Metabolik cerrahi nedir?
Metabolik cerrahi şeker hastalığı, fazla kilo, tansiyon yüksekliği ve kolesterol değerlerinin yüksekliğiyle belirti veren metabolik sendromun ameliyat edilerek tedavi uygulanmasıdır. Metabolik sendrom vücuttaki organlarda ciddi hasara, iş kaybına sebep olabilen, kalp ve damar hastalıklarının oluşma riskini arttırdığından, bir ölüm nedeni olarak kabul edilir. Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de artan sıklıkta toplum içinde morbid obezite ve metabolik sendrom görülmeye devam etmektedir. Morbid obeziteye eşlik eden rahatsızlıkların içinde, koroner arter, Tip 2 diyabet, hiper tansiyon gibi metabolik rahatsızlıklar bulunmaktadır. Bunların içinde görülen kanser hastalığının sıklığı da fazladır. Bunların artması yüzünden, sağlık harcamaları da artmaktadır. Bu yüzden hastalara ameliyatla tedavi uygulanması tercih edilir.
Şeker hastalığında ne zaman ameliyat önerilir?
Şeker hastalarında ilerleyen aşamalarda böbrek rahatsızlıkları, kalp krizi, felç riski, görme sorunları gibi hastanın hayati fonksiyonlarını etkileyecek başka sorunlar gelişir. Hastalarda teşhis koyulmadan önce, damar hasarı oluşmaya başlar. Buna göre hastalığın teşhis koyulmadan önce 2-3 yıllık geçmişinin olduğu kabul edilmektedir. Bu hastalık ılımlı bir seyir halinde ilerlemesine rağmen, vücuda verdiği hasarlar sinsice bir gelişme gösterir. Tip 2 diyabet hastalığında medikal tedavi uygulanırsa, hasta uyumu, hastane masraflarının yüksekliği, ilaçların uzun süreli kombine kullanılması gibi sorunlar yaşanır. Bunlara rağmen hastalarda iş gücü kaybının olmasının ve vücutta olan olumsuz etkilerin önüne geçilemez. Tip 2 diyabet hastası olanlar 10-12 yıl içinde vücutlarında olan insülin depoları tükenmekte ve insülin bağımlısı diyabet hastası olmaktadır. Bu aşamada hastaların ilaç ve hastane masrafları artar ve hastalığın progresyonu hızlanır. Bu kısır döngüyü kıracak tedavi hastanın sağ kalımına ve yaşam kalitesine olumlu yansıyacaktır. Ayrıca sağlık sistemleri yönünden, ciddi bir ekonomik katkı sağlar. Diyabet hastalarının diyet ve egzersizle, ilaç tedavisiyle kontrol sağlanamaması halinde ya da organ hasarında, metabolik cerrahi yöntemleri uygulanarak tedavi edilmesi tercih edilir.
Şeker hastalarının Tip 2 diyabet hastası olması, belli düzeyde insülin rezervi ve aktivitesinin bulunması, insülin üreten beta hücrelerine zarar veren maddelerin normal olması durumunda, kan şekerinin ya da diğer metabolik sendrom bileşenlerinin yani kilo fazlalığı, hiper tansiyon, kan yağları gibi değerlerin kontrol altına alınamaması gibi durumlarda ameliyat kararının alınması gerekir.
Metabolik cerrahide hangi yöntem kullanılır?
Metabolik cerrahide kullanılan yöntem İleal interpozisyon ameliyatıdır. Bu ameliyatta mide, ince bağırsak ve on iki parmak bağırsağında işlem yapılır. Midenin sol kısmında üst dış bölüm kapatılır ve dışarı alınır. Mide ve on iki parmak bağırsağının arasındaki bağlantı kapatılır ve midenin yönü aşağıya doğru çevrilir. Bunun dışında ince bağırsağın başlangıç bölümü ile son bölümü yer değiştirir.
İleal interpozisyon ameliyatının diğer yöntemlerden farkı var mıdır?
Bu ameliyat türü Tip 2 diyabet tedavisinin yapılması için geliştirilmiş cerrahi bir yöntemdir. Metabolik sendrom içindeki şeker hastalığı dışında olan, fazla kilolar, hiper tansiyon, kolesterol yüksekliği gibi problemlerde bu ameliyat sırasında tedavi edilebilir. İleal interpozisyon ameliyatı obezite ameliyatları arasında değildir. Bu sadece metabolik sendromun içindeki sorunların, daha çok Tip 2 diyabet hastalığının tedavisinde uygulanır. Bu nedenle ameliyat için obezite kriteri bulunmaz. Obezite tedavisinde uygulanan ameliyatlar ince bağırsakların uzun bir kısmından gıda geçişini engeller. Bununla hastalarda kilo kaybı olur ve bu kayıp uzun süre korunur. Hastalarda ciddi oranda yağ ve karbonhidrat emiliminin kısıtlaması olduğu için, hatırı sayılır bir kilo kaybı gerçekleşir. Ancak emilimi kısıtlanan yağla berber, yağın içinde eriyen ve bağırsaklarda emilen önemli vitamin ve minerallerde emilmemiş olur. Bu nedenle hastalarda ciddi bir vitamin ve mineral eksikliği olur. İleal interpozisyon ameliyatında emilim kısıtlaması olmaz.