Menopoza girme yaşı nedir?
Menopoz kadınlarda adet kanamasının kesilmesiyle birlikte başlayan bir dönemdir. Kadınlarda ergenlikle başlayan adet kanaması, yumurtalıklarda yumurta hücrelerinin tükenmesiyle belli bir yaşta kesilmekte ve menopoz dönemi başlamaktadır. Bu dönemle birlikte kadınların doğurganlık özellikleri bitmiş olur. Toplumda kadınlardaki menopoza girme yaşı 45-55 yaş arasında değişir. Anacak bazen kadınlar daha erken yaşlarda, menopoz sürecine girebilir. Kadınlarda östrojen düşüklüğünü gösteren belirtilerle birlikte düzensiz ve farklı miktarda adet kanamaları olmaya başlar. Menopoza giriş yaşını etkileyen en önemli faktörler arasında genetik ve ırk unsurları gelmektedir. Normalde olması gereken yaştan önce oluşan menopoz erken olarak tanımlanır.
Menopoz nasıl olur?
Kadınlar doğdukları zaman yumurtalıkları yaklaşık olarak 500.000 yumurta içerir. Yumurta sayısı sabit olduğundan, ergenlik dönemiyle birlikte adetlerin başlamasıyla geri sayım başlar. Ergenlik döneminde vücuttaki gelişme ve hormonların salgılanmasıyla, yumurtalar olgunlaşır. Adetler düzenli olarak görüldüğünde ise, kadının vücudu gebelik oluşturmaya hazır hale gelir. Bu şekilde her ay yaklaşık olarak bin kadar yumurta hücresi kullanılır. Ayın içinde döllenmeye hazırlanan 1-2 yumurta kullanılsa da, seçilmeyen diğer yumurtalar ömrünü tamamlar. Bu döngülerle yumurtalar belirli bir yaşta tükenme aşamasına ulaşır ve menopoz dönemi başlar. Menopozun meydana gelme yaşı her kadın için farklılık gösterir. Bu bazı etkenlerden kısaltırken, bazı etkenlerden dolayı uzar.
Erken yaşta menopoza girme sebepleri
- Yaşamı boyunca hiç doğum yapmayan kadınların menopoza girme yaşı daha erkendir
- Ailede anne ve kızında menopoza girme yaşı birbirine yakın olabilir. Bu yüzden menopoza girme yaşının kalıtımsal olduğu düşünülür
- Vejetaryen ve düzensiz beslenen kadınlarda menopoza girme daha erkendir
- Vücudu yapısal olarak zayıf olan kadınlar daha erken yaşta menopoza girer
- Düzensiz yaşam tarzı olan kadınların menopoza girmesi daha erken yaşlarda olur
- Spor aktiviteleriyle yoğun şekilde uğraşan kadınların daha geç yaşlarında menopoz dönemi başlar
Menopoza girme yaşını neler etkiler?
Kadınların doğumla birlikte belirli sayıda yumurta hücresiyle doğar. Yumurta hücreleri ergenlikle birlikte aylık adet döneminde tüketilmeye başlanır. 40 yaşına gelen kadınlarda yaklaşık olarak 8000 civarında yumurta hücresi kalır. Yumurta hücresinin sayısal bazda azalması, östrojen hormonunun seviyesinin azalmasına neden olur. Bununla birlikte adet kanamaları düzensizleşir ve daha sonra adet kanamaları tamamen kesilerek, menopozu başlatır. Menopoza girme yaşı hakkında kesin bir şey söylenemez. Kadınların menopoza girme yaşını etkileyen çok sayıda etken olabilir. Bunlar tam olarak bilinmese de, içlerinde en önemlileri yaşam tarzı ve genetik etkenlerdir.
Menopoz yaşını ileriye götüren etkenler nelerdir?
- Kadının fazla sayıda doğum yapması
- Düzenli olarak sportif aktivitelerle uğraşmak
- Aşırı denebilecek kadar kilolu olma gibi faktörler, kadınlarda menopoza girme yaşını daha ileriye çekebilir.
Menopoza başlama yaşını neler etkiler?
- Gelişen batı ülkelerindeki kadınlarda menopoza girme yaşı daha geç dönemdedir
- Sosyo ekonomik durumu düşük olan kadınlarda, menopozun daha erken yaşlarda olduğuna dair bilimsel çalışmalar vardır
- İş yaşamı olmayan ve eğitim seviyesi düşük olan kadınlarda menopoz daha erken dönemde olabilir
- İlk adet kanaması daha erken yaşlarda başladığında, menopoz dönemine girişin daha kısa sürede olduğuna dair yapılan çalışmalar halen devam etmektedir. Ancak henüz net sonuçlar alınamamıştır
- Bu konudaki araştırmalar hiç doğum yapmamış, çocuğu olmayan kadınların, çocuğu olanlara göre daha erken yaşta menopoza gireceğini gösteren tespitler yapılmıştır
- Zayıf denebilecek kilosu az kadınların, şişman kilolu olan kadınlara göre daha erken yaşta menopoza gireceği belirlenmiştir.
- Sigara içen kadınların menopoza 1-2 yıl daha önce girdiği belirlenmiştir. Alkol kullanan kadınlar ise, menopoz dönemine daha geç yaşta girebilirler. Alkolün bu etkiyi göstermesinin nedenleri henüz bilinmemektedir.
- Adet kanamaları sık olan kadınlar, seyrek adet gören kadınlarla kıyaslandığında, daha erken yaşlarda menopoza girerler
- Bazı araştırmalarda yüksek rakımlı bölgelerde yaşayan kadınların normalden daha erken yaşta menopoza girdiği konusunda tespitler yapılmıştır.
- Bir kadının menopoza girme yaşının, annesi, teyzesi ve kız kardeşiyle benzerlik gösterdiği bilinir. Bu durum menopozun başlama yaşıyla genetik etkenlerin bağlantısını gösterir.
- Beslenmesi sağlıklı ve düzenli olmayan kadınlar daha erken yaşta menopoza girebilir. Beslenme her konuda olduğu gibi, menopoza girme yaşını da etkileyen önemli bir etkendir.
- Siyah ırktaki kadınların,beyaz ırkta olan kadınlara göre yaklaşık 2 yıl daha erken dönemde menopoza girdiği de bilinir