Mantarlar zararlı etkilere neden olur mu?

Mantar normal olarak çok sayıda hastalığa karşı faydalı etkileri olan, içeriğinde vitamin ve mineral açısından zengin olan ve çoğu insan tarafından sevilen bir yiyecektir. Doğal ortamda yetişen mantarlar olduğu gibi, kültür bitkisi olarak ta yetiştirilmektedir. Mantarın oldukça fazla sayıda türü bulunmaktadır. Vücudun ihtiyacı olacak aminoasitleri içeren, protein açısından oldukça zengin, diyet listelerinde düşük kalorisiyle tüketilmesi tercih edilen, beyin ve sinir sistemine faydalı etkileri olan, kemik gelişimine yardımcı olan, bağışıklık sistemini güçlendiren etkileri vardır. Fakat mantar tüm bu yararlı etkilerinin yanında, içeriğinde bazı zararlı maddeleri barındırabilir. Oldukça fazla türü olan mantarların, doğada yetişen türlerinin bir bölümü zehirli etkiler barındırır. Zehirli mantarların çok az miktarda bile tüketilmesi ölümle sonuçlanabilir. Bu nedenle mantarlar hakkında yeterli bilgi sahibi değilseniz, doğada yetişen mantarları tüketmemelisiniz. Bu konuda en güvenli olanı kültür mantarlarının tüketilmesidir.

Mantarın zararları var mıdır?

İnsanlar kültür mantarını tüketmeyi tercih ettikleri gibi, doğadan toplanmış yabani mantarları da tüketmeyi tercih edebilirler. Çünkü çoğu kişi doğal mantarların genellikle kültür mantarından daha lezzetli olduğunu düşünür. Fakat doğada yetişen mantar türlerinin içerisinde zehirli olanları vardır. Zehirli mantarların belirlenmesi için belli bir ayrım yoktur. Bu yüzden bilinmeyen, tanınmayan mantarların tüketilmemesine dikkat edilmelidir. Bazı zehirli mantar türlerinin çok az miktarda bile yenmesi insanları öldürecek kadar zehir etkisi yapabilir. Doğada yenen ve zehirli olan mantarların aynı ortamda birlikte yan yana bile yetişmesi mümkündür. Bunların lezzeti ve tadı birbiriyle aynı bile olabilir. Yani mantarların rengi, kokusu ve tadıyla zehirli olup olmadığı anlaşılmaz. Bu dikkate alındığında, kültür mantarlarının beslenme açısından daha güvenli bir besin olduğu söylenebilir.

Mantarlar yüzünden insanlarda ve hayvanlarda meydana gelen hastalıklar mikoz olarak tanımlanmaktadır. Bu rahatsızlıklar daha çok tropikal iklim koşullarında daha yoğun görülmektedir. Kanser türleri, organ nakli, şeker hastalığı ve AIDS gibi rahatsızlıkların bağışıklık sistemini baskılaması yüzünden, kişilerde mantar enfeksiyonu oluşma riski vardır. Mantar sporları havaya karıştığı zaman insanlarda astım ve alerji gibi etkilerin oluşmasına neden olabilir. Tarım sektöründe özellikle tek ürün yetiştirilen alanlarda, bu büyük  kayıplara sebep olabilir. Dünyada geçmişte bu şekilde mantarlar yüzünden oluşmuş büyük kayıplara rastlanmıştır. Patates, pirinç zarar gördüğü için, insanlar bu besinden mahrum kalmıştır.

Mantarların içinde olan kalsiyum ve fosfor mineralleri böbreklerinden hasta olan kişiler başta olmak üzere bu mineralleri tüketmesinin sakınca olanlarda zararlı etkiler yapabilir. İçeriğinde bulunan okratoksinler ve aflatoksinler vücutta karaciğer ve böbreklerin hasara uğramasının nedeni olabilir. Çavdar mahmuzu denen mantar türünün çavdar unuyla karıştırılarak tüketilmesi, insanlarda egoizm denilen hastalığa neden olur. İnsanlarda ve hayvanlarda gebelik sırasında düşük yapmaya ve ölüme sebep olabilir. Bu yüzden çeşitli hastalıkları olan kişiler mantarı doktoruna danışıp tüketsinler.

Ilıman yerlerde mantarların mikroskop, teleskop ve kamera gibi optik malzemelerin küflenmesine ve bu yüzden zarar görmesine neden olduğu görülür. Mantarlar besin maddesi olarak kullandıkları deri, petrol ürünleri, kereste, tomruk gibi ağaç mamullerinin zarar görmesinde etkili olabilirler. Gıda maddelerinin bozulmasına sebep olup, insan sağlığını riske atar ve gıda maddelerindeki kayıplar nedeniyle maddi zararlara neden olurlar.