Kuduz nedir?

Kuduz, hayvanlardan insanlara geçen ve doğrudan sinir sistemini etkilediği için tıp literatüründe “ölümcül” kategoride yer alan bir hastalıktır. Virüs kaynaklı bir hastalık olmakla birlikte insanlara hayvanların ısırması sonucu bulaşır. Kuzu virüsü hayvanın salyasında bulunur ve ısırma esnasında insan bedenine geçen virüsler kişinin hastalık kapmasına neden olur. Günümüzde dahi ölümlere neden olan kuduz hastalığına muhakkak en kısa süre içinde müdahale edilmesi gerekir. Kuduz hastalığının etkileri kuduz virüsünün vücuda girmesinden sonra büyük bir ihtimal ile iki hafta içinde başlar. Isırılmadan 2 yıl sonra dahi kuduz belirtileri gösteren vakalar olsa da, bu tür durumların oldukça nadir olduğu söylenebilir. Belirtilerin başlaması beklemeden hastalığı kapan kişiye mümkün olan en kısa süre içinde müdahale edilmesi gerekir çünkü müdahale edilmediği halde kuduz hastalığının sonu “kesin ölümdür”.

Depresyondan aşırı sinirlilik hali, boğazda çok şiddetli spazmlardan aşırı tükürük salgılanmasına, yüksek ateşten yutkunma zorluklarına kadar birçok farklı belirtisi olan kuduz hastalığı, kısa süre içinde şiddetini arttırabilir. Çoğu zaman hidrofobi yani “sudan korkma” olarak tanımlanan kuduz belirtisi, kişinin suya karşı hassas hale gelmesinden kaynaklanır. Aslında gerçekleşen durum, kuduz virüsü nedeniyle kişinin boğazında çok şiddetli kasılmalar yaşaması ve istese dahi su içememesidir. Bu nedenle kuduz hastalığına yakalanan kişilerin vücudu çok kısa bir şekilde ve muazzam bir hızla su kaybetmektedir. Kaybedilen suyun yerine konamaması ise başta beyin olmak üzere tüm vücudun yaşamsal faaliyetleri sürdürememesi gibi kritik sonuçlar doğurabilmektedir.

Kuduz hastalığının önlenmesi için sahibi olmayan kedi ve köpeklerin öldürülmesine dair bir “önlem” anlayışı bulunsa da, bu tarz bir düşüncenin hayvan hakları açısından bir önlem olamayacağı da aşikardır. Kuduz hastalığı aşısı olan ve aşı ile tam korunma sağlanabilen bir rahatsızlıktır. Bu nedenle sahibi olsun olmasın hastalığı bulaştırma potansiyeline sahip tüm hayvanlara aşı yapılması, kuduz hastalığının da ortadan kaldırılmasını sağlayacaktır. Ayrıca kuduz aşısı her ne kadar hastalığa karşı kesin ve çok etkili bir koruma sağlasa da, bazı insanlarda zehirleyici bir etkide bulunabileceğinden, “muhakkak uzman bir hekim” tarafından aşı yapılmasına karar verilmelidir.

Kuduz hastalığı taşıdığından emin olunmayan bir hayvan tarafından ısırılan kişi, kendisi ısıran hayvanı gözlem altına almalıdır. Isıran hayvanda kuduz hastalığı belirtileri görülmesi halinde kişi en kısa süre içinde kuduz hastalığı aşısı olmak için sağlık görevlilerine başvurmalıdır. Hastalığın ilerlemesiyle birlikte insanda görülen çok şiddetli nöbetleri önlemek ve hastalığın ilerleyişini durdurmak için kişinin kendisinin ve çevresindekilerin yapabileceği hiçbir şey olmadığından, kuduz olduğu bilinen bir hayvan tarafından ısırılan kişinin en yakın sağlık kurumuna müracaat etmek için beklememesi gerekir.