Mevduat nedir?
Mevduat, mevduat kabul etme yetkisi olan bankalara ve kredi kurumlarına yatırılan, istenildiğinde çekilebilen ya da ihbarlı veya vadesinde çekilebilen paraya verilen isimdir.
Mevduat kabul eden bankalara “mevduat bankası” adı verilir. “Yatırım ve kalkınma bankası” adı ile faaliyet gösteren bankalar mevduat kabul edemezler.
Mevduat, bankaların bilançosunun pasifinde yer alan kalemler içinde, özkaynaktan sonraki en güçlü kaynaktır. Özellikle “maliyetsiz kaynak” olarak kabul edilen vadesiz mevduatlar bankaların şiddetle ihtiyaç duyduğu değerli kaynaklardan biridir.
Üç çeşit mevduat vardır:
Vadesiz mevduat: İstenildiğinde çekilmek üzere yatırılan, banka tarafından bir faiz taahhüdü verilmeyen, dolayısı ile yatırım ya da birikim amacından ziyade ödemelere kaynak teşkil etmesi amacı ile bulundurulan paradır.
Vadeli mevduat: Belirli bir vadede, o vadeye kadar tahakkuk edecek olan faizi ile birlikte anaparanın çekilebileceği, yatırım amaçlı yatırılan paradır.
İhbarlı mevduat: Banka ile yapılan sözleşme çerçevesinde ihbar edilmek sureti ile ihbar edilen tarihten itibaren belirli bir süre sonra çekilmek üzere bulundurulan paradır. Örneğin 7 gün ihabrlı mevduat; ihbar tarihinden 7 gün sonra faizi ile birlikte çekilen paradır. İhbardan sonraki süre hesabın vadesi gibi algılanır. Ülkemizde çok tercih edilen bir mevduat türü değildir. Vadeli mevduat daha sıklıkla tercih edilir.
Mevduat, ticari hayatın can suyu gibidir. Çünkü, işlevi, ticari hayatı fonlamak olan bankaların en önemli kaynak kalemlerinden biridir. Bu nedenledir ki bankalar mevduat kalemlerini artırabilmek amacı ile birçok kampanya ve promosyon uygulamalarını hayata geçirmektedirler.
Bireyler açısından da mevduat, vadeli mevduat olduğu takdirde önemli bir yatırım ve birikim aracıdır. Vadesinden önce mevduatın çekilmesi halinde bankaların kabul etmeme yetkisi olduğundan kişileri mevduat hesaplarındaki paraları kullanmamaya yönlendiren bu uygulama birikimleri de bir anlamda korumaya yöneliktir.