Leonhard Euler kimdir?

18.yüzyılın en meşhur matematikçilerinden olan ve kendisi ile aynı devirde yaşamış diğer matematikçiler tarafından “Canlı Analiz” diye adlandırılan Euler 15 Nisan 1707 tarihinde İsviçre’nin Basel şehrinde doğdu. Doğduktan bir yıl sonra, babası Paul Euler ve annesi Merguerite Brucker ile birlikte, babasının kalvinist papazı olduğu Bale şehrinin yakınında bulunan Richen köyüne yerleşti. Babası papaz olan Paul Euler yaşamının büyük bir kısmını Richen şehrinde geçirdi. Ünlü bilim adamı matematik tarihinde, en çok
ortaya koyan en üretken matematikçisi olarak da bilinmektedir.

Ünlü matematikçi Euler, çocukluk yıllarında aile dostları Johann Bernoulli’den eğitim aldı. Euler babasının isteği üzerine Basel Üniversitesi’nde İlahiyat, İbranice ve Yunanca eğitimi aldı. Bernoulli’nin müdahalesi sonucunda matematikle ilgilenmeye devam etti. Basel Üniversitesi’nden 1726 yılında mezun olan Leonhard Euler eğitim hayatı boyunca Descartes, Newton, Varignon, Galileo, Hermann, Taylor, Wallis ve Bernoulli gibi ünlü matematikçilerin çalışmalarıyla yakından ilgilendi ve bazılarını yeniden yapılandırdı.

Leonhard Euler’e St. Petersburg Akademisi’nde eğitim vermesi için teklifi yapıldı. Euler, teklifi kabul etmesine rağmen bir yıllığına Rusya’ya gitmedi. Bu sırada Basel Üniversitesi’ne başvuruda bulundu ancak başvurusu kabul edilmedi. Euler, 1727 yılında St. Petersburg’a yerleşti. Bir yıl sonra fizik profesörü oldu. 1733 yılında Basel’e geri döndüğünde matematik kürsüsünde kıdemli akademisyen olarak göreve başladı.

Büyük Petro’nun Rusya’ya getirdiği ressam Gsell’in kızı ile evlenen Euler çocuklarını çok severdi. Ünlü matematikçinin sekizi küçük yaşlarda ölen on üç çocuğu oldu. 1735 yılında aşırı çalışma sonucu beynine kan hücüm ederek, sağ gözünü kaybetti. Humma hastalığına yakalanmasından sonra sağ gözü görmemeye başlayan ünlü matematikçinin gözü cerrahi bir müdahale sonucunda iyileşse de bu iyileşme fazla uzun soluklu olmadı. 1736 yılında, karısının ölümü nedeniyle büyük üzüntü duydu. Ertesi yıl, ilk karısının üvey kardeşi Salomone A. Gsell ile evlendi. Başka bir büyük felaket de, sol gözünü iyi etmek ümidi ile yapılan ameliyatın muvaffakiyetsizlikle neticelenmesi oldu. Başlangıçta ameliyat başarılı geçti. Sonraları, yaranın iltihaplanması sonucu, şiddetli acılar çekti.

1735 yılında, “Mekanik Üstüne İnceleme” (Traite Comple de Mecanique) adlı kitabı yayımlandı. Bu eserdeki konular, analizin, hareket bilimine uygulandığı ilk eserdir. 1741 yılında, Frederich II tarafından Berlin’e davet edilen Euler, 1744 yılında, Berlin Akademisi Matematik Bölümü Müdürü oldu.

Rusya’da karışıklıkların hat safhaya ulaştığı bir dönemde Rusya’yı terk edip terk etmeme konusunda karasızlık yaşayan ünlü matematikçi, Frederick the Great of Prussia Berlin Akademisi’nin çalışma teklifini kabul ederek Petersburg’dan ayrıldı. Berlin’ de kaldığı 25 yıl boyunca tam olarak 380 tane makale yazdı. 1773 yılında geçirdiği beyin kanaması sonucunda öldü.

Matematiğin hemen hemen her alanlarında çalışan Leonhard Euler, uzay zaman süreklisi mekaniği, ay teorisi gibi çeşitli alanlarda da çalışmalar yaptı. İyi bir tarihçi ve edebiyatsever olmasının yanında tıp, kimya ve botanik alanlarında da bazı çalışmalar yaptı. Euler, hafızasının başarısı ve okuyarak elde ettiği sonuçları zihnine saklaması ile tanınırdı. Euler’e sabiti ile formüller yazan ilk kişi olarak bilinir. İkinci dereceden evrikliği keşfeden Leonhard Euler mükemmel sayıların dâhi Euclid formunda olması gerekliliğini ispatladı. Yeni büyük asal sayılar buldu ve ilkel kökleri araştırdı. Harmonik serilerin ıraksamasından hareket ederek sonsuz tane asal sayı olduğunu buldu. Euler analitik sayı teorisinin yaratıcısıdır. Euler’in kompleks düzlem üzerindeki tüm sayıların çarpanlarına ayrılması üzerine yaptığı çalışması cebirsel sayı teorisinin başlangıcı olarak kabul edilir. Euler’den 2000 yıl öncesinde bilinen 3 çift arkadaş sayılara Leonhard Euler 59 çift eklemiştir. Bernoulli ile birlikte ışınlardaki gerilimi hesaplayarak kiriş denklemini geliştirdi. Euler denklemini verdiği akışkanların dinamiğindeki bir dizi devinim kanunu ortaya koydu.