Mayday nedir?

Mayday (meydey), denizcilikte ve havacılıkta kullanılan terminolojinin muhtemelen en popüler olan kelimelerinden biridir. Bir tehlike anında yardım gelmesini ve tedbirli olunmasını sağlamak adına yazılı ve sözlü iletilen işaret sözcüklerinden biridir. Denizcilik ve havacılık terminolojisine İngilizce’den girmiş olsa da kökeni Fransızca’dır. “Venez, m’aider” şeklinde “gel ve bana yardım et” anlamındaki ifadenin “M’aider” kısmının İngilizce’deki en yakın okunuş şekli olarak “mayday” oluşmuştur.

Havada ve denizde seyreden taşıt, taşıtın içindekiler (eşya, insan, hayvan, vs), çevresindekiler (yerleşim birimleri,insanlar, binalar, vs.) için risk ve tehlike doğuran gelişmelerden haberdar etmek adına kullanılan çağrılardan ilkidir ve önemlidir. İkinci derece çağrı ise “pan-pan” olarak kullanılır. Denizcilikte mayday çağrısına sebebiyet verecek olaylar; yangın, patlama, karaya oturma, saldırı/çatışma, batma riski / su alma gibi olaylardan biri ya da birkaçı olabilir.

Havacılıkta mayday çağrısı, radyo istasyonu üzerinden yapılır. Bunun için standart frekans 121.5 mhz’dir. Bir uçak tarafından yapılan mayday çağrısına herhangi bir yer birimi cevap vermiyor ise, diğer uçaklardan mayday çağrısını iletmeleri talep edilir. Buna “relay” denir. Mayday çağrısı öncelikli çağrıdır. Bu çağrı yayınlanırken aynı frekanstaki diğer tüm çağrılar sonlandırılarak sesszilik sağlanır. Havacılıkta mayday çağrısına sebebiyet verecek olaylar, motor durması, pilotların birine ya da ikisine birden birşey olması ve uçağın pilotsuz kalması, yangın, kaybolmak, yakıtın tükenmesi, vb.  gibi olaylardır. Yolculardan birine birşey olması mayday değil, panpan çağrısına konudur. Mayday çağrıların belirli bir formatı vardır ve bu tarz olaylardan birinin geçerli hale gelmesi durumunda uçak standart formattta mayday çağrısını geciktirmeden yayınlar.