Memurların tabi olduğu yükümlülükler ve sınırlamalar nelerdir?
Memurların müspet ödevleri arasında ilk sırada;
• Anayasa Ve Kanunlara sadakat yükümlülüğü vardır. Devlet memurları, asli devlet memurluğuna atandıktan en geç bir ay sonra kurumların düzenlediği merasimle, yetkili amirlerin huzurunda yapacakları yeminle belirtirler ve imzalayacakları “yemin belgesi”, özlük dosyalarında muhafaza edilir.
• Davranışlarına Özel Bir İtina Gösterme Yükümlülüğü; Devlet memurları, resmi sıfatlarına yakışır bit tutum sergilemek zorundadır.
• Amirlerin Emrine İtaat; Devlet memurları, kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara bağlı kalmak suretiyle, amirleri tarafından verilecek görevleri yerine getirmekle yükümlüdür. Verine emirler, yasalara aykırı ise, amirine bunu belirtmelidir. Amir ısrar eder ve bu emri yinelerse, memur bu emri yerine getirmekle yükümlü olur. Ancak bu durumda, yerine getirilmesinden doğan sorumluluklar amirlere aittir. Konusu suç olan bir emri ise yerine getirilemez. Bunu yerine getiren memur, sorumluluktan kaçamaz.
• Resmi Belge, Araç Ve Gereçleri İade Yükümlülüğü; devlet memurları, görevleri ile ilgili resmi belge, araç ve gereçleri hususi işlerinde kullanamazlar, yetki verilen mahaller dışına çıkartamazlar.
• Mal Bildiriminde Bulunma Yükümlülüğü; Devlet memurları kendileri ve eşlerine, velayeti altındaki çocuklara ait taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları hakkındaki bilgilerini beyan etme yükümlüğü vardır. Mal beyanında bulunması zorunlu olan kişiler; Seçimle iş başına gelen kamu görevlileri ve atanan bakanlar kurulu üyeleri, noterler, Türk Hava Kurumunun Yönetim Ve Denetim Kurulu, Türk Kızılay Derneği Ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğü Teşkilatında Görev Alanlar Ve Şube Başkanları, Genel Ve Katma Bütçeli İdareleri, İl Özel İdareleri Ve Belediyeler, Kitler Ve Kitlere Bağlı Müesseseler, Siyasi Parti Genel Başkanları, Vakıfların İdare Organlarında Görev Yapanlar, Kooperatif Ve Birliklerin Başkanları, Yeminli Mali Müşavirler, Kamu Yararına Sayılan Dernek Ve Denetçiler, Yönetim Kurulu Üyeleri Ve Genel Müdürler.
• Kıyafet Mecburiyeti; Devlet memurları, Kanun, Tüzük Ve Yönetmeliklerde öngörülen kılık ve kıyafet kurallarına uymak zorundadır.
• Ticaret Ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı; Memurlar Türk Ticaret Kanunlarına göre, tacir veya esnaf sayılabilecek faaliyetlerde bulunamazlar, ticaret ve müesseselerde görev alamazlar, ticari mümessil, kolektif şirketlerde ortak veya komandite olamazlar. Herhangi bir faaliyete yönelik ofis veya büro benzeri yerleri açamazlar, vakıf üniversitelerinde çalışamazlar. Memurların eşleri ve reşit olmayan çocuklarının yasak faaliyette bulunması durumunda 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmesi gereklidir.
• Taraflı Davranma Ve Siyasi Faaliyette Bulunma Yasağı; Devlet memurları hiçbir siyasi faaliyette bulunamaz, üye olamaz. Hiçbir din, dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, inanç ve mezhep gibi ayırım yapamaz, siyasi ve ideolojik amaçlı beyanlarda bulunamaz.
• Dernek Kurma Ve Derneklere Katılma Yasağı; Anayasımıza göre herkes, izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olma veya üyelikten çıkma hakkına sahiptir. Ancak Silahlı Kuvvetler ve kolluk faaliyetleri mensuplarına ve görevlerinin gerektiği ölçüde sınırlamaların getirilmesi mümkündür.
• Hizmeti Aksatacak Şekilde Toplu Eylem Ve Hareketlerde Bulunma Yasağı; Devlet memurlarının, devlet hizmetlerinin ve işlemlerinin yavaşlatılması veya aksatılması sonucunu doğuracak eylemde bulunmaları yasaktır.
• Grev Yasağı; Devlet memurlarının greve girmeleri, grev başlatmaları, ilan etmeleri yasaktır.
• Hediye Alma Ve Menfaat Sağlama Yasağı; devlet memurlarının bir aracı ile ya da doğrudan hediye istemeleri, iş sahiplerinden borç para istemeleri, kabul etmeleri yasaktır.
• Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı; Memurlar kamu görevlerinden ayrılsalar dahi, kamu hizmetleri ile ilgili bilgileri bakan izni olmadan açıklayamazlar.
• Basına Demeç Verme Yasağı; Devlet memurları kamu görevleri hakkında basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç veremezler. Bu konuda gerekli bilgi ancak Bakanın yetki verdiği Vali veya görevli tarafından verilebilir.