Küme baş ağrısı nedir?
Küme baş ağrısı çoğunlukla genç yaştaki erkekleri etkisi altına alan bir rahatsızlıktır. Erkeklerde kadınlara oranla dokuz kat fazla bu baş ağrıları meydana gelir. 20’li yaşlarda etkili olmaya başlayan baş ağrıları, belirli dönemlerde ataklar halinde yaşanır. Daha çok mevsim geçişlerinde 15-45 gün kadar etkisini sürdüren atakların süresi yarım saat kadar devam eder. Atakların bitmesinden sonra uzun süren bir sessizlik dönemi olur. Yaşanan baş ağrılarının oldukça şiddetli olduğu söylenebilir. Hastaların bu ağrıları şakağa bıçak saplanması, gözde oyulma, demir sokulma gibi tanımlamalarla açıklaması ağrıların şiddetini daha iyi anlatır. Ataklar yaşanırken hastanın başını duvarlara vurması, kendini öldürmeye kalkışması ve cinnet geçirmesi gibi etkiler meydana gelir. Hastalarda intiharı bile düşündüren bu ağrılara “suicidal headdache” denilebilir. Baş ağrıları genellikle migrenle karıştırılsa da, ağrıların dönemsel olması, belli saatlerde gelmesi ve belli bir ritminin olması gibi faktörler ayırıcı tanı için yeterlidir.
Küme baş ağrısı nasıl olur?
Bu baş ağrıları hızlı bir şekilde başlayıp, yine aynı hızla biter. Ağrıların özelliği tek taraflı olması, göz çevresinde ve şakakta yoğunlaşmasıdır. Ağrıyla beraber aynı bölgede oluşan göz kızarması, göz yaşarması ve göz şişmesi görülür. Aynı zamanda hastaların bir kısmında göz kapağında düşme olabilir. Ağrının olduğu bölgedeki burun deliğinde tıkanıklık meydana gelir. Ağrının meydana geldiği yerde hassaslık olur, aynı bir yaraya dokunmak ya da çürümüş gibi acı hissedilir. Baş ağrısı olduğunda bulantı ve kusma nadir olarak yaşanır. Hastalarda her zaman terleme görülür. Terlemeler göğüsten yukarısı ıslanmış gibi oluşur. Fakat bazı hastalarda ağrıyan bölgede terleme olabilir. Bu belirtilerin yanında sıkıntı, sıcak basması, kalpte sıkışma, kalpte çarpıntı, kan basıncında yükselme gibi belirtilerde görülebilir. Hastalar bu etkilerle birlikte huzursuzluklarını gizleyemez, yerinde duramama, ağlama, bağırma ve sürekli dolanma gibi hareketlerde bulunur. Kendilerini bulundukları kapalı yerden dışarı atmak ister, bazıları ellerindeki buz poşetlerini kafalarına koyarken, bazıları çok sıcak suyla başlarını tutar.
Küme baş ağrısı nasıl tedavi edilir?
Küme baş ağrıları olan hastalarda ilaç tedavisi ile burun yolundan % 100 oksijen ya da hiperbarik oksijen tedavisi uygulaması yapılarak atakların süresini kısaltabilir. Fakat ağrıların dönemsel olarak değişmesi engellenemez. Tedaviye rağmen atakların süresi uzayabilir ve sıklaşabilir. Tedavilerin faydalı olmadığı bu tür hasta grupları da vardır. Hastaların öyküsü dinlendiği zaman, oksijenin dışında kullanılan ilaçların başlarda atağı durdurmasına rağmen, uzun vadede ağrıların daha fazla kötüleştiği izlenmiştir. Hastaların ataklarda saf oksijen soluması baş ağrısını dindirmenin en etkili yollardan birisidir.
Küme baş ağrısı bulunan hastalarda başın yarısında otonom sinir sisteminde olan geçici disfonksiyon olduğu görülebilir. Hastaların damar kontrolü geçici olarak bozulma göstermektedir. Damarlardaki genişleme nedeniyle şişlik, ödem, ağrı, akıntılar, kızarıklık ve terleme oluşur. Hastaların bir kısmında olan kan basıncındaki yükselme damar kontrolünün bozulması yüzünden kaynaklanır. Sinir sisteminde olan bağırsak hareketlerinde bozulma olduğunda kusma, bulantı ve ishal meydana gelebilir. Bu etkileri giderebilmek için nöral terapi uygulaması yapılabilir. Ancak bu tedavi tek başına küme baş ağrısını gidermekte etkili olmaz. Hastalarda bulunan bozucu alan tespit edildiğinde, nöral terapi yapılabilir. Ancak uygulamada tek bozucu alanda çalışılması daha faydalı olur.