Küpe çiçeği nasıl yetiştirilir?

Çiçek yetiştirmek çoğu insan için güzel bir hobidir. Özellikle bayanlar çiçek yetiştirmeyi daha çok severler. Bu çiçek çeşitlerinden biri de küpe çiçeğidir. Küpeçiçeğigiller familyasından olan küpe çiçeğinin anayurdu Orta ve Güney Amerika ile Yeni Zelanda’dır.

Küpe çiçeği çeşitlerinin küpeye benzeyen çiçekleri bulunduğundan dolayı bu ismi almıştır. Evlerin pencerelerini süsleyen son derece zarif görünüşlü, çok yıllık, genel olarak kışın yapraklarını döken, ağaç, ağaççık, çalı ile çok yıllık otsu bitkilerdir.

Açık hava bitkisi olan küpe çiçeğinin aşırı güneşli olmayan yerlerde bakımı çok daha kolaydır. Çiçekleri soğuğa dayanıklı daimi bahçeli cinsi, sıcağa güneşe dayanıklısı, dik ve sarkıcı olmalarına göre cinsleri, minyatür çiçeklisi, dev çiçeklisi gibi çeşitli türleri vardır. Çiçeğin bir diğer adı da “Küpeli”dir. Türkiye’de, bahçe ve balkonların çok sevilen bol çiçekli bitkilerinden biridir. Çit bitkisi olarak da yetiştirilmesi mümkündür.
Eğer uygun şekilde bakılırlarsa küpe çiçeği ilk soğuklara kadar çiçek açmaya devam eder. Çiçekler kokmazlar ama sinekkuşlarını cezp ederler.

Küpe çiçeği organik madde bakımından zengin, nemi iyi koruyabilen toprakları sever. Ağır sıkı topraklarda küpe çiçekleri fazla uzun ömürlü olmaz , kökler her an çürüyebilir ve ölebilir. Küpe çiçeği için en ideal yer doğuya bakan, sabah güneşini iyi alan, havadar pencere önü ya da duvar dibidir. Öğle saatlerinde güneş alması küpe çiçeklerin bir iki cinsi dışında zararlıdır.

Küpe çiçeğinin yüksek boylu türleri en çok 2-3 metreye kadar boy atabilir. Yaprakları karşılıklı, almaşık veya sarmal dizilişli, geniş yumurtamsı ya da mızrak şeklindedir. Yapraklar yeşil ya da alacalı renklidir. Küpe çiçeğinin çiçekleri melez türlerine göre çeşitlilik göstermektedir. Portakal renginden pembe, beyaz, kırmızı, mavi ve eflatuna kadar çeşitli renklerde olan çiçeklerinin ortak özelliği, küpe gibi aşağıya doğru sarkık olmalarıdır. Göz alıcı çiçekleri olan küpe çiçeğinin çiçekleri dar, boru ya da çan şeklindedir. Bir camekân bitkisi özelliğinde olup ilkbahardan sonbahara kadar çiçeklerini koruyabilmektedir.

Temiz havayı ve rüzgârı seven küpe çiçeği, sabah akşam yapraklarının altına ve üstüne su püskürtülmesi tavsiye edilir. Devamlı olarak açık pencere yakınında iyi bir hava sirkülasyonu olan bir yerde yetiştirilmelidir. Kışın genç bitkiler 10-14°C, yaşlı bitkiler ise 4-7°C’lik bir sıcaklığa ihtiyaç duyarlar. Küpe çiçeği güneş ışığına doğrudan maruz kaldığında yaprak ve çiçekleri dökülebilir. Yüksek orantılı nem isteyen küpe çiçeği don olaylarına çok duyarlıdır. Güney Ege ve Akdeniz Bölgelerimizin kıyı kesimlerinde, sert rüzgârlardan korunmalı olarak yetiştirilebilir.

Sıcak günlerde her gün ya da duruma göre günde iki defa sulamak gerekir. Bu tamamen toprak yapısına bağlı olan bir durumdur. Nemi tutabilen topraklarda günde bir defa yeterlidir. Kontrollerinin sabah erkenden yapılması gerekir. Aşırı sulamak da sakıncalıdır. Çünkü aşırı sulama köklerde çürümeye ve akabinde ölmesine neden olabilir.
Sulamadan sonra saksı dibinde biriken suyu boşaltmak gerekir. Bunun bütün süs bitkileri için uygulanması gerektiğini unutmamak gerekir. Dinlenme dönemi olan eylül-şubat ayları arasında su miktarı azaltılmalı, ancak toprak hiçbir zaman tamamen kuru bırakılmamalıdır. Bu bitkiler, susuzluğa dayanamaz ve hemen ölürler. Sulanmaları kesinlikle ihmal edilmemelidir.

Küpe çiçeğinin bol çiçek açması için ilkbaharda taze dalları üç boğumlu olduktan sonra tepelerini kırpmak gerekir. Böylece daha fazla dallı budaklı olur ve daha fazla çiçek açar.

Küpe çiçeği üretimi tohum ya da çelik ile yapılabilir. Küpe çiçekleri ilkbahar mevsiminde 15-24 derece sıcaklıklarda ekilen tohumlarıyla üretilir. Üretim şekli daha çok çelikledir. Çelikler; ilkbahar veya sonbahar mevsiminde üzerinde çiçek bulunmayan uç sürgünlerinden 7,5-10 cm uzunluğunda alınır. Bu çelikler eşit miktarlarda turba ve kum karışımında köklendirilir. 16°C dolayındaki ortam sıcaklığında 10-15 gün içinde köklenir.

Küpe çiçeğinin her yıl ilkbahar gelince şubat-mart aylarında, gözler patlamadan önce saksısını ve toprağını değiştirmek gerekir. Nisan-ağustos ayları arasında haftada bir kez kompoze gübre verilebilir. Sonbahar mevsiminde gelişmesi durduğunda budanması yapılmalıdır. Çiçekleri geçince eylül-ekim ayı içerisinde toprak seviyesinden 4-5 cm yukarıdan tamamen budanmalıdır.

Küpeliler afitler, örümcek maytları ve beyaz sinekler tarafından zarara uğratılabilirler. Bu zararlılar yaprakların sararmasına ve dökülmesine neden olurlar.