Kulak testi nedir?
Kulak testi insanların işitme fonksiyonlarını değerlendirmek ve işitme derecesinin ölçümü amacıyla yapılan odyometrik bir testtir. Bu ölçüm odyometre cihazları ile yapılır. Testler yapılırken kişi sessiz bir odaya alınır ve kulaklıklar takılarak test uygulanır. Kişiye farklı frekanslarda olan sesler belli bir düzen içinde dinletilerek test yapılır. Kişinin sesleri işittiği frekans, işitme eşiği olarak belirlenir. Bu eşikler bir grafik üzerinde değerlendirilerek, kişi için odyogram yani işitme eğrileri tespit edilir. Bu işitme eğrisi doktor tarafından değerlendirilip, kişide meydana gelen işitme kaybı ve derecesi tespit edilir. Farklı şekillerde uygulanan kulak testleri de vardır. Bunlar arasında en fazla kullanılan saf ses odyometri testidir. Bunlardan başka Tone Decay testi ve SISI Testi (Short Increment Sensitivity Index) uygulanabilir. SISI Testi daha çok iç kulak işitme kayıplarında yapılan bir testtir. Tone Decay Testi ise devamlı olarak verilen bir sesin belli bir süre sonra işitilemez duruma gelmesi prensibine dayanır. İşitme kaybı olan kulakta bu durumun tespit edilmesine yarar.
Saf ses odyometri (Pürtone Odyometri)
Bu test en fazla uygulanan kulak testlerindendir. Uygulanan test iki kulağın farklı frekanslarla duyabildiği en düşük ses eşiğini belirlemeye yardımcı olur. Kişi ses geçirmeyen özel bir kabin içinde tutulur. Hastaya kulaklık ile ses verilir. Hasta verilen sesi duyduğunda elindeki butona basarak işaret verir. Bu şekilde hastanın duyabileceği ses seviyesi belirlenir. Bu yöntemle kemik yolu ve hava yolundaki işitme seviyesi belirlenir. Hava yolu ölçümünde kulak kepçesinden beyne kadar olan işitme yolları, kemik yolu ölçümünde ise iç kulaktan beyne kadar olan işitme yolları hakkında sonuçlar elde edilir. Bu işitme kaybının kulağın hangi bölümünde oluştuğunu belirler. İşitme kaybı hava yolundaysa iletim tipi işitme kaybı, hava ve kemik yolunda oluştuysa sensörinöral işitme kaybı, hava yolunda oluşan ama her iki kısmı etkileyen işitme kaybına ise mikst işitme kaybı denir. İletim tipi işitme kaybı dış ve orta kulak rahatsızlıklarında, sensörinöral işitme kaybı ise iç kulak hastalıklarından kaynaklanır. Kulakta ölçülen işitme seviyesi desibel (dB) olarak ölçülür. İşitme seviyesine göre;
- 0-26 dB Normal işitme seviyesi
- 27-40 dB Hafif seviye işitme kaybı
- 41-55 dB Orta seviye işitme kaybı
- 56-70 dB İleri seviye işitme kaybı
- 71-90 dB Çok ileri seviye işitme kaybı
- 90 dB ve üzeri ölçümler tam seviye işitme kaybı olarak belirlenir.
Odyogram kemik yolu ile hava yolu eşiklerinin ayrı ölçümüyle hazırlanan bir grafiktir. Hava yolu ölçümünde hasta olan ve sağlam kulak arasında 40 dB ya da daha fazla değer farkı tespit edildiğinde, sağlam kulak maskelenmelidir. Tek bir kulakta kemik yolu ve hava yolu değerlerindeki fark 35 dB olduğunda, maskeleme yapılmalıdır. İnsan kulağı 0 dB ve 140 dB arasındaki ses seviyelerine karşı hassastır. Saf seslerin verildiği ve işitme eşiğinin ortaya çıkarıldığı bu yöntem, subjektif bir testtir. Testle kişinin konuşmayı alma eşiği tespit edilerek, konuşmayı ayırt etme skoru belirlenir. Hastaya 20-25 tane tek heceli kelime okunup bunu tekrar etmesi istenir. Hastanın doğru tekrar ettiği kelime sayısı, 20 tanenin üzerinden 5’le, 25 tanenin üzerinden 4’le çarpılır ve konuşmayı ayırt etme skorunun yüzdesi tespit edilir. Bu skor işitme cihazı takılacak olanlarda, kronik orta kulak iltihabı için ameliyat olacaklarda, orta kulak kireçlenmesi (otoskleroz) olanlarda, Meniere hastalığında önemli bir değerlendirmedir. Bu skor normal işiten kişilerde % 90’ın üzerinde olur. İletim tipi işitme kaybı olan kişilerde, bu skor fazla farklılık göstermez. Ancak sensörinöral tip işitme kayıpları olan kişilerde bu skor düşüş gösterebilir. Bundan başka hastanın duyduğu en rahat ses yüksekliği ve tedirgin olduğu ses yüksekliği bu kulak testinde belirlenir.