yeni yerleri kağıt üzerinde göstermek için krokilerden yararlanmıştır. Bir yerin “kuş bakışı olarak küçültülmüş” hali olarak da ifade edilebilen krokilerde ölçü kullanılmadığı için herkes son derece kolay bir şekilde kroki çizebilir. “Şematik” olarak yer tasviri yapılmasını sağlayan krokilerde ölçü kullanılmasa da yine de göz kararı çizimle belirli bir uyumun sağlanması gerekir. Örneğin ilgili krokide çizilen bir caddenin genişliği paralelindeki bir sokaktan fazlaysa, krokide de bu şekilde caddenin daha geniş çizilmesi gerekir. Cadde ile sokak arasında genişliğin ölçek kullanılarak tam bir şekilde belirtilmesi gerekmese de, orantılı bir biçimde çizim yapılmalıdır.

Krokilerin kenar bölümüne “Kuzey ve Güney” yön doğrultularını gösteren küçük bir ok çizilir. Bu ok krokiyi kullanan kişinin tasvir edilen yerde yön bulmasını kolaylaştırır ve krokinin daha anlaşılır olmasını sağlar. Bir yerin çevresini gösteren krokiler ilgili bölge hakkında bilgi alınmasını sağlayabileceği gibi, geçmiş yıllarda yapılan çizimler bölgenin yıllar içindeki gelişiminin anlaşılması açısından da önemli bir kaynak görevi görür. Bir yerin kuşbakışı görüntüsünün küçültülmesi ve tek bir düzlem üzerine aktarılması manasına gelen krokide, yerin görüntüsünün ne kadar küçültüleceği tamamen göz kararı olarak belirlenir. Zira haritalardaki gibi belirli bir ölçek kullanılarak küçültme söz konusu olursa, kullanılan kağıdın büyüklüğünün yetersiz gelmesi söz konusu olacaktır.

Ölçeksiz olarak çizim yapılan ve basit bir tasvir olan krokiler, küçük kağıt parçaları kullanılarak herhangi bir yer ile ilgili temel bir bilgi edinilmesini sağlar. Şayet daha detaylı ve tam ölçekli bir çizim söz konusu ise ilgili yerdeki tüm detayların “eşit oranda küçültülmesi” gerekir ki, bu da harita çizimi ve ölçeklendirme konusuyla alakalıdır.