Küflenme nedir?

Yiyeceklerin bozulduğunun habercisi olan küfler, evlerin duvarları “bozulmasa” da betonarme yapılarda dahi oluşan bir tür mantardır. Halk arasında çok yaygın olarak bu tür oluşumlara küf dense de, aslında “milyarlarca yıldır” dünya yaşamının bir parçası olan mantarlar bu görüntüye sebebiyet verir. Bilim adamları günümüze dek 70 bin kadar mantar türü olduğunu tespit etse de, dünyada yaklaşık olarak “1,5 milyon” tür mantarın yaşadığı düşünülmektedir. Bu kadar çok türü olan mantarların neden olduğu küf görüntüsü, aslında bu canlıların ayrıştırıcı özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Küf mantarı olarak bilinen türlerden maya mantarı ve pas mantarı gibi türlere kadar birçok farklı yüzeyde küf ve çok farklı oluşumlara neden olabilirler. Kendi besinlerini üretemeyen mantarlar, ortamdaki maddeleri parçalar yani bir başka değişle ayrıştırıcıdırlar.

Küf olarak bilinen bu mantarlar “sporla” üremekte ve sporları da insan bedeni üzerinde çok çeşitli etkilere neden olabilmektedir. Küflerin neden olduğu en yaygın sorun, cilt yüzeyinde görülen alerjik reaksiyonlardır. Hemen hemen her mevsimde ve her iklimde küf oluşumunun gözlemlenmesi mümkün olsa da, küfler daha ziyade yoğun nemin hakim olduğu ortamlarda oluşur. Alerjik reaksiyonlara sebep olabildikleri için hassas ciltli kişilerin, polenlerin aksine yılın her mevsiminde dikkatli olması gerekir. Küfler polenler gibi belirli aylarda değil, yılın her zamanında ortamda bulunabilir ve alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Nem ve ısının etkisi ile birçok farklı gıda maddesi üzerinde oluşabilen küfler, daha çok ekmek ve peynir gibi besinlerde görülür.

Doğada genel olarak ağaçların diplerinde rastlanan “şapkalı” mantarlar da on binlerce farklı türe sahiptir. Zehirli olanlarından zehirsiz olanlarına insanoğlunun binlerce yıldır iyi ya da kötü amaçlar için mantarları kullandığı bilinmektedir. İnsan bedeni üzerinde dakikalar içinde tesir gösterebilecek ve ani ölümlere neden olabilecek kadar kuvvetli zehir ihtiva eden mantar türleri olduğu binlerce yıl öncesinde dahi bilinmekteydi. Nitekim birçok farklı kıtada bu mantarlar zehir olarak kullanılmıştır. Küfler on binlerce farklı türde olsa da alerjik reaksiyonlara neden olan türler oldukça azdır. Küflerin oluşması için nem gerektiğinden, ıslak çamaşırların üzerinde de küf oluşabilir. Güneş ışınlarının ulaşamadığı dolaplarda, çekmecelerde ve poşetlerin içinde bırakılan ıslak elbiselerde çok kısa süre zarfında küflenme görülebilir.

Kuruması çok zor olan halılar da küf oluşumu için ideal alanlar arasında yer almaktadır. İnsanların soluduğu havanın içinde dahi küfler bulunabilir. Marketlerden alınan peynirlerin üzerinde mavi ve yeşil renklerde oluşan küfler de bir tür mantardır. Ayrıca bazı özel ve oldukça pahalı peynir türleri bilinçli bir şekilde küflendirilmektedir. Mantarlar çevrede bulunan neredeyse her şeyi besin kaynağı olarak kullanabilir ve bu nedenle de her ortamda bulunabilir.